Month: Մայիսի 2022

1․ Բնութագրեք Բրազիլիայի աշխարհագրական դիրքը: Ուրվագծային քարտեզի վրա նշել ՀՎ Ամերիկայի երկրները։
Բրազիլիան գտնվում է «Հարավային Ամերիկա» մայրցամաքում՝ Ատլանտյան օվկիանոսի ափին։ Գրավում է մայրցամաքի արևելյան և կենտրոնական մասը։ Բրազիլիան սահմանակից է Գվինեային, Սուրինամին, Գայանային, Վենեսուելային, Կոլումբիային, Պերուին, Բոլիվիային, Պարագվային, Արգենտինային և Ուրուգվային:

2․ Որո՞նք են Բրազիլայի զարգացման նախադրյալները: 
Բրազիլիայի զարգացման նախադրյալներից են բնական ռեսուրսները։ Օգտակար հանածոների պաշարներով Բրազիլիան ամենահարուստ երկրներից մեկն է աշխարհում։

3․ Որո՞նք են Բրազիլայի տնտեսության առաջատար ճյուղերը
Բրազիլիան ունի բազմաճյուղ արդյունաբերություն, որտեղ առաջատար են մետալուրգիան, մեքենաշինությունը և էներգետիկան։ Երկրի արդյունաբերությունը խիստ անհամաչափ է տեղաբաշխված։ Արդյունաբերական արտադրանքի մեծ մասը տալիս են՝ Սան Պաուլու, Ռիո դե Ժանեյրո, Պորտու Ալեգրի, Ռեսիֆի և ծովափնյա մի քանի այլ խոշոր արդյունաբերական կենտրոններ։

Կախված արտաքին պայմաններից, բոլոր նյութերը հանդիպում են պինդ, հեղուկ և գազային վիճակներում, որոնք ընդունված է անվանել ագրեգատային վիճակներ:Տարբեր ագրեգատային վիճակներում նյութերը ունեն տարբեր հատկություններ:

Պինդ վիճակում մարմինները ունեն որոշակի ձև և ծավալ:

Հեղուկները պահպանում են ծավալը և հեշտությամբ փոխում են իրենց ձևը:

Գազերը չեն պահպանում են իրենց ձևն ու ծավալը:

Նույն նյութը 3 ագրեգատային վիճակներում էլ բաղկացած է նույն մոլեկուլներից կամ ատոմներից:

Այդ վիճակների տարբերությունը պայմանավորված է նյութի մասնիկների շարժման բնույթով և փոխազդեցությամբ:

Բյուրեղային նյութի անցումը պինդ վիճակից հեղուկ կոչվում է հալում:

1․ Նշել Ավստրալիա Ափերը ողողող ջրային ավազանները:
Ավստրալիայի հյուսիսային և արևելյան ափերը ողողում են Խաղաղ օվկիանոսի՝ Արաֆուրյան, Մարջանների, Թասմանյան, Թիմորի ծովերով, իսկ արևմտյան և հարավային ափերը՝ Հնդկական օվկիանոսով:
2․ Բնութագրեք Ավստրալիայի աշխարհագրական դիրքը:
Ավստրալիան աշխարհի միակ երկիրն է, որ զբաղեցնում է մի ամբողջ մայրցամաք՝ շրջակա կղզիներով։ Ավստրալիան ծովի մակարդակից ամենափոքր միջին բարձրություն ունեցող մայրցամաքն է։ Կլիման ամբողջ տարվա ընթացքում տաք է և չոր, այդ պատճառով էլ տարածքի մեծ մասը ոռոգման կարիք ունի։ Չորային կլիմայի պատճառով նոսր է գետային ցանցը։
3․ Որո՞նք են Ավստրալիա զարգացման նախադրյալները:
Ավստրալիայի զարգացման նախադրյալներն են բնական ռեսուրսները՝ ջրային ավազանները, անտառները, օգտակար հանածոները:

Երիկամները զույգ գեղձային օրգաններ են որովայնի խոռոչի հետին պատի որովայնամզի տակ։ Երիկամները տեղավորված են ողնաշարի աջ ու ձախ կողմերում, կրծքային վերջին և գոտկային վերին երկու ողների մակարդակի վրա։ Աջ երիկամը միջին հաշվով 1-1.5 սմ ավելի ցած է, քան ձախը (լյարդի աջ բլթի ճնշումից կախված)։ Երիկամների վերին ծայրերը հասնում են XI կողի մակարդակին, նրանց ստորին ծայրերը գտնվում են զստոսկրի կատարից 3-5 սմ բարձր։ Երիկամների դիրքի նշված սահմանները ենթակա են անհատական փոփոխությունների. հաճախ վերին սահմանը հասնում է XI կրծքային ողնի վերին եզրի բարձրությանը, ստորին սահմանը կարող է իջնել 1-0.5 ող ավելի ցած։ Երիկամն ունի լոբու ձև։ Երիկամի նյութն արտաքինից հարթ է և մուգ կարմիր գույնի։ Երիկամում տարբերում են վերին և ստորին բևեռներ դրսային ու միջային եզրեր և առաջային ու հետին երեսներ։ Երիկամի դրսային եզրը կոր է, միջայինը մեջտեղում գոգ է, դարձած է ոչ միայն միջայնորեն, այլև քիչ ցած ու առաջ։ Միջային եզրի միջին գոգ մասի մեջ է մտնում դրունքը  որի միջով մտնում են երիկամային զարկերակներն ու նյարդերը և դուրս են գալիս երակն ու միզածորանը։ Դրունքը բացվում է մի նեղ տարածությունում, որը խրված է երիկամի նյութի մեջ։ Այս տարածությունը կոչվում է երիկամի ծոց նրա երկայնական առանցքը համապատասխանում է երիկամի երկայնական առանցքին։ Երիկամի առաջային երեսը ավելի կոր է, քան հետինը։

Պատասխանել հարցերին

1) Նշված նյութերից ո՞րն է մետաղ

Ա)քլոր

Բ) ածխածին

Գ) ֆոսֆոր

4) այլումին

2)Որքա՞ն պրոտոն ունի երկաթի ատոմը

Ա) 56

Բ)28

Գ)30

Դ)26

3)Տարրի ատոմը ունի հետևյալ բաղադրությունը ` 15 պրոտոն,15 էլեկտրոն,16 նեյտրոն։Ո՞ր տարրի մասին է խոսքը։

Ա) ազոտ

Բ) ֆոսֆոր

Գ) թթվածին

Դ) քլոր

4) Քիմիական տարրի կարգաթիվը 7 է։Ո՞րն է 5 մոլեկուլ այդ տարրի ատոմներից կազմված նյութերը

Ա)P₅

Բ)N₅

Գ)5N₂

Դ)5P

5) Քանի՞ կենտ էլեկտրոն ունի ազոտի ատոմը էլեկտրոնային շերտում

Ա)3

Բ)2

Գ)5

Դ)7

6)Ո՞ր մոլեկուլում կա կովալենտ բևեռային կապ

Ա)H₂S

Բ)KF

Գ)N₂

Դ) P₄

7) Նյութերից որ՞ի մոլեկուլում է ոչ բևեռային Կովալենտային կապ

Ա)HCl

Բ)H₂O

Գ)Cl₂

Դ)NH₃

8) Ինչպե՞ս է կոչվում այն քիմիական կապը ,որն առաջանում է իոնների միջեւ գործող էլեկտրաստատիկ ձգողության ուժերի շնորհիվ

Ա) կովալենտ բևեռային

Բ) կովալենտ ոչ բևեռային

Գ) իոնային

9) Ի՞նչ է ցույց տալիս տարրի կարգաթիվը

Ա)հարաբերական ատոմային զանգված

Բ)նեյտրոնների թիվը

Գ)պրոտոնների և էլեկտրոնների թիվը

Դ)օքսիդացման աստիճանը

10) Հետևյալ նյութերից որու՞մ կա իոնական կապ

Ա)NaCl

Բ)H₂0

Գ)HCl

Դ)Cl₂

Ընդգծի՛ր ձև պարագաները։

Սիմինդրի երկար տերևները թրերի նման քսվում էին իրար։

Քամին սկզբում քշեց թեթև, իսկ հետո գազանաբար պոկեց թույլ ամրացրած տանիքները:

Տարերքը կամաց-կամաց սեղմում էր իր չարագույժ օղակը:

Չոր խոտը շատ արագ ու հեշտ է վառվում անգամ փոքրիկ կայծից:

Դժվարությամբ է հարմարվում նոր վայրում:

Արահետը ոչ թե գնում էր դեպի գյուղը ուղիղ գծով, այլ շարունակ ծառերի մեջ գալարվելով:

Պատճառի պարագա

Ցույց է տալիս գործողության կատարման պատճառը։

Պատասխանում է ինչի՞ց, ի՞նչ պատճառով հարցին։

Արտահայտվում է գոյականի բացառական հոլովով, կապային կապակցություններով, դերբայական ձևերով՝ անորոշ դերբայի բացառական և գործիական հոլովներով։

2.     Գտի՛ր պատճառի պարագաները, ընդգծի՛ր։

Տիկինը սարսռաց սեփական մտքից։

Նրա դեմքը շիկնել էր թեթև հուզմունքից։

Վախից կուչ էր եկել սենյակի մի անկյունում։

Ապրուստի այլ միջոց չունենալով՝ ծերուկը սենյակը վարձով էր տալիս։

Շատ աշխատելուց նրա մկանները ամրացել էին։