Day: 12.10.2020

1.Ավատատիրություն. համեմատություն համաշխարհային փորձի հետ։

1.Ավատատիրության հաստատումը Հայաստանում, հասարակական գործընթաց Մեծ Հայքի թագավորությունում (4-5-րդ դարեր)։ Այդ անցումային դարաշրջանում նման գործընթաց տեղի էր ունենում նաև հարևան երկու աշխարհակալ տերություններում՝ Հռոմեական կայսրությունում և Սասանյան Պարսկաստանում։ Մի քանի հազարամյակ Մերձավոր Արևելքում իշխող ստրկատիրական հասարակարգը քայքայվում էր՝ իր տեղը զիջելով ավատատիրական հարաբերություններին:

Հայկական ավատատիրության առանձնահատկությունն այն էր, որ, ի տարբերություն արևմտաեվրոպական ավատատիրության՝ Հայաստանում հողային ավատը պատկանում էր ընտանիքին և ոչ թե անհատին։ Ավատի սեփականատեր Հայաստանում դառնում էր ԸՆՏԱՆԻՔԻ, գերդաստանի կամ ավելի ճիշտ՝ ՏՈՀՄԻ ավագը, որը կարող էր լինել ոչ թե տվյալ վախճանված ավատատիրոջ որդին, այլ ՏՈՀՄԻ կողմնային ճյուղի ավագը, որը տվյալ պահին ավագն էր ամբողջ ՏՈՀՄՈՒՄ

2.Ավատատիրական աստիճանակարգություն։

2.Ավատատիրական հասարակությունում գոյություն ուներ ենթակայության համակարգ՝աստիճանակարգություն:Աստիճանակարգի գլուխ կանգնած էր թագավորը:Հաջորդ խոշոր նախարարներն էին՝բդեշխները,ապա՝գործակալ նախարարները:Նախարարական տան գլխավորը կոչվում էր տեր լամ տանուտեր:V դ. վերջին Վահան Մամիկոնյանը պաշտոնապես դարձավ Հայաստանի արևելյան մասի կառավարիչը:Մարզպանական Հայաստանը կոչվում էր նաև Տանուտերական Հայաստան:Ինչպես թագավորական այնպես էլ նախարարական տոհմի հաջորդ աստիճանը սեպուհներն էին:Նրանք կազմում էին աստիճանակարգության ստորին աստիճանը:

Աղբյուրը՝Հայոցպատմությանդասագիրք, 7-րդ դասարան:

Տնային աշխատանք

Կարդալ

Ստեփան Զորյան ,, Զրույց գեղեցիկի մասին,, 

1. Գրել ընդգծված բառերի բացատրությունը: 

Ունևոր-հարուստ, մեծատուն, ապրուստի լայն հնարավորություններ ունեցող:
կալվածների-կալվածք,հանդավար
հոգեղեն-հոգևոր, աննյութական,ոգեղեն
արծաթ ու ոսկի թելերով բանված_արծաթյա և ոսկյա թելերով պատրաստված
շողոքորթելու-Շողոքորթություն անել, շողոմ խոսքերով մեկին իր կողմը գրավել՝ ի նպաստ իրեն տրամադրել, կեղծավորաբար մեկին դուր գալ:
մանյակ-վզին գցելու շղթայաձև կամ օղակաձև զարդ, վզնոց:
ադամանդակուռ-ադամանդից պատրաստած՝ սարքած:
հրացոլ-հրեղեն ցոլք արձակող, հրով ցոլացող:
հերկալներ-հերակալ,մազակալ,վարսակալ,հերակապ
պճնված-զարդարված,շքված,զուգված
հանդերձներ-հագուստ, զգեստ վրան առնելու՝ վրան ծածկելու որևէ գործվածք, կտոր, շոր, ծածկոց:
համբավը-Հռչակ, բարի անուն:
ակնակուռ-թանկագինքարերով զարդարած
ալեհեր-ճերմակած մազերով
պաճուճանքները-զարդարանքի՝ պերճանքի առարկա:
սլացիկ-բարեհասակ,նրբակազմ,գեղեցկահասակ,բարեկազմ:

2. Քո պատկերացմամբ ո՞րն է գեղեցիկը:

 Տարբեր մարդիկ տարբեր կերպ են հասկանում գեղեցիկը:Իմ պատկերացումով գեղեցիկը երաժշտությունն է:Ես ինձ համարում եմ արվեստի մարդ և հետագայում ցանկանում եմ ավելի խորանալ:Ես սիրում եմ նվագել,ստեղծագործել,նկարել:Ես նվագում եմ կիթառ և շեփոր:Իմ պատկերացմամբ հոգու գեղեցկությունն ու բարությունն է գեղեցիկ:

Արիստոտելը որպես գեղեցիկի բնագավառ դիտարկում է արվեստը,ընդունելով, որ գեղեցիկ է չափավորն ու կարգավորվածը։ Ըստ նրա գեղեցիկն ունի մաքրագործող հատկություն:Արիստոտելը գտնում է, որ մարդն ազնիվ ու վեհ սարքեր է գործում հանուն գեղեցիկի։
Միջնադարյան մտածողները գեղեցիկ են համարել աստվածայինը, իսկ բնությունն ու մարդուն ՝ստվերային, անկատար։ Նրանք մարմինն ու հոգին հակադրել են միմյանց գեղեցիկ համարելով հոգևոր իրողությունները։ Գեղագիտական մտքի պատմության մեջ եղել է մեկ այլ մոտեցում ևս, ըստ որի՝ գեղեցիկն իրականում չկա, այն միայն մարդու ներաշխարհին է բնորոշ։ Բնության երևույթներն ինքնին ոչ գեղեցիկ են, ոչ տգեղ։ Մարդն է, որ իր ունեցած գեղեցկության չափանիշներով դատողություններ է անում բնության մասին։

3. Ինչպիսինն էր իշխանի պատկերացրած գեղեցիկը: 

Իշխանը պատկերացրած գեղեցիկը շատ զուգված և զարդարվածն է:

1. Բացատրել բառերը, ուշադրություն դարձնել ուղղագրությանը:

ախտ-Մասնավորապես խրոնիկական հյուծող հիվանդություն:

աղտ-կեղտ

2. Ռուսերեն ասացվածքների հայերեն համարժեքները ճիշտ դասավորի՛ր:

вешать (повесить)  нос-քիթը կախել

водить за нос քթից-բռնած ման ածել

зарубить на носу-ականջին օղ անել

встретиться носом к носу-քիթ քթի հանդիպել

не видеть дальше своего носа-քթից այն կողմ չտեսնել

остаться с носом-կոտրած տաշտակի առջև հայտնվել

Ականջին օղ անել, քթից բռնած ման ածել,կոտրած տաշտակի առջև հայտնվել, 

քիթը կախել  ,  քթից այն կողմ չտեսնել, քիթ քթի հանդիպել: 

3. Նախադասություններում սխալ գործածված բառեր և արտահայտություններ կան, գտի՛ր և ուղղի՛ր:

Այդ հավաքին մասնակցեց իրենց առաջնորդը:
Սպիտակ գույնի զգեստը քեզ շատ է սազում:
Ոսկեծամ մազերով մի աղջիկ գալիս է աղբյուրը ջրի:
Մոտենում է աղջկա մոտ և տեսնում, որ մի վիշապ, գլուխը նրա ծնկներին, քնել է:
Եվ նա հանկարծ սիրահարվեց այդ աղջկան:
Նրանք Այլևս առավոտներն էլ չէին երգում:
Գառնուկները հոտոտում էին հողի բույրը:

4. Տրված առածները ընդգծված բառերի հականիշների օգնությամբ լրացրո՛ւ: 

Ամառվա փուշը Ձմեռ:
Բարեկամ կորցնելը հեշտ է, ունենալը դժվար:
Դուրսը քահանա, ներսը խաչ.:
Գիտունին գերի եղիր, ……:
Գիտունի հետ քար քաշի, …..:
Իր աչքի գերանը չի տեսնում, ….:

82-84

ա)2a+5b+7a=9a+5b

բ)2x+3y+10x=12x+3y

գ)7a+b+3a+b=10a+2b

դ)a+7b+b+2a=8b+3a

ե)2x+y+3x+y+4x=9x+2y

զ)a+2x+5x+2a+9x=16x+3a

83

ա)12а+5b-4a=8a+5b

բ)19x-24y+x=20x-24y

գ)17x-4y+5x+4y=22x

դ)5a-2y+4a+2y=9a

ե)40x+15y-40x-16y=(-y)

զ)9a-3b+5a-7b-8a=6a+(-10b)

է)2b-6y+b+5y-3b=(-y)

ը)a+2x+a-13x-2a=(-11x)

84

ա)1,1x-2,7y+0,8x+3y=1,9x+0,3y

բ)27a-3,1b+9a+3,1a+0,4b-a=38,1a-2,7b

գ)1/3x+2/5y-2x-1 1/4y=(-5/3x)-17/20y

դ)15a-4x-5,6a+2,3x+a=10,4a-1,7x

ե)67,1a-1/3b+1/5a+2b+2,5a-7b=69,8a-16/3b

զ)1/4b-7x-3,2b+2 3/4x+b+0,6x=(-1,95b)-3,65x

է)xyx-2x²y+2x-3x=(-x²y)-x

ը)ba²-3a³+7aba+3a²-8a²b=ba²-3a³+7a²b+3a²-8a²b=(-3a³-a²)=(-3)*(a³-a²)