Տնային աշխատանք

1.Տրված ենթակայական դերբայներով նախադասություններ կազմի՛ր այնպես, որ դրանք ո՞ր հարցին պատասխանենԳրող, կառուցող, ներող, բարձրացող,հիացող

Հայտնի գրող Հովհաննես Թումանյանը ուներ շատ հեքիաթներ և պատմվածքներ

2.Ընդգծված հարակատար դերբայները դարձրո՛ւ դիմավոր բայեր. Դիմավոր ձևերը ո՞ր դերբայով կազմվեցին:

Օրինակ`
Վաղուց հերքված վարկածը— վարկածը, որ վաղուց հերքվել էր:
Ցանքերի համար վտանգավոր դարձած անձրև-, մառախուղով պատված լեռնագագաթներ-լեռնագագաթը,որ պատված էր մառախուղով, ճանապարհորդի նկարագրած ջրվեժը-ջրվեժը,որ ճանապարհորդի նկարագրածն էր, դժվարին կացության մեջ ընկած մարդ-մարդը,ով ընկած էր դժվարին կացության մեջ,գիշերները մեր այգին այցելածչորքոտանին-, անտառից սկիզբ առած վտակ-վտակը,որ սկիզբ էր առած անտառից:

3.Ընդգծված  ենթակայական դերբայները դարձրո՛ւ դիմավոր բայեր. դիմավոր ձևերը ո՞ր դերբայով կազմվեցին:

Օրինակ Հերքվող վարկած— վարկած, որ հերքվում էր:

Գիշերները մեր այգին այցելող չորքոտանի, անտառից սկիզբ առնող վտակ, դժվարին կացության մեջ գտնվող մարդ, ցանքերի համար վտանգավոր  դարձող անձրև,մառախուղով պատվող լեռնագագաթներ, ջրվեժը նկարագրող ճանապարհորդ:

Մայրամուտ
Սարն առել վրան ծիրանի մի քող,
Ննջում է կարծես ծաղկե անկողնում,
Անտառն արևի բեկբեկուն մի շող
Ծոցի մեջ պահել ու բաց չի թողնում:Ժայռի ստվերը գետափին չոքել,
Վիզը երկարել ու ջուր է խմում,
Հովն ամպի թևից մի փետուր պոկել,
Ինքն էլ չգիտի,թե ուր է տանում:Քարափի վրա շողում է անվերջ
Ոսկե բոցի պես թևը ծիծառի…
Կանգ առ,հողագունդ,քո պտույտի մեջ
Թող մայրամուտը մի քիչ երկարի:
1.Նկարագրի՛ր մայրամուտը:
Մայրմուտը գեղեցիկ է , ոսկեգույն և փայլող։
2.Օրվա ո՞ր պահն ես սիրում, ինչո՞ւ։
Ես սիրում եմ գիշերը երբ երկինքն աստղազարդ է, և գիշերը զբոսնելը ավելի հաճելի է:

Кому? Трём — дательний падеж.
Кому? Братем — дательний падеж.
Кому? Среднему — дательний падеж.
Кому? Брату — дательний падеж
Кому? Великому — дательний падеж.
Кому? Волшебнику — дательный падеж.

1 . Ученика вызвали к доске. 2 . Через пятнадцать минут мы подъехали к небольшой станции метро. 3 . По дороге домой я встретил моего друга. 4 . По нашей улице проезжает много машин. 5 . Мы подъехали к горному озеру через три часа. 6 . Мы шли по лесной тропинке и собирали цветы. 7 . Вечером я решил зайти к другу. 8 . По зеленой травинке ползет муравей. 9 . По синему небу плывут облака.

Առաջադրանքներ՝

            1․Նշիր այն հատվածը, որը X կետի հեռավորությունն է a ուղղից: 

• XT
• ցանկացած կետի հեռավորությունը
• XC
• XL
• XF
• XN

 2․Հեռավորությունը a և b զուգահեռ ուղիղների միջև 8 սմ է, իսկ հեռավորությունը a և c զուգահեռ ուղիղների միջև՝ 45 սմ: Որքա՞ն է հեռավորությունը b և c ուղիղների միջև: 
45-8=37սմ
3․ ABC հավասարասրուն եռանկյան AB և BC սրունքներին տարված բարձրությունները հատվում են M կետում: BM ուղիղը հատում է AC հիմքը N կետում: Որոշիր AN−ը, եթե AC=40սմ:
AN=40:2=20սմ
4․ ABC եռանկյան BC կողմի միջնուղղահայացը հատում է AC կողմը D կետում: Որոշիր AD և DC հատվածների երկարությունները, եթե BD=21 սմ և AC=28 սմ:
BD=21սմ
AC=28սմ
AD=28։2=14սմ
DC=28:2=14սմ

313

314

Երկկենցաղներ

Երկկենցաղները վարում են ջրացամաքային ապրելակերպ. առաջին ողնաշարավորներն են, որ դուրս են եկել ցամաք և ունեն օդային շնչառություն։ Ապրում են լճերում,գետերի ափերին,ճահիճներում, ստվերոտ և խոնավ անտառներում։

Երկկենցաղների ճնշող մեծամասնությունը թրթուրային շրջանում ապրում է ջրում և շնչում խռիկներով (շերեփուկ), իսկ հասուն շրջանում (գորտեր, դոդոշներ)՝ ցամաքում և շնչում է թոքերով ու մաշկով, որտեղից էլ ծագել է նրանց անունը՝ երկկենցաղներ։

Սիրտը եռախորշ է, արյան շրջանառությունը՝ երկու շրջանով։ Ցամաքում տեղաշարժվում են զույգ վերջույթներով։

Այս իմ հրաշք աշխարհն է, ուր
Գլխիվայր են ծառերն աճում,
Եվ ջրվեժներն ալեփրփուր
Դեպի երկինք են շառաչում։

Սարը սարից ամպ է խլում,
Ջուր է խմում ձորը ձորից,
Երկնքի մեջ արտ է ծլում,
Ու երկինք է բուսնում հողից…

Այս իմ հրաշք աշխարհն է, ուր
Շողքը տեր է, շվաքը՝ հյուր։

Ներկայացրո՛ւ Սահյանի աշխարհը:

Սահյանի աշխարհը հետաքրքիր աշխարհ է,այնտեղ ամեն ինչ տարբերվող է և Սահյանը պաշտում էր իր աշխարհը:

1. Անհասկանալի բառերը բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ:
Անհասկանալի բառեր չկան
2. Արեգը գնաց եղբայրներին որոնելու:
Շատ ման եկաւ, թէ քիչ, մէկին մի քաղաքում գտաւ խորտկարարի մօտ ծառայելիս, միւսին մի ուրիշ երկրում գտաւ մրգավաճառի մօտ:Հեքիաթին շարունակություն հորինի՛ր, որտեղ պատմի՛ր, թե ինչ եղավ թագավորի մյուս երկու որդիների հետ: Ինչպե՞ս դարձան խորտկարարի և մրգավաճառի մոտ ծառայողներ, ի՞նչ փորձությունների հանդիպեցին: 

Շատ ման եկաւ, թէ քիչ, մէկին մի քաղաքում գտաւ խորտկարարի մօտ ծառայելիս, միւսին մի ուրիշ երկրում գտաւ մրգավաճառի մօտ:Պարզվում է, որ էս մեր թագավորի մեծ տղան գնում է գնում սովածանում է:Սկսում է դես դեն թեքել մեկ էլ տեսնում է իրանից հինգ մետր այնկողմ շուկա է գտնվում:Մի փոքր դիմանում գնում և հասնում:Հասնում է և տեսնի մի մրգավաճառ իր սիրած մրգերն է վաճառում:Գրպանները թափ է տալիս և տեսնում նույնիսկ մի կոպեկ չունի:Գնում է մրգավաճառի մոտ և խնդրում, որ նա իրեն միրգ տա:Այս մրգավաճառն էլ անխիղճ է լինում և չի տալիս:Տղան ընկնում է ոտքեր, խնդրում, աղաչում մեկ էլ էս մեր մրգավաճառը ասում է թե.
-Արի դու ինձ մոտ ծառա եղի և քեզ կտամ:Եվ տղան համաձայնում է լինել նրա ծառան:Հաջորդ տղան էլ գնում է գնում մեկ էլ հանկարծ ընկնում է թակարդը:Միտք է անում թե ով պետք է այսպիսի բան անի մեկ էլ այդ պահին շրջապատվում է մարդակեր գազաններով:Նրան կապում են փայտի վրա և տանում թագավորի պալատ:Այդ պահին մեր տղան ոնց է լինում, որ քնում է:Մեկ երկու ժամ է անցնում և նա աչքերը բաց է անում:Բաց է անում թե չէ և ինչ տեսնի շուրջ լիքը մարդիկ հավաքված սպասում են նրան թե երբ պետք է նրան դնեն կրակի վրա և ուտեն:Տղան խնդրում է, աղաչում ու ես մեր թագավորը խղճով է լինում և ասում թե արի դու գնա մեր խոհարի մոտ աշխատի և այդպես համաձայնվում է:

402.
80կմ/ժ — 3ժ
60կմ/ժ — xժ
80/60 = x/3
60x=240
x=240/60
x=4կմ/ժ
403.
ա․
5ն — 8 օրում
10ն — x օրում
5/10 = x/8
10x=40
x=40/10
x=4 օրում
բ․
5ն — 8 օրում
1ն — x օրում
5/1 = x/8
x=40
404․
8մ մահուդ — 63մ չիթ
14մ մահուդ — xմ չիթ
8/14 = 63/x
8x=882
x=882/8
x=63×14/8=63×7/4
x=110.25
405.
8ժ — 6հ
3ժ — xհ
8/3 = x/6
3x = 48
x=48/3=16հ
406.
8ա մահուդ — 30 ռուբլի
15ա մահուդ — x ռուբլի
8/15 = 30/x
8x=450
x=450/8=56,25
407․
80կմ/ժ — 720կմ
60կմ/ժ — xկմ
80/60 = x/720
60x=57600
x=57600/60=960կմ
408.
ա․
60կմ/ժ — 8ժ
80կմ/ժ — xժ
60/80 = x/8
80x=480
x=480/80=6ժ
բ․
4հ — 10օր
5հ — xօր
4/5=x/10
5x=40
x=40/5=8օր

Домашнее задание

Упражнение 1

Образуйте краткие формы прилагательных. Составьте предложения.

Хитрый, горелый, оранжевый, острый, достойный, бордовый, трудный, сиреневый, злой, запоздалый, бредовый, проливной, отсталый, человеческий, синий, красный, свободный, кислый.

Хитер, горел, оранжев, остр, достоин, бордов, труден, сире́нев, зол, запозда́ло, бредо́в, проливно́, отста́л, челове́ческ, синь, красен, свободен, кисел.

Упражнение 2

Замените полную форму прилагательных краткой.

1. Сегодня я еще больна́, а завтра буду здорова. 2. Сегодня мы свободны, а завтра будем заняты. 3. Поверхность озера споко́йна, гладка и ясна. 4. Окружающая природа в лучах заходящего солнца была дика и величественна. 5. Эти люди были добры и приветливы. 6. Вы правы. 7. Ветер до того силен и жгуч, что нельзя идти вперед. 8.Порывы ветра очень сильны. 9. Ее глаза были грустны. 10. Небо сегодня ясно, полно) света. 11. Июльские дни в Украине знойны и сухи. 12. Ночь была свежа и прекрасна. 13. Туристы молоды, движения их быстры, песнибодры и веселы.

Ամեն ինչ ժամանակ ունի

Ամեն ինչ իր ժամանակ ունի: Հնարավոր չէ պլանավորել այն ամենը, ինչին որ սպասում ես: Դա տեղի է ունենում այն ժամանակ, երբ պետք է տեղի ունենա: Ոմանք պատկերացնում են, որ ազատությունն աղաղակելու մեջ է։ Նրանք կարծում են, որ եթե պարզապես կարողանայինք բավականին բարձր և երկար աղաղակել, ապա կկարողանայինք ազատություն կերտել։ Բայց այսօր այնքան են մեր մեծերը և ինչու ոչ մեր սրնդակիցները աղաղակել և աղաղակում են որ Արցախը մեզ է պատկանում, միևնուն է չհասկացող ազգը չի հասկանում: Դրա համար էլ ժամանակ է պետք: Կգա մի , որ ժամանակը կասի իրենը: Ցանկացած բան կախված է ժամանակից` ծվելուց մինչև մահ: Ամեն ինչ իր ժամանակն ունի…

Однажды преподаватель психологии начал свой семинар необычным образом — он поднял вверх 50-долларовую купюру и спросил, есть ли желающие получить эту купюру. Многие в зале подняли руки. Затем он обратился с кем, кто не поднял руки. Выяснилось, что они также были бы не против получить купюру, но руку поднять постеснялись. — Ну хорошо, я отдам купюру, но прежде чем кто-то из вас получит её, я кое-что с ней сделаю,— продолжил психолог. Он скомкал купюру и затем спросил, хочет ли кто-нибудь всё еще ее получить. И снова почти все в зале подняли руки. — Тогда я делаю следующее, — сказал он,— и, бросив эту смятую купюру на пол, слегка повозил ее ботинком по грязному полу. Ион поднял купюру, — она была мятая и грязная. — Ну, кому из вас она нужна в таком виде? — И все опять подняли руки. — Дорогие друзья,— сказал преподаватель психологии,— только что мы получили наглядный урок. Несмотря на все то, что я проделал с купюрой, вы все хотели ее получить, так как она не потеряла своей ценности. Она все еще купюра достоинством в 50 долларов.

Թարգմանություն

Մի օր հոգեբանության ուսուցիչը սկսեց իր սեմինարը անսովոր կերպով. Նա պահեց 50 դոլար արժողությամբ թղթադրամը և հարցրեց, թե կա՞ն մարդիկ, ովքեր կցանկանան ստանալ այս թղթադրամը:Շատերը սենյակում ձեռքերը բարձրացրեցին: Հետո նա դիմեց նրանց, ովքեր ձեռքերը չէին բարձրացրել: Պարզվեց, որ նրանք նույնպես դեմ չեին թղթադրամը ստանալուն, բայց նրանք չափազանց ամաչկոտ էին ձեռքը բարձրացնելու համար: «Լավ, ես կտամ թղթադրամը, բայց մինչ ձեզանից որևէ մեկը կստանա, ես դրա հետ ինչ-որ բան կանեմ», — շարունակեց հոգեբանը:
Նա ճմրթեց թղթադրամը, ապա հարցրեց, թե արդյոք դեռ ինչ-որ մեկը ցանկանում է ստանալ այն:Եվ կրկին, գրեթե բոլորը սենյակում ձեռքերը բարձրացրեցին: «Ուրեմն ես կանեմ հետևյալը, — ասաց նա, — և ճմրթված թղթադրամը գցելով հատակին, ես փոքր-ինչ այն կտանեմ կոշիկով կեղտոտ հատակին: Իոնը վերցրեց թղթադրամը՝ այն ճմրթված էր և կեղտոտ: — Լավ, Հիմա ձեզանից ո՞ւմ է դա պետք այս տեսքով: Եվ բոլորը նորից ձեռքերը բարձրացրեցին: — Հարգելի ընկերներ, — ասաց հոգեբանության ուսուցիչը, — Նոր մենք ստացանք բացահայտ դաս: Չնայած այն ամենին, ինչ ես արեցի թղթադրամի հետ, դուք բոլորդ ցանկանում էիք այն ստանալ, քանի որ այն չի կորցրել իր արժեքը:Նա դեռ 50 դոլար արժողությամբ թղթադրամ է:

Իշխաններ

Ռուբեն Ակոստանդին Ա Թորոս Ա Լևոն Ա Թորոս Բ Ռուբեն Բ Մլեհ Ռուբեն Գ Լևոն Բ

Թագավորներ և Թագուհիներ

Լևոն Բ ԶաբելՀեթում Ա Լևոն Գ Հեթում Բ Թորոս Գ Հեթում Բ ՍմբատԿոստանդին Բ Հեթում Բ Լևոն Դ Օշին Ա Լևոն ԵԿոստանդին Գ Կոստանդին Դ Կոստանդին Ե Լևոն Զ

Ապրիլ ամսվա ընթացքում գադարանում ես կարդացել եմ երեք հաստլիկները և երկարագուլպա պիպին :

1.Գտի՛ր, թե ընդգծված բառաձևերը ե՛րբ են սխալ և երբ` ճիշտ: Ուղղի՛ր սխալ ձևերը

Գնալուց մի անգամ էլ պատվիրեց զգույշ լինել:
Գնալիս մի անգամ էլ պատվիրեց զգույշ լինել։

Քո գնալուց հետո հյուրեր եկան:
Ճիշտ է։

Այդ աղջկան փրկելուց քիչ էր մնում ինքը խեղդվեր:
Այս աղջկան փրկելիս քիչ էր մնում ինքը խեղդվեր։

Մարդու կյանքը փրկելուց բարի գործ կ՞ա:
Ճիշտ է։

Շտապելուց ամեն ինչ գցում էր ձեռքից:
Ճիշտ է։

Շտապելուց ինչ-որ մեկը կանգնեցրեց նրան:
Շտապելիս ինչ-որ մեկը կանգնեցրեց նրան։

Հոգնել եմ նույն բանն անվերջ ասելուց:
Ճիշտ է։

Այդ ասելուց հանկարծ գլխի ընկավ, որ մոռացել է գլխավորը:
Այդ ասելիս հանկարծ գլխի ընկավ, որ մոռացել է գլխավորը։

Հեռանալիս հիշեցրեց իր հրավերն ու խնդրանքը:
Ճիշտ է։

Հեռանալիս հոգնել եմ, ուզում եմ բոլորիդ միասին տեսնել:
Հեռանալուց հոգնել եմ, ուզում եմ բոլորիդ միասին տեսնել։

Ուշադիր դիտելիս վրան ճեղք կնկատես:
Ճիշտ է։

Դա դիտելիս հետո էլ ոչինչ չեմ ուզում տեսնել:
Դա դիտելուց հետո էլ ոչինչ չեմ ուզում տեսնել։

2. Տրված հարակատար դերբայները տեղադրի՛ր կետերի փոխարեն:

Քնած, բերած, կառուցած, տրված, տնկված, հեռացած, ասված:
Երբ արդեն ամեն ինչ ասված էր, բոլոր պատվերները՝ տրված մոտեցավ մեքենային:
Վարպետի կառուցած բոլոր կամուրջները մինչև այսօր կան:
Երբ արքայի հրամանով տնկված անտառը մի քիչ մեծացավ, այնտեղ վայրի կենդանիներ  էլ  բաց թողեցին:
Աշխարհում մի մարդ միայն կարող է օգնել բերած գեղեցկուհուն:
Այս կողմերից մի քանի տարի առաջ քնած մարդիկ մեր ավանը չեն ճանաչի:
Հեղեղի կառուցած տուփը ոչ մի կերպ չէր բացվում:

Գործնական քերականություն

Բայի կազմությունը

1. Տրված բառերից կազմե՛ք բայեր: Ի՞նչ վերջավորություն ունեն բայերն ուղիղ ձևում:

Գիր-գրել, ղեկավար-ղեկավարել, խաղ-խքղալ, երգ-երգել, վազք-վազել, կռիվ-կռվել, վախ-վախենալ, մոտ-մոտենալ, բուժում-բուժել, սեր-սիրել:

2. Բայերն ըստ կազմության լինում են պարզ և ածանցավոր: Տրված են բայեր, բաժանի՛ր խմբերի: Թարմացնել, խմել, կռվել, վախեցնել, ներկոտել, ցեխոտել, խաղացնել, երգել, փախչել:

Պարզ-խմել, կռվել, երգել, փախչել:

Ածանցավոր -թարմացնել, վախեցնել, ներկոտել, ցեխոտել, խաղացնել:

Բայական ածանցներ

Սոսկածանցներ- ան, են, ն, չ , օրինակ՝ քար-ան-ալ

Պատճառական ածանցներ- ացն, եցն, ցն, օրինակ՝ վազ-եցն-ել , որոշ բայերի դեպքում հնարավոր չի կազմել, կազմվում է տալ բայի հարադրությամբ, օրինակ՝ գրել տալ

Բազմապատկական ածանցներ- ատ, ոտ, կոտ, տ, կռտ, օրինակ՝ կտր-ատ-ել, կծ-ոտ-ել

Կրավորական ածանց- վ, օրինակ՝ լավանալ-լվացվել, հրավիրել-հրավիրվել

3. Հարադրական բայերը գրե՛ք մեկ բառով

լաց լինել-լացել

հոգ տանել-հոգալ

գլուխ տալ-խոնարհվել

Այլ հարադրություններ՝ ասել-խոսել, ուտել-խմել:

4. Հետևյալ բայերից կազմի՛ր պատճառական բայեր:

Ամաչել-ամաչեցնել, գաղթել-գաղթեցնել, բազմանալ-բազմացնել, հիշել-հիշեցնել, նկարել-նկարեցնել, մոլորել-մոլորեցնել, խենթանալ-խենթացնել, հագենալ-հագեցնել, սահել-սահեցնել, վերջանալ-վերջացնել:

5. Հետևյալ բայերից կազմի՛ր բազմապատկական բայեր ՝ կապել-կապկոտել, ցատկել-ցատկոտել, կոտրել-կոտրատել, ջարդել-ջարդոտել, նստել-նստոտել, ծակել-ծակծկել:

6. Հետևյալ բայերից կազմի՛ր կրավորական բայեր՝ ազատել-ազատվել, այրել-այրվել, դարսել-դարսվել, թափել-թափվել, իմանալ-իմացվել, լուծել-լուծվել, տեսնել-տեսնվել, կարել-կարվել, հարգել-հարգվել:

395

396

397

398

399

400

401

1.Ի՞նչ տարբերություն կա նյութական արտադրության ոլորտների և ձնկորսության, անտառային տնտեսության, որսորդության միջև:

Տարբերությունն այն է, որ նյութական արտադրության ոլորտներում արտադրանքը բնության բարիքներից չէ, իսկ ձնկորսության, անտառային տնտեսության, որսորդության արտադրանքը բնության բարիք է: Նրանց մեջ չկան ինչ-որ քիմիական հավելումներ:

2.Ի՞նչ նյութական բարիքներ է մարդուն տալիս անտառը և այդ բարիքները տնտեսության ո՞ր ճյուղերում են օգտագործվում:

Անտառը մարդուն տալիս է՝ պտուղներ, հատապտուղներ, սերմեր, սնկեր, վայրի մեղր, դեղաբույսեր և այլն: Դրանց մեծ մասը անտառային գոտիների բնակչության սննդաբաժնի կարևոր մասն են կազմում: Անտառների շուրջ 6 հազար բուսատեսակ օգտագործվում է դեղորայքի արտադրության մեջ, իսկ, օրինակ, Բրազիլական Ամազոնիայի ավելի քան 1,5 մլն մարդու եկամտի գլխավոր աղբյուրը հևեայից ստացվող բնական կաուչուկն է և անտառային այլ նյութերի հավաքչությունը: Անտառներից հավաքում են նաև վայրի մեղր: Օրինակ, Հնդկաստանում տարեկան հավաքվում է մի քանի տասնյակ հազար տոննա վայրի մեղր:

3.Ի՞նչ հետևենաքներ են թողնում ձնկորսությունը, անտառային տնտեսությունը և որսորդությունը բնության վրա:

Ձնկորսության, անտառային տնտեսության և որսորդության հետևանքով նվազում է ծառերի քանակը, այդ թվում նաև թթվածինը, նվազում է ձկների քանակը և նաև նվազում է կենդանիների քանակը:

Տնային աշխատանք

Արի, երազանքին մինչև վերջ գնացող ուժեղ ու խելացի։

2. Առանձնացրու՛ Սև և Կապույտ աշխարհների նկարագրությունը:

Սև աշխարհը երկինքը՝ սեւ, գետինքը՝ սեւ, հողը՝ սեւ, ջուրը՝ սեւ, փետը՝ սեւ,

Կապույտ աշխարհ. երկինքը՝ կապոյտ, գետինքը՝ կապոյտ, հողը՝ կապոյտ, ջուրը՝ կապոյտ, խոտը՝ կապոյտ, փետը՝ կապոյտ, ծաղիկը՝ կապոյտ: Երկիրը՝ աւե՜ր, լո՜ւռ, ամայի:

3. Դուրս բեր անհասկանալի բառերը, բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ:

Անհասկանալի բառեր չկան:

4. Քամի Ձին համեմատի՛ր Սասունցի Դավթի Քուռկիկ Ջալալու հետ:

Ձին թռչող էր ու ծովային, իսկ Քուրքիկ Ջալալին ուղղակի հզոր էր։

1.տեսք

2.փաթետավորում

3.պահպանման պայման

4.բաղադրություն

5.ժամկետ

Լաբարատոր աշխատանք

Ուժերի չափում
Նպատակը՝ կարողանալ օգտվել ուժաչափից և նրանով հաշվել տրված մարմնի վրա ազդող ուժերը՝ ծանրության, առաձգականության, ձգողականության, շփման, ուժերը նաև մարմնի կիշիռը։ Անհրաժեշտ գործիքներ՝ ամրակալան, կցորդիչ և թաթիկ, ուժաչափ։ Ֆիզիկական մարմին (փայտյա չորսու), տարբեր տեսակի որղորբության հարթություններ(հղկաթղթով պատված, ապակով պատված)։ Աշխատանքի ընթացքը՝ որպեսզի օգտվեմ ուժաչափից նրա միջոցով կարողանալ չափել, ես որոշեցի ուժաչափի սադղակի ամենափոքր բաժանման արժեքը։
Նախ ասեմ որ սադղակը դա յուաքանչյուր գործիքի վրա արված նրբագծերի և որոշ նրբագծերի վրա գրած թվային մեծությունները ամբողջականությունն է։ Ես որոշեցի իմ ուժաչափի սանդղակի ամենափոքր բաժանմունքի արժեքը։ Դրա համար ես վերցրեցի ուժաչափի վրա երկու մետակա նրբագծեր որոնց դիմաց թվեր էին գրված։ (1Ն, 2Ն) այնուհետև մեծ արժեքից հանեցի փոքր արժեքը 2-1=1Ն և ստացված թիվը բաժանեցի դրանց միչև բաժանումների թվին(10) 1:10=0,1 Գործիքի բաժանման արժեքը 0,1Ն-է։

Տնային Աշխատանք

1.Կետերի փոխարեն պահանջված ձևերով գրի՛ր փակագծում դրված բայերը:

Երգելու ժամանակ ձայնը գլուխն էր գցում: (երգել- ե՞րբ)
Ձիու սիրտը պայթել էր քուռակի համար վախից: (վախենալ-ինչի՞ց)
Թեյը տանելուց թափեց: (տանել-ե՞րբ)
Կենսախինդ մարդիկ վախենում են լուրջ կամ տխուր կամ ծանր երևալուց: (երևալ-ինչի՞ց)
Ու Մոսկվա գնալուց առաջ մի երկու օրով ման է գալիս հարազատ վայրերում: (գնալ-ինչի՞ց)

Մեղր լցնելուց մի կաթիլ գետին թափեց: (լցնել-ե՞րբ)

2. Փակագծում դրված բայերը կետերի փոխարեն գրի՛ր պահանջված ձևով:

Այդ նամակը կարդալուց նա գունատվեց: (կարդալ-ե՞րբ)

Ամբողջը երեկո կարդալուց հոգնած՝ դուրս եկավ զբոսնելու: (կարդալ -ինչի՞ց) Այդ տունը կարդալուց սպասում էր որդու վերադարձին: (կարդալ -ե՞րբ)
Չգիտես ինչու, վախենում էր վերջին կամուրջը մինչև վերջ կառուցելուց: (կառուցել -ինչի՞ց)
Ականջները դժժում էին ամբողջ օրն այդ աղմուկը լսելուց: (լսել -ինչի՞ց)
Իրիկնապահին տուն դերադառնալուց մի անգամ էլ հիշեց խոստումը: (դառնալ-ե՞րբ)
Վիրավորվել էր ընկերոջ՝ առանց պատճառի հետ դառնալուց: (դառնալ -ինչի՞ց)
Վրա-վրա հիվանդանալուց նիհարել էր: (հիվանդանալ -ինչի՞ց)
Հիվանդանալու ժամանակ միշտ էլ նիհարում է: (հիվանդանալ -ե՞րբ)

« Русский без границ», часть 2 стр.63—64,задания 7,8

1) рестор́ан недалеќо от дор́оги – придорожный ресторан
2) ́очень стр́анная ист́ория – престрання история
3) д́ома недалеќо от ѓорода – пригородные дома
4) ́очень сќучный фильм – прескучный фильм
5) пл́ощадь р́ядом с вокз́алом –привокзальная площадь
6) не п́олностью откр́ытый ́ящик – приоткрытый ящик

стр. 64 задания 8

1) челов́ек без с́овести –бессовестный человек
2) раб́ота без перер́ыва – беспрерывная работа
3) пев́ица без ѓолоса – безголосная певица
4) жизнь без р́адости – безрадостная жизнь
5) ќошки без д́ома – бездомные кошки
6) въезд (в стран́у) без в́изы – безвизовый въезд

Упражнение:

Прочитайте текст,выпишите словосочетания с прилагательными,напишите их род и число.

НА КРАЮ ЛЕСА

Вышла на край леса старая лосиха с длинноногим лосенком и задремала на теплом весеннем солнышке. А маленький лосенок учится бегать. Спотыкаются о высокие кочки его длинные ноги. Ласково пригревает в редком лесу весеннее солнышко. Уже надулись на деревьях душистые клейкие почки. Из березовой ветки прозрачными каплями сочится сладкий сок.Весенние лужи отражают высокое небо и кажутся синими. Золотистыми пуховками распустились кустики ивы. Под деревьями зеленеют обросшие брусничником кочки. Хорош запах весеннего леса!

Задремала старая лосиха, но чутко слышит она каждый шорох, каждый тревожный звук. Беззаботно резвится маленький лосенок. Знает он, что не даст его в обиду чуткая и сильная мать.

край леса-м.р., ед.ч

длинноногий лосенок-м.р., ед.ч

теплое весенное солнышка-ср.р., ед.ч

маленький лосенок-м.р., ед.ч

высокие кочки-ж.р., мн.ч.

длинные ноги-ж.р., мн.ч

душистые клейкие почки -ж.р., мн.ч

березовоя ветка-ж.р., мн.ч

прозрачные капли-ж.р., мн.ч

сладкий сок -м.р., ед.ч

Весенние лужи -ж.р., мн.ч

высокое небо-ср.р., ед.ч

Золотистые пуховики-м.р., мн.ч

обросшие кочки-ж.р., мн.ч

весенний лес-м.р., ед.ч

старая лосиха-ж.р., ед.ч

тревожный звук-м.р. ед.ч

маленький лосенок -м.р., ед.ч

чуткая и сильная мать -ж.р., ед.ч

381. 18+15=33, 33-24=9

18-9=9

15-9=6

382. 21+18=39, 39-31=8

18-8=10

21-8=13

383. 20+10+3+=33

20-6=14

10-6=4

384. 25+13+10=48

25-7=18

13

10-4=6

385. 10-8=2, 13-

15-8=7

1.Առանձնացրո՛ւ բառերի արմատներն ու ածանցները, նշի՛ր կազմությունը:

Անտուն, գրություն, խմորեղեն, մայրություն, օդային, նավավար, դասագիրք, տնտեսուհի:

.1. Նշի՛ր, թե յուրաքանչյուր բառն ինչ խոսքի մասի է պատկանում:

Համակարգիչ, շաքար, փայտյա, մաքուր, չորս, շիշ, ջրաման, երգել, հատակ, սրբել, հագնել, մարդ, ջուր, պայծառ, արևային, զգեստ, գրել, գիրք, կույտ, ջնջոց, մաքրազարդել, պատմություն, երազ, գրկել:

Գոյական—համակարգիչ, շաքար, չորս, շիշ, ջրաման, հատակ, մարդ, ջուր, զգեստ, գիրք, կույտ, ջնջոց, պատմություն, երազ:

Ածական-փայտյա, մաքուր, պայծառ, արևային:

Բայ-երգել, սրբել, հագնել, գրել, մաքրազարդել, գրկել:

2.Տրված բառերի տարբերությունը բացատրի՛ր:

Ուզում էր`հրի, դուրս հանի տղային, բայց ուժը չէր պատում:
Հրի լեզվակները մոտենում էին, իսկ հրշեջները դեռ չէին երևում:

1.Հրի-հրել

2.հրի-հուր

Ժամանակին Անի քաղաքում մի հզոր իշխան կար:

Ամեն ինչ որ ժամանակին անի, փորձն արդյունավետ կլինի:

Անի-անուն

անի-գործողթություն

3.Արմատները միացրո՛ւ և նոր բառեր ստացի՛ր:

Մաքուր մաքուր-մաքրամաքուր

Ջուր աման-ջրաման

Հող գունդ-հողագունդ

Դեղ տուն-դեղատուն

Ճոպան/պարան/ ուղի-ճոպանուղի

Միջին պատ-միջնապատ

Հանք հոր-հանքահոր

1. Բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր անհասկանալի բառերը:Անհասկանալի բառեր չկան

2. Հեքիաթի բառերի օգնությամբ նկարագրի՛ր Անմահական այգին: Երկնքի պայծառ արևի նման ամէնքի սիրտն էլ ուրախացնում ու ջերմացնում էր Արան թագավորը, էն գարունքուայ անձրևի նման ամէնքի վրայ էլ հավասար թափվում էր նրա բարութիունը։

3. Պառավին Ա. մեղադրի՛ր, Բ. արդարացրու՛:Պառավի սխալը այն էր, որ նա անիծեց այգին և այգեպաններին, նա պետք է գոնե միքիչ շնորակհալ լիներ խաղողի համար:

Նա իր որդու համար գնաց խաղող խնդրեց, ճիշտ է խաղողը նետեցին գետնին, բայց միևնունը նա տարավ և տվեց որդուն:

1. Հոլովե՛ք ընկեր, օր բառերը:

ընկերոջ, օրի

ընկերոջն, օրն

ընկեր,օր

ընկերը,օրը

ընկերով, օրով

ընկերից, օրից

ընկերում, օրում

2. Ձևաբանորեն վերլուծե՛ք հետևյալ բառերը՝ գյուղից, պատերազմում, զայրույթով:

Գյուղից֊հասարակ,իրական,բացառական,վերացական,եզակի

Պատերազմում֊իրականիշ,հասարակ,ներգոյական,վերացական,եզակի

Զայրույթով֊իրանիշ,հասարակ,գործիական,վերացական,եզակի

3. Կազմի՛ր տրված ածականների գերադրական աստիճանը՝ վճիտ, շքեղ, չար, բարձր, թանկ, քաղցր, ուժեղ, տաք, խոշոր, ազնիվ:

Վճիտ֊ավելի վճիտ, ամենավճիտ

Շքեղ֊ավելի շքեղ, ամենաշքեղ

Չար֊ավելի չար, ամենաչար

Բարձր֊ավելի բարձր, ամենաբարձր

Թանկ֊ավելի թանկ, ամենաթանկ

Քաղցր֊ավելի քաղցր, ամենաքաղցր

Ուժեղ֊ավելի ուժեղ, ամենաուժեղ

Տաք֊ավելի տաք, ամենատաք

Խոշոր֊ավելի խոշոր, ամենախոշոր

Ազնիվ֊ավելի ազնիվ , ամենազնիվ

4. Գրել տրված բառերի հոլովումները:

Աղջիկ, քաղաք, սեր, ձի, գարուն, կին, օր, մահ, հայր, մայր, գինի, տուն, անուն, գյուղ, ձուկ:

Աղջկա, քաղաքի, սիրո, ձիու,գարնան, կնոջ, օրվա, մահվան, հոր, մոր, գինու, տան, անվան, գյուղի, ձկան:

5.. Առանձնացրո՛ւ որակական և հարաբերական ածականները: Փայտե, մարդկային, արդար, շռայլ, խիզախ, լեռնային, մայրական, ամուր, բարձր, գեղեցիկ, շքեղ:

Որակական֊մարդկային,արդար,շռայլ,խիզախ,ամուր,բարձր,գեղեցիկ,շքեղ

Հարաբերական֊փայտե,մայրական,լեռնային

6.Գտի՛ր սխալ բառերը՝ լավագույն, գեղեցկագույն, ամենալավ, ամենաճիշտ, ամենալավագույն, ամենամեծագույն, վարդագույն:

7.Գրի՛ր բացարձակ թվականի երկու օրինակ:տասը,ութսուն:

Գրի՛ր կոտորակային թվականի երկու օրինակ:մեկ երկրորդ, մեկ չորրորդ:

Գրի՛ր բաշխական թվականի երկու օրինակ:երեքական, երկու-երկու

Գրի՛ր դասական թվականի երկու օրինակ:երկրորդ,չորրորդ

1. Որո՞նք են անասնապահության զարգացման նախադրյալները:

Ջուրը, բարենպաստ պայմանները, կերը և այլն:

2.Ի՞նչ կապ ունի անասնապահությունը տնտեսության մյուս ճյուղերի հետ:

Բուսաբուծությունը կեր է տալիս անասնապահությանը իսկ անասնապահությունը ՝ միս , յուղ , կաթնեղեն և այլն :

3.Նշել այն երկները, որտեղ առաջատար են անասնապահության հետևյալ ճյուղերը՝ ոչխարաբուծություն, խոզաբուծություն, խոշոր եղջերավոր անանսապահություն, ձիաբուծություն, ձնկորսություն:

Ոչխարաբուծության սկզբնական երկիրը դա Իսպանիան է եղել, իսկ հետո զարգացել է Նոր Զելանդիայում, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում, Կանադայում և այլն։
Խոզաբուծության սկզբում առաջացել է Եվրոպայում, իսկ հետո սկսեց զարգանալ Ուկրաինայում, Հյուսիսային Կովկասում ու Մերձբալթիկայում:
Խոշոր եղջերավոր անանսապահությունը առաջատար է բարեխառն գոտիներում:
Ձիաբուծությունը առաջատար է եղել Հին Հայաստանում։
Ձկնորսությունը առաջատար է եղել ԱՄՆ-ում։

Գործնական քերականություն

Բայի կազմությունը
1. Տրված բառերից կազմե՛ք բայեր: Ի՞նչ վերջավորություն ունեն բայերն ուղիղ ձևում:
Գիր, ղեկավար, խաղ, երգ, վազք, կռիվ, վախ, մոտ, բուժում, սեր:
Գրել-ել
ղեկավար-ել
խաղ-ալ
երգ-ել
կռիվ-ել
վախ-ալ
մոտ-են
բուժում-ել
սեր-ել
2. Բայերն ըստ կազմության լինում են պարզ և ածանցավոր: Տրված են բայեր, բաժանի՛ր խմբերի: Թարմացնել, խմել, կռվել, վախեցնել, ներկոտել, ցեխոտել, խաղացնել, երգել, փախչել:
Պարզ-խմել,կռվել,երգել։
Ածանցավոր -թարմացնել,վախեցնել,ներկոտել,ցեղոտել,խաղեցնել,փախչել։
Բայական ածանցներ
Սոսկածանցներ— ան, են, ն, չ , օրինակ՝ քար-ան-ալ
Պատճառական ածանցներ- ացն, եցն, ցն, օրինակ՝ վազ-եցն-ել , որոշ բայերի դեպքում հնարավոր չի կազմել, կազմվում է տալ բայի հարադրությամբ, օրինակ՝ գրել տալ
Բազմապատկական ածանցներ- ատ, ոտ, կոտ, տ, կռտ, օրինակ՝ կտր-ատ-ել, կծ-ոտ-ել
Կրավորական ածանց- վ, օրինակ՝ լավանալ-լվացվել, հրավիրել-հրավիրվել

3. Հարադրական բայերը գրե՛ք մեկ բառով
լաց լինել-լացել
հոգ տանել-հոգալ
գլուխ տալ-խոնհարվել։

Այլ հարադրություններ՝ ասել-խոսել, ուտել-խմել:
4. Հետևյալ բայերից կազմի՛ր պատճառական բայեր:
Ամաչել, գաղթել, բազմանալ, հիշել, նկարել, մոլորել, խենթանալ, հագենալ, սահել, վերջանալ:
Ամաչել-ամաչեցնել
գաղթել-գաղթեցնել
բազմանալ-բազմեցնել
հիշել-հիշեցնել
նկարել-նկարեցնել
մոլորել-մոլորեցնել
խենթանալ-խենթեցնել
հոգենալ-հոգեցնել
սահել-սահեցնել
վերջանալ-վերջացնել։

5. Հետևյալ բայերից կազմի՛ր բազմապատկական բայեր ՝ կապել, ցատկել, կոտրել, ջարդել, նստել, ծակել:
կապել-կապոտել
ցատկել-ցատկոտել
կոտրել-կոտրատել
ջարդել-ջարդոտել
նստել-նստոտել
ծակել-ծակոտել
6. Հետևյալ բայերից կազմի՛ր կրավորական բայեր՝ ազատել, այրել, դարսել, թափել, իմանալ, լուծել, տեսնել, կարել, հարգել:
ազատել-ազատվել
այրել-այրվել
դարսել-դարսվել
թափել-թափվել
իմանալ-իմացվել
լուծել-լուծվել
տեսնել-տեսնվել
կարել-կարվել
հարգել-հարգվել

Տնային աշխատանք

Կարդա ՛ ,,Խիզախը կամ աներկյուղը,, հեքիաթը

1.Դուրս գրե՛ք անհասկանալի բառերը, բացատր՛եք բառարանի օգնությամբ:
Անհասկանալի բառեր չկան

2. Բնութագրի՛ր Աներկյուղին:Քաջ, բարի, խելացի, օրենքը հարգող:

3.Գրի՛ր խիզախ բառի հոմանիշները և հականիշները:

հոմանիշ֊1. Քաջ, արի, կտրիճ, քաջարի, քաջասիրտ:

Խիզախ հականիշ֊երկյուղ, վախկոտ, անարի:

Дракон, вместо того, чтобы быть тварью, порожденной фантазией арийца, как следствие созерцания молний, освещавших пещеру, в которой он обитал, как это полагают некоторые мифологи, есть животное, которое однажды жило и влачило свои тяжелые кольца-извивы, и, может быть, даже летало…

Վիշապը, փոխարենը արիի ֆանտազիայի կողմից առաջացած էակ լինելը, կայծակի մտորումների արդյունքում, որը լուսավորել է իր ապրած քարանձավը, ինչպես կարծում են որոշ դիցաբաններ, կենդանի է, որը ժամանակին ապրել է և քաշել իր ծանր ոլորումը:Շրջադարձ-օղակներ, և գուցե նույնիսկ նա թռչել է …

Մարդը բնության մասնիկն է

Մարդը բնության մի փոքրիկ մասնիկն է:Մարդը և բնությունը բարեկամնե՞ր են , թե՞ թշնամիներ , դժվար է ասել:Հաճախ պատահում է, որ մարդը կարող է թշնամի հանդիսանալ բնությանը և կարող է լինել նաև ճիշտ հակառակը՝ այսինքն բնությունը մարդու հանդեպ համարվի թշնամի: Մեզ հիացմունք են պատճառում երկնքի աստղերը, բարձր լեռները, հարթավայրերը, օվկիանոսները, գետերը և այլն: Զարմանալի է նաև բույսերի և կենդանիների աշխարհը: Բայց երկրագնդի վրա ամենայուրահատուկը մարդն է: Մարդը ևս կենդանի բնության մաս Է կազմում: Առանց բնության մարդը չի կարող գոյություն ունենալ, ապրել և աշխատել: Ի տարբերություն կենդանիների, մարդը ստեղծում է և ստեղծագործում: Որովհետև մարդը բնության միակ բանական, այսինքն՝ մտածող էակն է: Նա ունի նաև խոսելու և աշխատելու ունակություն:Մեր առօրյան լի է բազմաթիվ խնդիրներով, սակայն հայտնվելով վայրի բնության մեջ՝ հասկանում ես, որ դրանք շատ փոքր են: Անծայրածիր օվկիանոսներ, ընդարձակ անտառներ, անհաղթահարելի բարձունքներ, փոթորկոտ ծովեր և անծայրածիր անապատներ. այս ամենը խոսում է բնության մեծ ուժի և հզորության մասին: Մարդը չպետք է մոռանա, որ ինքը բնության մի մասն է, պետք է բնությունը պահել ու պահպանել…

361ա)362ա)գ)363ա)գ)364ա)

351

ա)

բ)

352

353

ա)

բ)

354

355

2. Упражнение на закрепление

Определи у существительных род, число, падеж.

Образец: По степи – по чему? (степь), ж.р., ед.ч., Д.п.

по болоту____________________по чему?(болото)с.р., ед.ч., дат.п.

на ветках_____________________на чём?(ветка)ж.р., м.ч., пред.п.

из гнезда_____________________из чего?(гнездо)ср.р., е.ч., род.п.

перед учителем________________перед кем?(учитель)м.р., е.ч., твор.п.

над облаками_________________над чем?(облако)ср.р., м.ч., твор.п.

в ненастье____________________в о что?ср.р., е.ч., вин.п.

для скворцов__________________для кого?(скворец)м.р., м.ч., род.п.

к солнцу______________________к чему?(солнце)с.р.,е.ч.,дат. п.

об улыбке_____________________о чём?(улыбка) ж.р.,е.ч.,пред.п.

про сказки_____________________про что?(сказка)ж.р.,м.ч.,вин.п.

около метро___________________около чего?(метро) с.р.,е.ч.,род.п.

3.

Подберите прилагательные к данным существительным во
множественном числе.
Например: писатели – современные писатели.
Интересные Лекции,учебные занятия, сложные упражнения, красивые слова, длинные стихи, научные статьи, невероятные открытия, строгие законы, послушные дети, хорошие врачи, творческие учителя, редкие имена, туристические паспорта, экзотические цветы, хищные животные, опасные растения, рельефные горы,

бурные реки, тропические леса, вышнёвые деревья, проливные дожди, лютые морозы, обзорные экскурсии, новогодние каникулы, храмовые праздники

1. Բացատրել ծեսի իմաստը

Մեծ Պահքն սկսվում է բուն Բարեկենդանով: Պահքի յուրօրինակ պահանջ դրեց Աստված Ադամի առաջՙ բոլոր պտուղներն ուտել, բացի մեկից: Այդ պահանջը մարդու գայթակղության չափը ստուգելու համար էր նաեւ:

2.Ինչ գույներ է օգտագործում ձեր մայրիկը հավկիթները ներկելու համար

կարմիր, կապույտ, կանաչ, դեղին։
Ինչ քիմիական բաղադրություն ունեն այդ ներկերը

1. Գիտնականները վերլուծել են արդյունաբերության մեջ որպես սննդի ներկ օգտագործվող մի շարք միացությունների օպտիկական հատկություններն ու պարզել են, որ դրանցից երեքը կարող են օգտագործվել որպես լուսակլանիչ։ Դրանք են՝ սինթետիկ դեղին ներկը՝ E102 ինդեքսով, բնական դեղին ներկը՝ E100 ինդեքսով ու կարմրա-մանուշակագույնը՝ E163 ինդեքսով։ Բացի այդ՝ որպես կլանիչ պիտանի են նաև ոսկու կենսահամատեղելի նանոմասնիկները։

• Ինչ վնաս կարող են պատճառել այդ ներկերը մարդու օրգանիզմին

  Դրսում ձուն ծածկված է կեղևով, որի վրա կիրառվում է ներկ: Այս կեղևը ներթափանցվում է մանրադիտակային ծակոտիներով և երբեմն նույնիսկ փոքրիկ ճաքերով, որոնց միջոցով ներկը կամ դրա բաղադրիչները կարող են ներթափանցել ձվի մեջ, ինչը վտանգավոր է առողջության համար:

• Ինչ քիմիական բաղադրություն ունի հավկիթը,հավկիթի կեղևի բաղադրությունը

Հավկիթի երկայնակի կտրվածքի սխեման
1. Կեղև
2. Արտաքին մեմբրան
3. Ներքին մեմբրան
4. Կապող թելիկ
5. Դրսի ալբումին (սպիտակուց)
6. Միջին ալբումին (սպիտակուց)
7. Դեղնուցի մեմբրան
8. Միջնորդային սաղմ
9. Սաղմնային սկավառակ
10. Դեղին դեղնուց
11. Սպիտակ դեղնուց
12. Ներքին ալբումին (սպիտակուց)
13. Կապող թելիկ
14. Օդային խցիկ
15. Կեղև

• Հավկիթի մեջ մտնող նյութերի օգուտն և վնասը:
  Օգտակար հատկությունները
• Մթերքը հարուստ է նաև բազմազան վիտամիններով։ Դրանում պարունակվող վիտամին E-ն ամրացնում է արյունատար անոթները, ինչպես նաև ունի հակաուռուցքային հատկություն։ Վիտամին A–ն ամրացնում է դիմադրողականությունը, D-ն՝ անհրաժեշտ է ոսկորների և ատամների համար, B12-ը՝ հոգ է տանում նյարդային համակարգի մասին, իսկ K–ն՝ ապահովում է արյան մակարդելիությունը։ Հում հավկիթը ավելի օգտակար է, քան եփածը։
  Վնասակար հատկությունները
• Հավկիթը կարող է օրգանիզմին վնաս հասցնել, եթե օգտագործեք չափազանց մեծ քանակությամբ և առանց ջերմային մշակման։ Չարաշահելու դեպքում (օրեկան 2 հավկիթից ավել) այն բարձրացնում է «վատ» խոլեստերինի մակարդակը։ Բացի այդ, պետք է հաշվի առնել, որ խանութում վաճառվող հավկիթները կարող են հակաբիոտիկներ կամ նիտրատներ պարունակել, որոնցով ինկուբատորի պայմաններում կերակրում են թռչուններին։ Վնասակար նյութերի մնացորդները կարող են խախտել աղիների միկրոֆլորան։

341

ա)

բ)

342

ա)

բ)

343

ա)

բ)

344

ա)

բ)

Օղակավոր որդեր անողնաշարավոր կենդանիների տիպ։ Տիպիկ ներկայացուցիչը Անձրևորդն է։Հանդիպում են քաղցրահամ ջրերում, ծովերում, ինչպես նաև հողում։ Օղակավոր որդերն ունեն ավելի բարձր կազմավորում, որը պայմանավորված է նրանց ակտիվ կենսակերպով։ Նրանց մարմինը կազմված է միմյանց նման օղակաձև հատվածներից, որտեղից էլ ստանցել էն օղակավոր որդեր անվանումը։ Մարմնի արտաքին հատվածավորությունը համապատասխանում է ներքին հատվածավորությանը։ Օղակավոր որդերն ունեն արյունատար համակարգ և ավելի կատարյալ նյարդային, զգայական, մարսողական և արտաթորության համակարգերը։ Այս տիպի մեջ մտնում է 9 հազար տեսակ, որոնք միավորվում են 3 դասի մեջ՝ սակավախոզաններ, բազմախոզաններ և տզրուկներ։

Պատմվածքից դուրս բեր այն հատվածը, որտեղ ներկայացվում է հեծանիվը վերցնելու պատճառը. արդարացվա՞ծ արարք է, ինչու՞:

Եվ քանի որ ինքն արդեն ուրիշ էր և իր արարքը ամենևին էլ սխալ չէր հասկացվի, նա

վերցրեց հեծանվակայանում սպասող բոլորովին նոր հեծանիվը և ողջ աշխարհի աչքի առաջ նստեց ու սլացավ:

Սա այն հատվածն է, որտեղ ներկայացվում է, թե տղան ինչու հեծանիվը գողացավ։ Ես կարծում եմ, որ այդ արարքը արդարացում չունի։ Գողություն անելը դա հանցանք է և կարող ես հայտնվել բանտում: Ինձ թվում է տղան սուտ խոսելու սովորություն ուներ:Պատմվածքից դուրս բեր այն հատվածը, որտեղ նշվում է հեծանիվը լիովին իրենը համարելու պատճառը. վերլուծիր այդ հանգամանքը:

Հոկտեմբերին նա արդեն մոռացել էր, թե հեծանիվն ինչպես է իր ձեռքն ընկել: Նոյեմբերին,

մեկի հետ չափ մտած սուրալիս, հեծանիվի շղթան տեղից թռավ: Առջևի անվագոտին

ջարդվեց, անիվի ճաղը ծռվեց:

Նոր գոտին տղայի վրա մեկ ու քառորդ դոլար նստեց, նոր ճաղի համար վճարեց մեկ

դոլար, հիսուն սենթ էլ՝ աշխատանքի գինը:

Սրանից հետո հեծանիվն իրենն ու իրենն էր:

Սա այն հատվածն է, որտեղ տղան հեծանիվը իրենն է համարում։ Ես կարծում եմ, որ տղան իրավունք չուներ հեծանիվն իրենն համարելու:

Տարբերություն կա՞ Այքի արած գողության և իրենից արված գողության միջև (երկու պատասխանի դեպքում էլ ասածդ հիմնավորիր): Իրավունք ունե՞ր զայրանալու:

Մեր բակը շատ գեղեցիկ է:Մեր բակում կան ծառեր, ծաղիկներ, խաղահրապարակ, կանաչ այգի և մեքենաներ:Մեր բակը շատ մեծ չէ և հետաքրքիր իրադարձություններ չկան, այնուհետև այքանը

Դասարանական աշխատանք

Որոշյալ դերանուններ՝ ամբողջ, ամեն, ամեն ինչ, ամենքը, բոլորը յուրաքանչյուրը, ողջը, համայն, ամենայն….
1. Դուրս գրի՛ր որոշյալ դերանունները, գրի՛ր հոլովը:
Աղջկա քնքուշ հոգին բոլորը գիտեն: հայցական
Ամենքից շատ նա էր սպասում դրան: բացառական
Յուրաքանչյուրն իր մասին էր մտածում: ուղղական
Ամենոք աշխատում էր չխախտել լռությունը: ուղղական
Խոսեցին ամեն ինչից: բացառական

Անորոշ դերանուններ՝ ինչ-որ, ոմն, որևէ, ովևէ, մի քանիսը, այլ, ուրիշ, ոմն-ոմանք մի քանի…
2. Կազմի՛ր տրված անորոշ դերանունների սեռ. հոլովը՝ ուրիշ, մի քանիսը, այսինչ:
ուրիշ-ուրիշի
մի քանիսը-մի քանիսի
այսինչ-այսինչի
3. Գտի՛ր անորոշ դերանունները, որոշի՛ր պաշտոնը:
Ոմանք արդեն անուշ երազներ էին տեսնում: ենթակա
Եվ ուրիշ է կարոտս հիմա: ստոգենի
Իմ հոգում ինչ-որ անհանգստություն կար: ենթակայի լրացում

Փոխադարձ դերանունները ցույց են տալիս փոխադարձ հարաբերությամբ միմյանց հետ կապված առարկաներ կամ անձեր՝ առանց դրանք անվանելու:
Փոխադարձ դերանուններն են՝ իրար, միմյանց, մեկմեկու կամ մեկմեկի:

1. Ընդգծի՛ր փոխադարձ դերանունները, որոշի՛ր դրանց հոլովը:
Մեզ կյանքը նետեց միմյանցից հեռու: (բացառական)
Մենք չուզեցինք մեկմեկու կանչել: (սեռական)
Ընտանիքի անդամները հպարտանում էին իրարով: (գործիական)

Հարցական դերանունները արտահայտում են հարցում:
Միայն ո՞վ դերանունն է, որ գոյականից տարբեր հոլովում ունի: Նայի՛ր հոլովման աղյուսակին և ասա ինչով է տարբերվում գոյականի հոլովումից:
Ուղղ. ո՞վ
Սեռ. ո՞ւմ
Տր.  ո՞ւմ
Հայց. ո՞ւմ
Բաց. ո՞ւմից
Գործ. ո՞ւմով

Գոյականի հոլովման ժամանակ վերջավորություն է ավելանում, իսկ դերանվան հոլովման ժամանակ փոխվում է արմատը։

Գրի՛ր ո՞վ դերանվան հոգնակին:
Ովքե՞ր
Գրի՛ր ե՞րբ դերանվան սեռական և բացառական հոլովները:
Երբվա՞, Երբվանի՞ց
Գրի՛ր ո՞ր դերանվան հոգնակին:
Որո՞նք
Ո՞վ կլուծի այս հարցը: Գրի՛ր ո՞վ հարցական դերանվան պաշտոնը:
Ենթակա
Քո ուզածն ի՞նչ է : Գտի՛ր նախադասության ստորոգյալը:
ի՞նչ է

Հարցական դերանունները արտասանվում են հարցական առոգանությամբ և կազմում են հարցական նախադասություններ: Հարցական դերանունների վերջին ձայնավորի վրա դրվում է հարցական նշան՝ ո՞վ, ե՞րբ ինչպիսի՞ և այլն: Բացառություն են ի՞նչը, ո՞րը, քանի՞երորդ, ո՞րերորդ, քանի՞սը: 

2. Կետադրի՛ր նախադասությունները, ընդգծի՛ր հարցական դերանունները:
Ինչո՞ւ են քանդվում մարդկանց իրար միացնող կամուրջները:
Ինչի՞ց փշրվեց այն կարևոր թելը, որ պահում էր մեզ:
Ո՞վ կահասկանա ինձ:
Դու կռվել ես նրա հետ, ինչի՞ համար:

Հարաբերական դերանունները նույն հարցական դերանուններն են, որոնք, սակայն, արտահայտում են ոչ թե հարցում, այլ մի նախադասության կապը, հարաբերվելը մյուսին:
Օր՝. Ինչ աղբյուրից մարդ ջուր խմի, էն աղբյուրը քար չի գցի:
Ով աշխատի, նա կուտի:
Հարաբերական դերանունները հոլովվում են հարցական դերանունների պես և նախադասության մեջ կատարում են նույն պաշտոնները, ինչ որ հարցականները:

Պարկում կա 3 կարմիր և 3 սև գնդակ: Առնվազը քանի՞ գնդակ պետք է
հանենք պարկից, որպեսզի ունենանք տարբեր գույնի գնդակներ:

6
• Տատիկն իր բոլոր թոռնիկների համար գուլպաներ գործեց: Յուրաքանչյուր գուլպայի վրա նա գրեց մեկ տառ: Քանի՞ թոռնիկ ունի տատիկը, եթե նա գրեց ընդամենը 16 տառ:

16
• Լճում աճում են թրաշուշաններ: Հայտնի է, որ մեկ օր անցնելուց հետո
շուշանների թիվը կրկնապատկվում է, և արդեն 40-րդ օրվա վերջում
լճակն ամբողջովին ծածկված էր շուշաններով: Ասեք, թե ո՞ր օրվա
վերջում էր, որ լճակի ուղիղ կեսն էր ծածկված շուշաններով:

39-րդ
• Ես խմեցի բաժակով լիքը լցված սուրճի կեսը և այն լրացրի կաթով: Հետո
խմեցի ստացված խառնորդի 1/3 մասը և փոխարենը կաթ լցրեցի:
Այնուհետև ես խմեցի բաժակի պարունակության 1/6
մասը և փոխարենը լցրեցի կաթ: Վերջապես, ես խմեցի ամբողջ բաժակը: Ի՞նչը ես շատ
խմեցի ՝ սու՞րճ, թե՞ կաթ:

Կաթ
• ՈՒնենք մետաղադրամներով 100 կույտ, յուրաքանչյուրում 100 մետաղադրամ: Կույտերից մեկում եղած մետաղադրամները կեղծ են, որոնք մեկ
գրամով թեթև են իսկական մետաղադրամներից: Իսկական մետաղադրամը կշռում է 10 գրամ: Էլեկտրոնային մեծ կշեռքի մեկ կշռումով ինչպե՞ս
հայտնաբերել կեղծ մետաղադրամով կույտը:

Մեկ կեղծ մետաղադրամը պետք է կշռի 9 գ․։

• Մի տարի հունվարի երեք կիրակի զույգ ամսաթվով օրեր էին: Շաբաթվա
ինչ օր էր հունվարի 27-ը:

Հինգշաբթի
• Ինչպե՞ս կարող են 3 մարդ 3 ժամում անցնել 60 կմ մի մեքենայով, եթե
մեքենայում տեղավորվում են միայն երկու մարդ, նրա արագությունը 50
կմ/ժ է, իսկ հետիոտների արագությունը 5 կմ/ժ:

• Գիտնականին աշխատության էջերը համարակալելու համար անհրաժեշտ եղավ 3389 թվանշան: Քանի՞ էջ կար այդ աշխատության մեջ:

1․ Գրավոր մեկնաբանեք հատվածները

Ա. Առաջ Մութ աշխարհն էլ է եղել մեզանից մոտիկ,– ասում էր Գյուլնազ տատը։– Պատահել է, որ աղջկերքն իլիկ մանելիս՝ հանկարծ թելը կտրվել է, և իլիկը մի հորի միջով ընկել է Մութ աշխարհը։ Եթե իլիկ մանող աղջիկը մի բարի աղջիկ է եղել, Ներքի աշխարհի բարի պառավները նրա իլիկը վեր նետելով՝ ետ են դարձրել նրան։ Բայց հիմա Ներքի աշխարհն էլ է հեռացել մեզանից»։

Առաջ նաև մութ աշխարհի մարդիկ մոտիկ են եղել միմիանց հետ և իրար օգնել են, իսկ հիմա բոլորը իրարից հեռացել են։

Բ. «Հին ժամանակներում, ճշմարիտ է, Ներքի և Վերին աշխարհների մեջ սերտ հարաբերություն է եղել, բայց հետո մեր մեղքիցն է եղել, թե պատահմամբ՝ մեր աշխարհը ցածրացել է, առաջ՝ քիչ, և հետո՝ շատ։ Լսած ենք, որ մեր հեռացած ժամանակն էլ մի սանդուղք է եղել, և այդ սանդուղքով արդար մարդիկը վեր բարձրանալիս և վայր իջնելիս են եղել, բայց հիմա այդ սանդուղքն աներևութացել է, էլ չի երևում…»:

2. Գրե՛ք ձեր կարծիքը հեքիաթի վերաբերյալ:

Հիմա մարդիկ շատ են ագահացել և չարացել, շատ են ստոր քայլերի գնում, մարդուց դուրս եկած չարիքները և բարիքները բարձրանում են Վերևի աշխարհ և նույն կերպ էլ վերադառնում մարդկանց՝ բումերանգի սկզբունքով:

Լեանարդո Դա Վինչի

(Շփման ուժ թեման ուսումնասիրելիս, ես իմացա, որ ինձ հայտնի նկարիչ Լեանարդո Դա Վինչիին նույնպես հետաքրքրել էր, այս թեման, և պարզվեց, որ նա միայն նկարիչ չէր այլ նաև ֆիզիկոս)

Շփում, հպվող մարմինների մեխանիկական ազդեցություն։ Տեղի ունի մարմինների հպվող մակերևույթների հարաբերական շարժման ժամանակ (արտաքին շփում), կամ հեղուկների, գազերի կամ դեֆորմացվող մարմինների ներքին զուգահեռ շերտերի փոխադարձ տեղաշարժի ժամանակ (ներքին շփում)։

Մակերևույթների անհարթությունների շփում առաջացնելու երևույթի ցուցադրումԱյսուհետ, շփում ասելով ի նկատի կունենանք արտաքին շփումը։Շփումը հիմնականում էլեկտրոնային բնույթ ունի, եթե նյութը գտնվում է նորմալ վիճակում։ Գերհաղորդիչ վիճակում, կրիտիկական ջերմաստիճանից հեռու պայմաններում, շփման հիմնական աղբյուր են հանդիսանում ֆոնոնները, իսկ շփման գործակիցը փոքրանում է շատ անգամ։

Շփման ուժը առաջանում է երկու հպվող մարմինների հարաբերական շարժման ժամանակ և խոչնդոտում է նրանց շարժումը։ Շփման առաջացման պատճառը մակերևույթների խորդուբորդություններն են և մոլեկուլների փոխազդեցությունը։ Շփման ուժը կախված է նյութի տեսակից և նրանից, թե մարմիններ միմյանց ինչ ուժով են սեղմում։ Շփման պարզագույն մոդելներում (Կուլոնի օրենքը շփման համար), համարվում է, որ շփման ուժը ուղիղ համեմատական է շփվող մակերևույթների միջև ռեակցիայի ուժին։

Տնային աշխատանք

1. . Տեքստը փոխադրի՛ր չորս—հինգ նախադասությամբ:

Կրիան ու նապաստակը վիճեցին, թե ո՛վ է ավելի արագ վազում: Քանի որ խոսքով իրար ոչինչ չկարողացան ապացուցել, որոշեցին մրցել: Հանդիպման տեղը նշեցին ու բաժանվեցին: Նապաստակը չէր կասկածում, որ ինքն իսկապես արագավազ է: Նա հույսը դրեց իր բնատուր արագավազության վրա ու ճամփեզրին պառկեց , մուշ—մուշ քնեց, որ մի քիչ հանգստանա: Իսկ կրիան հասկանում էր, որ ինքը դանդաղաշարժ է, դրա համար էլ առանց հանգստանալու վազում էր ու վազում: Այդպես նա քնած նապաստակից առաջ անցավ ու նվաճեց հաղթողի պարգևը:
Այդպես է, երբ բնական ընդունակությունները չեն օգտագործվում, աշխատասիրությունը հաղթում է:

Կրիան ու նապաստակը վիճեցին, թե ո՛վ է ավելի արագ վազում: Քանի որ խոսքով իրար ոչինչ չկարողացան ապացուցել, որոշեցին մրցել: Նապաստակը չէր կասկածում, որ ինքն իսկապես արագավազ է, և մուշ-մուշ քնեց, բայց կրիան հասկանում էր, որ ինքը դանդաղաշարժ է, դրա համար էլ առանց հանգստանալու վազում էր ու վազում: Այդպես նա քնած նապաստակից առաջ անցավ ու նվաճեց հաղթողի պարգևը:
Այդպես է, երբ բնական ընդունակությունները չեն օգտագործվում, աշխատասիրությունը հաղթում է:

2.Առաջին երկու և վերջին երկու նախադասությունները դարձրո՛ւ մեկական նախադասություն, մի նախադասություն էլ հանի՛ր և տեքստը փոխադրի՛ր երեք նախադասությամբ:

«Ալոն» աշխարհում ամենատարածված բառերից է: Այսօր դա գործածվում է հեռախոսային խոսակցությունների ժամանակ: Բայց բոլորը չեն, որ հասկանում են «ալոն»: Դա շատ ավելի հին է, քան հեռախոսը: Մինչև հեռախոսի գյուտն այդ բառը նավերի վրա է օգտագործվել՝ խոսափողով կանչերի ժամանակ: «Ալո» նշանակում է «լսում եմ»:

«Ալոն» աշխարհում ամենատարածված բառերից է,այսօր դա գործածվում է հեռախոսային խոսակցությունների ժամանակ և Մինչև հեռախոսի գյուտն այդ բառը նավերի վրա է օգտագործվել՝ խոսափողով կանչերի ժամանակ նաև «Ալո» նշանակում է «լսում եմ»: Բայց բոլորը չեն, որ հասկանում են «ալոն»: Դա շատ ավելի հին է, քան հեռախոսը:

1. 4+x=10

x=10-4

x=6

2. x+5=-3

x=-3-5

x=-8

3. 7+x=4

x=4-7

x=-3

4. (-6)+x=5

-6+x=5

x=5+6

x=11

5. x-8=2

x=8+2

x=10

6. (-1)+x=-5

-1+x=-5

x=-5+1

x=-4

7. (-3)+x=0

-3+x=0

x=3

8. -4-x=0

-x=4

x=-4

9. 18-x=6

-x=6-18

-x=-12

x=12

10. 20-x=-4

-x=-4-20

-x=-24

x=24

11. x+(-5)=13

x-5=13

x=13+5

x=18

12. x-(-8)=-4

x+8=-4

x=-4-8

x=-12

13. 3x=12

3x:3=13:3

x=4

14. 5x=45

5x:5=45:5

x=9

15. 4x=-20

4x:4=20:4

x=5

16. -2x=12

-2x:(-2)=12:(-2)

x=-6

17. -6x=-18

-6x:(-6)=-18:(-6)

x=3

18. 5x+3=28

5x=28-3

5x=25

x=5

19. 7y+5=26

7y=26-5

7y=21

y=3

20. 9x-5=31

9z=31+5

9z=36

z=4

21. 3a-2=-17

3a=-17+2

3a=-15

a=-5

22. 4b+3=-13

4b=-13-3

4b=-16

b=-4

23. 34-3x=-20

-3x=-20-34

-3x=-54

x=18

24. 7x-8=41

7x=41+8

7x=49

x=7

25. 28+3x=7x

3x-7x=-28

-4x=-28

x=7

26. 18+5x=8x

5x-8x=-18

-3x=-18

x=6

27. 42-5y=2y

-5y-2y=-42

-7y=-42

y=6

28. 3z+18=5z

3z-5z=-18

-2z=-18

z=9

29. 5x+18=3x+38

5x-3x=38-18

2x=20

x=10

30. 2y+45=6y+17

2y-6y=17-45

-4y=-28

y=7

31. 7z-5=3z+3

7z-3z=3+5

4z=8

z=2

32. 14z+23=15z-2

14z-15z=-2-23

-5z=-25

z=5

33. 5x+3x-10=14

8x-10=14

8x=14+10

8x=24

1.Պատասխան՝ 4

2.Պատասխան՝ 3

3.Պատասխան՝ 2

4.Պատասխան՝ 3

5.Պատասխան՝ 3

6.Պատասխան՝ 3

MgSO²=24+96=120

CaSO=40+96=136

BaSO⁴=137+96=233

SrSO⁴=88+96=184

W(S)=32/120×100=27%

W(S)=32/136×100=24%

W(S)=32/233×100%=14%

W(S)=32/184×100%=17%

W(H)=1,38%

W(Se)=54,48%

W(o)=44,14%

x÷y÷z=1,38/1÷54,48/79÷44,14/16=1,38÷0,69÷2,76=2÷1÷4

Տնային աշխատանք

1. Հետևություններից ո՞րն է (որո՞նք են) համապատասխանում տեքստին: Ընտրությունդ հիմնավորի՛ր: Կարող ես նաև այլ հետևություն անել:

Արագիլին հարցրին.
—
իմաստո՛ւն հավք, ինչո՞ւ ես անվերջ մի ոտքի վրա կանգնում:
Պատասխանեց.
Որպեսզի գոնե մի քիչ թեթևացնեմ աշխարհի բեռը:
Հետևություն
ա) Մարդիկ մեծամիտ են ու շատ կարևորում են իրենց: Նրանց թվում է, թե իրենք են տանում աշխարհի հոգսը, և իրենցից է կախված, թե աշխարհն ինչպե՛ս է ապրում:
բ) Կա մարդ, որ այնքան բարի է, աշխարհի ու մարդկանց նեղություն չտալու համար պատրաստ է «մեկ ոտքի վրա» ապրելու: Իր կյանքը կդժվարացնի, միայն թե ուրիշների համար հեշտ լինի:
գ) Ծույլ մարդիկ, իրենց բան ու գործը թողած, ամբողջ օրը կարծես աշխարհի հոգսն են հոգում:
դ)Կան պարծենկոտ մարդիկ, որոնք իրենց ամենասովորական արարքները շատ են կարևորում ու դրանք վեհ գաղափարներով բացատրում:
ե) Բոլոր մարդիկ պիտի մեկ ոտք ունենան, որ երկրի բեռը թեթև լինի:
զ) Մարդիկ պետք է հարգեն դիմացինների սովորությունները և դրանց վերաբերող ավելորդ հարցեր չտան, թե չէ երբեմն շատ անհեթեթ պատասխաններ կլսեն: Ամեն ինչ չէ, որ բացատրելի է:
է) Մարդիկ այնքան եսասեր ու շահամոլ են, որ երբեք, մի թռչունի չափ անգամ չեն մտածի իրենց երկրի մասին:

2. Սկզբից տասը— տասներկու նախադասություն ավելացրո՛ւ, որ ամբողջական տեքստ դառա:

Նա որոշեց արագ պատասխանի և նամակը հետ ուղարկի:Նա արագ պատասխանեց նամակին և ճանապարհ ընկավ: Բակում դեպք էր պատահել և շատ մարդիկ էին հավաքվել, ոչ ոք նրան թույլ չէին տալիս անցնել: Նա տխրում էր, որովհետև ժամանակ էր անցնում : Հետո նա գիտակցեց, որ ոչ մի վարկյան չպետք է կորցնի: Նա խնդրեց մարդկանց ճանապարհ տալ իրեն, բայց, ոչ ոք չէր ցանկանում, բայց մի խորամանկ և բարի մարդ շատ հեշտությամբ անցկացրեց նրան այդ խցանումից:Այնուհետև մեծ-մեծ քայլերով կտրեց-անցավ բակն ու վազելով մոտեցավ փոստարկղին: Նամակն արագ հանեց գրպանից, գցեց արկղը: Վերջ: Ձեռքերը թափ տվեց ու գնաց առաջ:

Ի՞նչ քիմիական նյութերով է պայմանավորված բույսերի,ծաղիկների գույները և ի՞նչ նշանակություն դրանք :

Բույսերի կանաչ գույնը պայմանավորված է քլորոֆիլով, այն նաև նպաստում է ֆոտոսինթեզի ստեղծմանը։ Կարմիր, վարդագույն, կապույտ և մանուշակագույն ծաղիկների գույները հիմնականում գալիս են գունանյութերի կողմից կոչվող գունանյութերից, որոնք գտնվում են ֆլավանոիդներ կոչվող քիմիական նյութերի դասի մեջ (ինչը բույսերին տալիս է իրենց գույնը): Մյուս գունանյութերը կարոտինոիդներ են, որոնք հայտնաբերված են լոլիկի և գազարի մեջ, որոնք պլաստիդների մեջ ապահովում են դեղին, կարմիր և նարնջագույն:

Ի՞նչ քիմիական նյութերով է պայմանավորված բույսերի,ծաղիկների հոտը և ի՞նչնշանակություն ունեն դրանք

Ծաղկի հոտը, բույրը պայամանավորված է փոշոտման ժամանակ ծաղկման ներսում արտադրվող հորմոն էթիլեն քիմիական նյութով, որը դադարեցնում է մեթիլբենզոատը հոտի համար պատասխանատու քիմիական նյութը: Սա խրախուսում է, որ փոշոտիչները ձգվեն դեպի այլ ծաղիկներ, որոնք դեռ բեղմնավորված չեն շարունակում են գործընթացը: