Month: Նոյեմբերի 2021

Կարդա՛ Ակսել Բակունցի ,,Մթնաձոր,, պատմվածքը:
Անծանոթ բառերը դուրս գրի՛ր, բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր: 
Կուսական – ամաքուր:
Պախրա – Եղնիկ:
Նկարագրի՛ր Մթնաձորի բնությունը, կենդանական աշխարհը: 
Ծառերն կոտրվում էին և ընկնում էին, հետո սկսում էին փտել, և փտած ծառերի տեղը նորներ ծլում, արջերը խաղում էին, սուլում էին, ոռնում են գայլերը, դունչը լուսնին մեկնած, վարազները ժանիքով փորում են սև հողը, փտած կաղիններ ժողովում։ 
Բնութագրի՛ր Պանինին, ի՞նչ էին պատմում նրա մասին, ինչպիսի՞ն էր նա իրականում: 
Մի հրեշ էր նա անտառապետի տարազով, կոկարդով գլխարկը գլխին։ Պանինը որսորդ Էր։ Վեց շուն ուներ, մեկը մյուսից կատաղի։
Իմ կարծիքով նա հրեշ չէր, ուղղակի նա իր աշխատանքին շատ լուրջ էր վերաբերվում և շատ ճիշտ էր անում:
Ավու հետ պատահածի համար ո՞ւմ կամ ի՞նչն ես մեղավոր համարում: 
Իմ կարծիքով այստեղ արջին մեղավոր չես համարի, քանի որ արջը իր անելուց առաջ չի մտածում հետևանքների մասին, իսկ Ավին սխալ արեց որ արջին ցավ պատճառեց արջն էլ քանի որ չի կառավարում իր էմոցիաները նրան սպանեց:

Բենիտո Մուսոլինի

Բենիտո Ամիլկարե Անդրեա Մուսոլինի ծնվել է հուլիսի 29-ին, 1883 թվականին, Պրեդապիո, Ֆորլի Չեզանա, Էմիլիա Ռոմանիա, Իտալիայի թագավորություն:Իտալացի քաղաքական գործիչ և լրագրող, ով ղեկավարում էր Նացիոնալ Ֆաշիստական կուսակցությունը: Նա կառավարում էր Իտալիան, որպես վարչապետ 1922 թվականից մինչև 1943 թվականը։ Նա սահմանադրականորեն կառավարել է երկիրը մինչև 1925 թվականը, երբ նա վերացրել է կեղծ դեմոկրատիան և հաստատել է դիկտատուրա։

Ճանաչված լինելով որպես  Դուչե (առաջնորդ)` Մուսոլինին իտալական Ֆաշիզմի հեղինակն էր։ 1912 թվականին Մուսոլինին  եղել է Իտալիայի սոցիալիստական կուսակցություն Ազգայ:ին Վարչության առաջատար անդամներից մեկը, սակայն նրան հեռացրել են կուսակությունից, քանի որ վերջինս քարոզում էր ռազմական միջամտություն Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին` հակառակվելով իր կուսակցության գաղափարախոսությանը։ Մուսսոլինին ծառայել է Իտալական արքայական բանակում պատերազմի տարիներին մինչև 1917 թվականը, երբ նա վիրավորվեց և ազատվեց ծառայությունից։ Մուսսոլինին սկսեց քննադատել Իտալիայի սոցիալիստական կուսակցությանը և նրա հայացքը այժմ ուղղված էր ազգայնականությանը սոցիալիզմի փոխարեն և ավելի ուշ նա ստեղծեց ֆաշիստական շարժումը։ Հաջորդող մայիսին Հռոմում 1922 թվականի հոկտեմբերին Մուսոլինին դարձավ Իտալիայի ամենաերիտասարդ վարչապետը մինչև 2014 թվականը, երբ վարչապետ դարձավ Մատեո Ռենցին։ Հեռացնելով իր քաղաքական հակառակորդներին իր գաղտնի ոստիկանության և հակաօրինական գործադուլների միջոցով` Մուսոլինին և իր հետևորդները կենտրոնացրեցին իրենց իշխանությունը մի շարք նոր օրենքների ընդունման շնորհիվ, որոնք ազգը դարձրին միակուսակցական դիկտատուրա։ Հինգ տարվա ընթացքում Մուսոլինին հաստատեց դիկտատուրական իշխանություն թե՛ օրինական, թե՛ արտակարգ միջոցների կիրառման միջոցով և ձգտեց ստեղծել տոտալիտար պետություն։ 1929 թվականին Մուսոլինին ստորագրեց Լաթերանյան համաձայնագիրը Վատիկանին` վերջ դրեց տասամյակներ տևած հակամարտությանը Իտալական պետության և Վատիկանի միջև` ճանաչելով վերջինիս անկախությունը։

Աբիսինիայի 1935-1936 թվականի ճգնաժամին Մուսոլինին ներխուժեց Եթովպիա և սկսեց երկրորդ իտալա-եթովպիական պատերազմը։Այդ ներխուժումը բացասական արձագանք է ստացել արևմտյան երկրների կողմից, և սանկցիաներ են կիրառել Իտալիայի դեմ:Հետո Իտալիայի և Գերմանիայի հարաբերությունները լավացան այն բանից հետո երբ Հիտլերը պաշտպանեց Իտալիայի ներխուժումը Աբիսինիա:

Հետո 1936 թվականին Մուսոլինին ընդունեց Ավստրիան որպես Գերմանիայի ազդեցության տակ գոտի, ստորագրեց Գերմանիայի հետ համագործակցական պայմանագիր, և ձևավորվեց Հռոմ-Բեռլին առանցքը:

1936-1939թթ. Մուսոլինին մեծ ռազմական օգնություն ցուցաբերել Ֆրանցիսկո Ֆրանկոյի ուժերին Իսպանիայի քաղաքցիական պատերազմում:Բայց այդ ակտիվ մասնակցությունը Իտալիային ավելի հեռացրեց Ֆրանիայից և Մեծ Բրիտանիայից:

Մուսոլինին ցանկանում էր և փորձում էր հետաձգել լայնածավալ պատերազմը Եվրոպայում, բայց Գերմանիան 1939 թվականի սեպտեմբերի 1-ին ներխուժեց Լեհաստան 1, որը հանգեցրեց Ֆրանսիայի և Մեծ Բրիտանիայի պատերազմ հայտարարելուն և Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի սկսվելուն։

1943 թվականին Բենիտո Մուսոլինին հեռացվել է իշխանությունից, իսկ հետո կնոջ հետ մահապատժի ենթարկվել ժողովրդի կողմից։

Մարդու բոլոր ոսկրերն իրենց միացումներով կազմում են կմախքը, որը հենաշարժիչ համակարգի պասիվ մասն է, կմախքի տարբեր օղակները շարժման մեջ դնող մկանները՝ ակտիվ մասը։

Հենաշարժիչ համակարգն օրգանիզմում կատարում է հետևյալ ֆունկցիաները`

 Հենարանային 

Պաշտպանական 

Տեղաշարժման 

Արյունաստեղծ

 

Կմախքը մարմնի հենարանն է, նրան տալիս է որոշակի ձև և դիրք տարածության մեջ։ Ոսկրերը միանալով առաջացնում են խոռոչներ և պաշտպանում նրանցում գտնվող օրգաններն արտաքին ազդեցություններից։ Գանգատուփը գլխուղեղի զետեղարանն է, ողնաշարային խողովակը՝ ողնուղեղի ոսկրապատյանը, կրծքավանդակը պաշտպանում է սիրտը, թոքերը, խոշոր անոթները, կոնքերը՝ սեռական, միզային և մարսողական համակարգերի որոշ օրգանները։ Ոսկրերը պարունակում են հանքային փոխանակությանը մասնակցող աղեր (երկաթի, ֆոսֆորի, կալցիումի և ուրիշ)։ Ոսկորը նաև արյունաստեղծ օրգան է։

Ոսկրահյուսվածք

 

Կմախքի ոսկրերը կազմված են ոսկրահյուսվածքից, որը շարակցական հյուսվածքի տարատեսակ է։ Այն կազմված է ոսկրաբջիջներից, օրգանական ու անօրգանական միացություններ պարունակող միջբջջային նյութից, որը կազմում է ոսկրահյուսվածքի 2/3-ը։ Այն պինդ է և ամուր, օժտված է մեխանիկական բարձր հատկություններով և ամրությունը գերազանցում է երկաթին ու գրանիտին։ Ոսկրահյուսվածքը պարունակում է արյունատար անոթներ և նյարդեր, նրանում մշտապես կատարվում է ոսկրի քայքայում և ստեղծում։

 

 

Ոսկրերի կառուցվածքը և տեսակները

 

Յուրաքանչյուր ոսկր մի քանի հյուսվածքներից կազմված բարդ օրգան է։ Արտաքինից ոսկրը պատված է շրջոսկրով։ Այն բարակ, ամուր, արյունատար անոթներով և նյարդերով հարուստ շարակցահյուսվածքային թիթեղ է, ապահովում է ոսկրի սնուցումը և աճը։ Շրջոսկրը բացակայում է հոդավորվող մակերեսներում։ Շրջոսկրի տակ գտնվում է հոծ ոսկրահյուսվածքը, իսկ դրա տակ՝ սպունգանման ոսկրահյուսվածքը: Վերջինս կատարում է արյունաստեղծ ֆունկցիա:

Գործնական քերականություն
Շաղկապ-իրար կապել, շաղկապել: Շաղկապերը իրար են կապում նախադասությունները կամ նախադասության անդամները: 
Բաժանվում են երկու տեսակի
Համադասական՝ և, ու, բայց, իսկ, սակայն, այլ, կամ, էլ, նաև, այլև, ապա, այսինքն, ուրեմն  և այլն: (Կապում են նախադասության համազոր անդամներ կամ համազոր, համադաս նախադասություններ)
Օրինակ՝ Ահել ու ջահել իրարով անցան:
Կա Մեծարենց, կա Տերյան, և բազում ուրիշ պոետներ կան:

Ստորադասական ՝ որ, թե, եթե, նախքան, որպեսզի, որովհետև, թեև, թեկուզ, թեպետև, մինչ, մինչև, մինչդեռ, քան և այլն: (Բարդ նախադասության մեջ ստորադաս ՝ երկրորդական նախադասությունը կապում են  գերադաս է գլխավոր նախադասությանը)
Օրինակ՝ Գևորգի առաջարկընա ընդունեց, որովհետև հավատաց քաջությանը:

1. Փորձի՛ր բացատրել տրված խմբերի նախադասությունների տարբերությունը (ուշադրությո՛ւն դարձրու նրանց մեջ մտնող նախադասությունների հարաբերությանը) և անվանի՛ր խմբերից յուրաքանչյուրը:
Ա. Շների ծառայությունների մասին կարելի է երկար գրել, կարելի է նաև նրանց պատվին կանգնեցված հուշարձանների մասին պատմել:
Լճում ձկների տեսակները շատացել են, և կերի պակաս է նկատվում:
Սիգը  դրսից է բերվել Սևան և այստեղ իր բազմացման համար նպաստավոր պայմաններ է գտել:
Հողը ոչ թե օգնում է բույսերին, այլ խանգարում է նրանց աճին:
Ա–խումբը համադասական է։
Բ. Մ. թ. ա. IV ղարում շունն է արթնացրել Կորնթոս քաղաքի կայազորին, երբ թշնամին գաղտագողի մոտեցել է քաղաքին:
Ճապոնացի գիտնական Նոդզավան ասում է, որ հողը բոլորովին էլ չի նպաստում բույսերի աճին:
Գետերի հոսանքում էլ ձուկն ազատ երթևեկելու հնարավորություն չունի, քանի որ ամենուրեք դրված են ջրմուղ սարքեր ու կայաններ:
Սևանում համեմատաբար բարվոք  է սիգ ձկան վիճակը, որը դրսից` ռուսական Լադոգա և Չադ լճերից է բերվել:
Բ–շարքում ստորադասական է։

2.Տրված բարդ նախադասությունները երկու խմբի բաժանի՛ր` ըստ նրանց մեջ մտնող նախադասությունների հարաբերության:
Երբ պորտուգալացիները հայտնագործեցին Սուրբ Հեղինե կղզին, նա պատված էր համատարած անտառով: Ստորադասական
Կղզյակում խոզեր ու այծեր թողեցին, որ նավաբեկությունից տուժած մարդիկ կարողանան որոշ ժամանակ այնտեղ ապրել: Ստորադասական
Ամենուրեք բավականաչափ կենդանիներ կային, և մարդիկ չէին մտածում դրանց վերանալու մասին:
Համադասական
Մշակվող հողերը շրջափակում են մետաղալարե ցանկապատով ու դրա միջով էլեկտրական հոսանք են անցկացնում: Համադասական
Որսորդությունը դարձավ նաև սպորտ, իսկ սպորտին հատուկ է ռեկորդներ սահմանելու ձգտումը:
Համադասական
Արևելյան մի տիրակալ տիրակալ հռչակվեց նրանով, որ անձամբ հազար առյուծ խփեց: Ստորադասական
Մի ժամանակ առյուծների մռնչյունը լսվում էր Հունաստանից մինչև Հիմալայան լեռների ստորոտը, բայց այսօր այդ վայրերում առյուծներ չկան: Համադասական

3. Փորձի՛ր տրված նախադասությունները լրացնել:
1–ին վարժության Բ խմբում բարդ ստորադասական նախադասություններ են. 
դրանց կազմի մեջ մտնող նախադասություններից մեկը գերադաս է, 
մյուսը` երկրորդական: Ա խմբում բարդ համադասական նախադասություններ են, դրանց կազմի մեջ մտնող նախադասությունները համազոր են:
Համադաս նախադասություններն ու նախադասության համադաս անդամները կարող են կապակցվել համադասական շաղկապներով:
Երկրորդական նախադասությունները գլխավորի հետ կապվում են ստորադասական շաղկապներով կամ հարաբերական դերանուններով:

4. Նախադասությունները տրված շաղկապական բառերից յուրաքանչյուրով միացրո՛ւ, դարձրո՛ւ բարդ նախադասություն: Երկրորդական նախադասություններն ընդգծի՛ր:
ա) Երբ, բ)  որ:
Գետը զայրանում է: Կամուրջը նրա հոսանքը բաժանում է ճյուղերի:
Գետը զայրանում է, երբ կամուրջը նրա հոսանքը բաժանում է ճյուղերի:
Գետը զայրանում է, որ կամուրջը նրա հոսանքը բաժանում է ճյուղերի:

5. Զույգ նախադասությունները միացրո՛ւ, մեկ բարդ նախադասություն դարձրո՛ւ ` քանի ձևով կարող ես:
Փողոցի ծայրը բաժանվում է նեղ ճանապարհների, և դրանք տանում են դեպի այգիները:
Զրույցը լռում էր, երբ նրանք լսում էին ջրերի ձայնը:
Գուցե այդպիսին է եղել աշխարհը այն ժամանակ, երբ քարածուխի հսկա շերտեր են գոյացել և շերտերի վրա պահել վաղուց անհետացած բույսերի ու սողունների հետքեր:
Վեր բարձրանալիս որսորդը զգաց, որ մեկը հետևում է իրեն:
 Անունը Ծիրանի տափ է, բայց ծիրանի ոչ մի ծառ չկա այնտեղ: 
ժամանակին հսկաներ են ապրել, սակայն իհարկե, այդ ձորերը նրանց համար առուներ են եղել:
Շինականին քարափի գլխի հովը դուր եկավ, որովհետև կալին կալսածը հեշտ կլիներ քամուն տալ:
Ես ուրախ կլինեմ, երբ ամեն ինչ կկարգավորվի:
Դու քաջ ես ու անձնվեր, և դու կարդարացնես մեր հույսերը: 
Մարդու արյունատար մազանոթների 
ընդհանուր երկարությունը հարյուր հազար կիլոմետրի է հասնում, և դա հասարակածից երկուսուկես անգամ երկար է:

6. Ըստ տրված կաղապարների`նախադասություններ կազմի´ր: Բարդ համադասակա՞ն, թե՞ստորադասական նախադասություններ ստացվեցին:
Մենք գնացինք կինոթատրոն, և դիտեցինք մի հետաքրքիր ֆիլմ:
Տղան սիրում էր մի աղջկա, ու որոշեց խոստովանել.:
Մենք Ամանորը տոնում ենք Հայաստանում, կամ գնում են Արտերկիր:
Ես որոշեցի ընկերներիս առաջարկել գնանք զբոսնելու, և նրանք որոշեցին չմերժել ինձ:
Նրանք գնում են դպրոց, կամ մնում են տանը և ոչինչ չեն սովորում:
Ե՛վ ես որոշեցի չմերժել, և՛ որոշեցի գնալ զբոսնելու:

Ո՛չ մեկը չի կարող նրան դեմ կանգնել, ո՛չ մեկը որոշեց իր հետ գլուխ չդնել։:
Թե՛ կարողանաս հաղթել, թե՛ կարողանաս չպարտվել ես քեզ նվեր կգնեմ:
Կամ նա կհեռանա, կամ իրեն վնաս կտա:
Գումարը վճարեմ, թե՞ կարող եմ անվճար վեցնել:

7.Ըստ տրված կաղապարների բարդ նախադասություններ կազմի՛ր: Ինչպիսի՞ նախադասություններ ստացվեցին:
Այնքան շատ գումար ունեին, ինչքան (որքան) քայլ կատարել էին ամբողջ կյանքում:
Այնպես վիճեցին, ինչպես թշնամիներ լինեին:
Այնտեղ շատ հետաքրքիր վայրեր կան, որտեղ (ուր) ես ցանկանում եմ լինել:
Երբ ես ավարտեմ դպրոցը, հենց այդ ժամանակ կնդունվեմ քոլեջ:
Հենց որ ավարտեմ քոլեջը, հենց այդ ժամանակ կնդունվեմ ինստիտուտ:
Իրար այնքան էին սիրում, այնպես որ փողոցում համբուրվեցին:
Այնքան կռվեցին, մինչդեռ իրար շատ էին սիրում:
Քանի դեռ նա կա, ինչքան էլ տանջվեն չեն կարողանա գումար վաստակել:                                            
Հայրիկիդ ես շատ սիրում, թե մայրիկիդ ես շատ սիրում:

8. Կետերը փոխարինի՛ր նախադասություններով : 
Ոչ մի հնար չօգնեց, և վերադարձան հայրենիք:
Լուրը շատ անսպասելի էր, բայց անսպասելիությունը կործանում չէ:
Ինչո՞ւ պտտվող հոլը չի ընկնում, թեև պտտվում է:
Թափ առնելով` ճոճանակն սկսեց շրջաններ գծել, իսկ տղան կանգնել և նայում էր առանց ուժ գործադրելու:
Աշխարհում ամեն ինչ շարժվում է, կամ ամեն ինչ դադարի վիճակում է։

Առաջադրված են  մի քանի փորձեր,որոնց կատարման ընթացքում պարզաբանվում  և քննարկվում են՝

1.Ի՞նչ է մեխանիկական շարժումը

Ժամանակի ընթացքում մարմնի դիրքի փոփոխությունն այլ մարմինների նկատմամբ կոչվում է մեխանիկական շարժում:

2.Մեխանիկայի ո՞ր բաժինն  են անվանում կինեմատիկա

բաժին, որն ուսումնասիրում է մարմինների շարժումների երկրաչափական հատկությունները, առանց մարմինների զանգվածներն ու դրանց վրա ազդող ուժերը հաշվի առնելու։

3.Ի՞նչն են անվանում նյութական կետ

Այն մարմինը, որի չափերը տվյալ պայմաններում կարելի է անտեսել, կոչվում է նյութական կետ:

4.Ի՞նչն են անվանում շարժման հետագիծ(թվարկել տեսակները )

Երբ շարժումից հետո դու կամ ինչ-որ իր թողնում է հետքոր։ Օրինակ՝  երբ ինքնաթիռը գնում է , և հետևից հետք է թողնում, կամ դու քայլելիս մտնում են ներկի մեջ և քեզանից հետո թողնում ես հետագիծ։

5.Ի՞նչն են անվանում մարմնի անցած ճանապարհ

Հետագծի երկարությունը, որով մարմինը շարժվում է որոշ ժամանակահատվածում, կոչվում է անցած ճանապարհ։

6.Ինչո՞վ է տարբերվում հետագիծը մարմնի անցած ճանապարհից:

Մարմնի հետագիծը այն գիծն է, որով շարժվել է մարմինը, իսկ մարմնի անցած ճանապարհը որոշակի ժամանակամիջոցում անցած հետագծի երկարությունն է:

7.Ո՞ր շարժումն են անվանում հավասարաչափ և որը ՝անհավասարաչափ:

Հավասարաչափ շարժման ժամանակ մարմինը հավասար ժամանակամիջոցում անցնում է հավասար ճանապարհ, իսկ անհավասարաչափ շարժման ժամանակ մարմինը անհավաարաչափ ժամանակամիջոցում անցնում է անհավասարաչափ ճանապարհ:

8.Ո՞ր մարմինն են անվանում հաշվարկման մարմին:

Հաշվարկման մարմին կոչվում է այն մարմինը, որի նկատմամբ դիտարկում են այլ մարմինների դիրքերը։

      9.Ո՞ր շարժումն է կոչվում անհավասարաչափ:Բերել օրինակներ

Անհավասարաչափ է կոչվում այն շարժումը, որի ընթացքում հավասար ժամանակամիջոցում մարմինը անցնում է անհավասար ճանապարհներ: Օրինակ՝ վայրէջք կատարող ինքնաթիռը :

      10.Սահմանել անհավասարաչափ շարժման միջին արագություն:

Այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է մարմնի հետագծի երկարության և այդ անցնելու ժամանակի հարաբերությանը, կոչվում է միջին արագություն:

      11.Գրել միջին արագության բանաձևը

Vմիջ=St

        12.Ի՞նչ ֆիզիկական իմաստ ունի անհավասարաչափ շարժման միջին   արագությունը

Մարմնի անցած ճանապարհի և այդ ճանապարհն անցնելու ժամանակի հարաբերությունն անվանում են մարմնի անհավասարաչափ շարժման միջին արագություն:

       13.Ի՞նչ է ակնթարթային արագությունը

Ժամանակի տվյալ պահին մարմնի արագությունը կոչվում է ակնթարթային արագություն:

1. Սկզբից տասը-տասներկռւ նախադասություն ավելացրո՛ւ, որ ամբողջական տեքստ դառնա:

Նորից երկնքում լողում էր լուսինը: Կաթնավուն լույսի մեջ ուրվագծվում էին լեռները:  Քամին շոյում էր տղայի դեմքը, և քաղաքը կանչում էր բյուրավոր լույսերով:

2. Տրված ժխտական և անորոշ դերանուններով նախադասություններ կազմի՛ր:

Ինչ-որ, մի քանի, ուրիշ, ոչ մի, ոչ ոք, ոչինչ:

Ինչ-որ մեկը վերցրել է իմ գրիչը

Ես տանը ունեմ մի քանի գիրք:

Այսօր Հայաստանի ֆուտբոլի հավաքականը կխաղթա մի ուրիշ թմի հետ:

Երեկ ոչ մի խանութ բաց չէր:

Վաղը դպրոց ոչ ոք չի գալու, քանի որ շաբաթ է:

Գիշերը ոչինչ չէր երեվում, բացի մեքենաների լույսերից:

3.Փակագծում տրված գոյականներն ու բայերը համաձայնեցրո՛ւ ընդգծված դերանունների հետ:

ճապոնացի երկարակյաց ձկնորսն ասում էր, որ իր ամբողջ (սնունդ) եղել է ծովակաղամբն ու հում ձուկը: Նա ամբողջ (գյուղ) խորհուրդ էր տալիս նույն ձևով սնվել:
Իր կյանքի բոլոր (տարի) անցկացրել է նույն գյուղում:
Քնելու ընդունակությունը կորցրած երեխային քննելով`բոլոր (բժիշկ) (ասել), թե դա բացաոիկ ու անհավանական դեպք է:
Քնաբեր դեղերից ոչ մեկը (չազդել):
Քառասուն տարի է, որ իր բոլոր (գիշեր) (նվիրել) իր անձի զարգացմանը:
Ամբողջ (գիշեր) կարդում է, գրում ու նկարում:
Այդ օրը ոչ մի (վթար) (չգրանցվել):
Նոր մեքենան առայժմ ոչ մի (հաջողություն) չունի:
Ամբողջ (արձակուրդ) նվիրեց երեխայի ասած մեքենան գտնելուն:

Ուրվագծային քարտեզի վրա նշել հարավ-արևմտյան Ասիայի երկրները և այդ երկրների ափերը ողողող ջրային ավազանները:

Ինչպիսին է Հարավ-արևմտյան Ասիայի աշխարհագրական դիրքը

Հարավ-արևմտյան Ասիան գտնվում է Արաբական, Միջերկրական, Սև, Կարմիր և Կասպից ծովերի ու Պարսից, Օմանի, Ադենի ծոցերի միջև: Այս տարածաշրջանում ընդգրկված են Հայկական լեռնաշխարհը, Իրանական բարձրավանդակը, Արաբական թերակղզիները ու միջագետքի դաշտավայրը:

Որոնք են հարավ-արևմտյան Ասիայի տնտեսական զարգացման խոչընդոտներն ու խթանիչները

Հարավ-արևմտյան Ասիայով են անցնում Եվրոպական ու Աֆրիկական Ասիային կապող հաղորդակցության գլխավոր ուղիները: Դա մեծ ազդեցություն է թողնում այդ տարածաշրջանի երկրների սոցիալ-տնտեսական և քաղաքական զարգացման վրա: Այս տարածաշրջանը ունի բարենպաստ աշխարհագրական դիրք ու հարուստ է բնական ռեսուրսներով, հատկապես նավթով: Քանի որ խիստ հակասություններ կան Հարավ-արևմտյան Ասիայի պետությունների միջև, և որի պատճառով էլ այն դարձել է աշխարհի ամենաանկայուն տարածաշրջաններից մեկը: Տարածաշրջանում ավելի քան պետություններից 20-ը իրարից տարբերվում են պետական կարգով, սոցիալ տնտեսական զարգացման մակարդակով, տնտեսական ու քաղաքական կողմնորոշմամբ:

Ինչով է պայմանավորված հարավ-արևմտյան Ասիայի մի շարք երկրներում տղամարդկանց մեծ թիվը: Բնակչության սեռային կազմում գերակշռում են տղամարդիկ։ Բացառություն են կազմում Հարավային Կովկասի երեք երկրները՝Հայաստանը, Վրաստանը և Ադրբեջանը։ Ոչ միայն տարածաշրջանում, այլ աշխարհում տղամարդկանց գերակշռությունը նկատվում է Քաթարում, Քուվեյթում և ԱՄԷ-ում։

Ինչ դեր ունի հարավ-արևմտյան Ասիան ամողջ աշխարհում

Հարավ-արևմտյան Ասիայում են սկիզբ առել համաշխարհային կրոններից քրիստոնեությունը և մահմեդականությունը: Այս տարածաշրջանում են նաև գտնվում դրանց ուխտավայրերը: Տարածաշրջանում գտնվում են հնագույն պատմություն ունեցող քաղաքներ, օրինակ՝ Երուսաղեմը, Երևանը, Բեյրութը, Դամասկոսը: Պաղեստինը հաամարվում է հուդդայականության և քրիստոնեության, իսկ Սաուդյան Արաբիան՝ իսլամի հայրենիքը: Հարավ-արևմտյան Ասիայում են գտնվում աշխարհի նավթի պաշարների 2/3-ը և գազի պաշարների 1/4-ը: Տարածաշրջանը աշխարհում առաջինն է փյունիկյան արմավի արտադրությամբ: Հարավ-արևմտյան Ասիան, աշխարհում առանձնանում է խողովակաշարային տրանսպորտի զարգացման բարձր մակարդակով: Կիպրոսը աշխարհի ամենամեծ նավատորմ ունեցող երկրներից մեկն է:

1. Այդ գիշեր օդում զգալի էր Ժամանակի բույրը։ Նա ժպտաց, մտովի գնահատելով իր ստեղծած պատկերը։ Վատ միտք չէ։ Իսկապես, ինչպե՞ս է բուրում ժամանակը, նրանից փոշու, ժամացույցների, մարդկանց հոտ է գալիս։ Մտածենք, թե ինչպե՞ս է հնչում ժամանակը, ջրի կաթիլքի նման, որ շիթ առ շիթ հոսում է մութ քարանձավում։ Կանչող ձայնի նման է, դատարկ արկղի կափարիչին թափվող հողի թմփոցի։ Անձրևի նման է։ Շարունակենք և հարցնենք, թե ինչի նման է Ժամանակը, ձյան պես է, որ անաղմուկ իջնում է մութ ջրհորը կամ՝ հին համր կինոնկարի, որտեղ հարյուր միլիարդավոր անձինք նոր տարվա օդապարիկների պես ընկնում են ցած՝ անէություն։ Ահա թե ինչպես է բուրում Ժամանակը և թե ինչ տեսք ու ձայն ունի։ Իսկ այս գիշեր, Թոմասը ձեռքը հանեց պատուհանից, նույնիսկ թվում է՝ կարելի է շոշափել Ժամանակը։

Գրավոր շարադրի՛ր մտքերդ՝ Ինչի՞ է նման ժամանակը, նրա ձայնը…
2. Մեկնաբանի՛ր միտքը , համաձա՞յն ես արտահայտած գաղափարի հետ:

Բայց Թոմասը լողացել էր Երկրի կապույտ գետերում, որի ափերով անցնում էին անծանոթ մարդիկ, օտար մարդկանց հետ սեղան էր նստել օտար տներում, և միշտ նրա լավագույն զենքը եղել էր ժպիտը։ Նա իր հետ ատրճանակ չէր վերցնում։ Այժմ էլ Թոմասը դրա կարիքը չէր զգում, թեկուզ սրտի խորքում վախ կար։

Թույլ մարդիկ են իրենց մոտ զենք պահում(ոչ բոլորը), իսկ ուժեղ մարդիկ իրենց խնդիրները միշտ իրենց խոսքով և գաղափարով են լուծում:

3.Բառերը ոչինչ են, ավելի՝ քան ոչինչը։    Իսկ ի՞նչն է կարևոր․․․
Իմ կարծիքով պետք է գործով մարդուն ինչ-որ բան ապացուցել, քան բառերով։

4.Մեկնաբանի՛ր այս միտքը ՝ գալիքի մասին կանխագուշակումներ մի՛ արա, ոչինչ մի՛ պահանջիր, ոչնչից մի՛ վախեցիր:
Այստեղ ասվում է, որ ոչ մեկից պետք չէ, ինչ-որ բան պահանջել, քանի որ ոչ ոք քեզ պարտավոր չի։ Ոչ մեկից պետք չէ վախենալ, քանի-որ վախկոտ մարդը ավելի քիչ բան իր համար կբացահայտի, քան անվախը։

5.Կարդա՛ լցակայանի ծերունու և Թոմասի զրույցը, ո՞ր միտքը կառանձնացնես: Մեկնաբանիր այդ միտքը:

— Համաձայնենք համաձայնության չգալ,— առաջարկեց մարսեցին,– Անցյալ, Ապագա, մի՞թե միևնույնը չէ, միայն թե մենք երկուսս էլ կենդանի լինենք, չէ՞ որ այն, ինչ գալու է մեզնից հետո, միևնույն է՝ գալու է, վաղը լինի, թե տասը հազար տարի անց։ Որտեղի՞ց գիտեք, որ այս տաճարները ձեր քաղաքակրթության ավերակները չեն հարյուր դար հետո։ Չգիտեք։ Ուրեմն, էլ մի հարցրեք։ Սակայն գիշերը կարճ է։ Ահա տոնական հրավառությունն սկսվեց, թռչունները թռան։

Երբեք պետք չէ հանձնվել, եթե դու հանձնվես 1 անգամ, 2 անգամ, 3 անգամ և այլն, դա կդառնա քո մոտ բնույթ և կունենաս թույլ հոգեբանություն:

Գործնական քերականություն
Կապ
1. Դուրս գրի՛ր վերաբերականները, ձայնարկությունները, կապերը: 
Հարյուր իննսուներեք, թե, դու, անշուշտ, դանդաղ, վրա, թութակ, բոլորը, վա՜յ, մասին, հավանաբար, մտերմանալ, հովիվ, որպեսզի, արագ, երրորդ, կացին, ա՜խ, դեղին, ընկերանալ, երկար,  կրկնել, է՜, բացի, որովհետև, հնգական:
Կապ-վրա, մասին, բացի
ձայնարկություն-վա՜յ, է՜, ա՜խ
վերաբերական-անշուշտ, հավանաբար

2. Ընդգծի՛ր կապերը:
Հայրենիքի համար պետք է պատրաստ լինի ամեն զոհողության:
Սեղանի վրա դրված էր ծաղկաման, իսկ ծաղկամանի մեջ ծաղիկներ կային:

Կապերն արտահայտում են հոլովական իմաստներ՝ կատարելով հոլովական վերջավորությունների դեր: Օրինակ՝ սեղանի վրա-սեղանին
Չեն հոլովում, նախադասության անդամ չեն դառնում:

3.Ընդգծված բառերը որտե՞ղ են գործածվել որպես կապ, որտե՞ղ` որպես այլ խոսքի մասեր (կապերն ընդգծի՛ր):
Առաջ նա բոլորովին չէր մտածում իր արարքների մասին: ժամանակի մակբայ
Որոշել էր ծովափ գնալուց առաջ լողալ սովորել: կապ
Սեղանի վրա  թափթփված թղթերի ու գրքերի մեջ մի կաշեկազմ տետր կար: կապ
Երեսից հասկացա, որ բոլորովին էլ գոհ չէ: գոյական

Կապերը դրվում են կապվող գոյականից, դերանունից և գոյականաբար գործածված այլ բառից առաջ կամ հետո. այդ պատճառով էլ կոչվում են նախադրություններ կամ հետադրություններ: Կան մի քանի կապեր, որոնք դրվում են կապվող բառից և՛ առաջ, և՛ հետո, օրինակ՝ բացի Արամից, Արամից բացի….

4. Տրված նախադասությունների մեջ ընդգծի՛ր կապերը, նշի՛ր տեսակը:
Ձիերի երամակը արածում է կանաչ լանջի տակ:
Ամպի տակից ջուր է գալիս…
Առանց նրա փաստաթղթերի, չէր կարող դուրս գալ:
տակ – հետադրություն
տակից – հետադրություն
առանց – նախադրություն

5. Ուղղի՛ր սխալները:
Նվագում է դաշնամուր:
Այդ որոշմանը բոլորը ծանոթացան:
Կանգնել է մայթին:
Ես ոչ մի նորություն չունեմ:

6. Գրի՛ր տրված կապերի կազմությունը՝ դեպի, առ, դեմ, ի հաշիվ, նախքան, ընդդեմ, մեջ, մոտ, ըստ, նկատմամբ:
Պարզ-առ, դեմ, մեջ, մոտ, ըստ, նկատմամբ։
բարդ-դեպի, ի հաշիվ, նախքան, ընդդեմ։

7. Կետադրի՛ր նախադասությունները, ուշադրություն դարձրո՛ւ կապերի կետադրությանը:
Բացի Կարենից բոլորն ընդունեցին իրենց մեղքը:
Իբրև ճանաչված վիրաբույժ՝ Սուրենի քեռին մրցակից չուներ։
Հերթով ներս էին մտնում և կանգնում նրա բոլոր զինվորները՝ որպես անդավաճան եղբայրներ:
Վաղուց մահացել է Օհան ամին և թաղված է այս ծառի տակ՝ իր սրտի ուզածի համաձայն

1.Պարզի´ր, թե տրված թվականներն ի՞նչ սկզբունքով են խմբավորվել:

Ա. Տասնմեկ, քսաներեք, քառասունվեց, հիսունչորս, յոթանասունինը, իննսունինը, տասնմեկերորդ, վաթսունութերորդ, երեսունմեկական: Բացարձակ

Բ. Հարյուր մեկ, հազար երեք հարյուր երեսուներկու, երկու հազար հինգ հարյուր հիսուներորդ, չորս հարյուր վաթսունական, երեք քառորդ, զրո ամբողջ հինգ տասնորդական: Հարադիր

Գ. Երկու-երկու, քսան-քսան, տասնութ-տասնութ, հարյուր-հարյուր: Բաշխական

2. Տեքստի թվականները բառերով գրի՛ր:

Մարդն իր կյանքի յոթանասուն տարվա ընթացքում միջին հաշվով հիսուն միլիոն քայլ է անում:  Քաղաքային տրանսպորտով երթևեկող մարդն օրական երկու հազար քայլ է անում:
Մարդն իր կյանքի յոթանասուն տարիներից տասներեք-ը ծախսում է խոսակցությունների, վեց տարի` ուտելու վրա: Այդ ընթացքում հարյուր տոննա ուտելիք է օգտագործում:
Կյանքի մեկ երրորդ-ը քնած  է անցկացնում:

3. Տեքստի թվականները բառերով գրի՛ր:
 Կալիֆոռնիացի քառասուն-ամյա մի մարդ (Պիտեր Նիկեյրսը) Միացյալ Նահանգները` Խաղաղ օվկիանոսից մինչև Ատլանտյան, ոտքով անցավ իննսունինը օր տասներեք ժամ տասներեք րոպեում, վեց ժամով ավելի արագ, քան նույն տարածությունն անցած հայրենակիցը:  Ճանապարհի երկարությունը չորս հազար ինը հարյուր չորս կիլոմետր էր: մեկ օրում անցնում էր միջին հաշվով հիսուն կիլոմետր:
4. Փակագծում տրված բառերը գրի՛ր կետերի փոխարեն` դնելով պահանջված թվով:

Այդ լողացող գործարանը մեկ օրում կարող է մշակել երեսուն կապույտ կետերի (կետ), ստանալ 600 տոննա (տոննա) ճարպ, որը համարժեք է 2400 հեկտար (հեկտար) տարածությամբ արևածաղկի դաշտից ստացվող յուղին:
1961 թվականին արդեն Ասիայում 600 ռնգեղջյուր էր մնացել (ռնգեղջյուր) (մնալ):
Մի քանի ժամվա ընթացքում Արջակղզում 900 ծովափիղ է խփվել (ծովափիղ) (խփվել):
Իրենց որսացած 900 ծովափղերին էլ թողեցին (ծովափիղ) (թողնել) տեղում ու տարան միայն ժանիքները:
Երկրի վերջին հինգ նախագահները հետևել էին (նախագահ) (հետևել) կենդանական ու բուսական աշխարհի վերականգնմանը:
Ջրհեղեղի դատարկած վեց գյուղերում (գյուղ) արդեն վերաբնակիչներ են ապրում:
Ժլատորեն էր բաշխել (բաշխվել) թանկարժեք փոշու վերջին հիսուն գրամը (գրամ):

Ռուս-թուրքական պատերազմ 1877-1878 (թուրքերեն անվանվել է՝ 93 Harbi, քանի որ պատերազմը Իսլամական օրացույցով տեղի է ունեցել 1293 թվականին, բուլղար․՝  «Ռուս-թուրքական ազատագրական պատերազմ»), հակամարտություն Օսմանյան կայսրության և Ուղղափառ եկեղեցու դաշինքի միջև Ռուսական կայսրության գլխավորությամբ, որի մեջ էին մտնում Բուլղարիան, Ռումինիան, Սերբիան և Չեռնոգորիան։ Մարտերը տեղի ունեցան Բալկաններում և Կովկասում, պատճառը 19-րդ դարի վերջին բալկանյան ազգայնականության աճն էր։ Լրացուցիչ պատճառներից էին Ռուսաստանի նպատակները վերականգնելու տարածային կորուստները Ղրիմի պատերազմի ժամանակ, վերականգնել դիրքերը Սև ծովում Օսմանյան կայսրության կազմի մեջ մտնող ազատատենչ ժողովուրդների օգնությամբ։

Դաշնակիցները Ռուսաստանի գլխավորությամբ հաղթեցին պատերազմում։Արդյունքում Ռուսաստանին Կովկասում անցան Կարսը և Բաթումը, ինչպես նաև Բուդյակ տարածաշրջանը։ Պաշտոնապես անկախություն ձեռք բերեցին Ռումինիան, Սերբիան և Չեռնոգորիան, որոնք դե ֆակտո անկախացել էին մինչև պատերազմը։ Մոտ հինգ դար (1396–1878) լինելով օսմանյան լծի տակ` Բուլղարիան վերահիմնադրվեց որպես Բուլղարիայի իշխանություն, որի տարածքը անցնում էր Դանուբ գետից մինչև Ստարա Պլանինա (բացառությամբ հյուսիսային Դոբրուդջայից, որն անցավ Ռումինիային), ինչպես նաև Սոֆիա տարածաշրջանը, որը դարձավ նոր պետության մայրաքաղաք։ 1878 թվականի Բեռլինի կոնգրեսով թույլատրվեց Ավստրո-Հունգարիային օկուպացնել Բոսնիան և Հերցեգովինան, իսկ Մեծ Բրիտանիային` Կիպրոսը։

Սկզբում կնքված Սան Ստեֆանոյի պայմանագիրը, որը ստորագրվել է մարտի 3-ին, այժմ տոնվում է որպես ազատության օր Բուլղարիայում։

Ռուս-թուրքական պատարերազմի արդյունքում նաև միջազգայնացվեց հայկական հարցը։ Օսմանյան կայսրության լծի տակ գտնվող հայերի մեծ մասը ընդունում էր ռուսներին որպես ազատագրողներ։

Տնային աշխատանք

Կարդա՛ Մարկեսի ,,Ինչ-որ կարևոր բան տեղի կունենա այս գյուղում,, պատմվածքը:
Դուրս գրի՛ր անհասկանալի բառերը, բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ:Անհասկանալի բառեր չկային:
Բնութագրի՛ր հանրությանը:
Մի կին է լինում ով ուներ և մի աղջիկ և մի տղա:Տղան 17 տարեկան էր աղջիկը՝ 14 տղան ուներ մի ընկեր, որի անունը՝ Դամասոն էր։
Ո՞րն է ստեղծագործության գաղափարը:
Գաղափարն այն է, որ սխալ է լքել հարազատ քեզ տունը և վայրը, ինչ-որ ոչ հիմնավորված ինֆորմացիայի համար։

Ձայնարկություն՝ զգացմունք, հուզմունք, կոչ, նմանաձայնություն արտահայտող բառեր:
1. Տրված նախադասություններում ընդգծի՛ր ձայնարկությունները:
—Փի՜շտ, հեռու գնա ափսեի մոտից:
—ՈՒխա՛յ, հաճելի է այս ջուրը խմելը:
—Հե՜յ, որտեղ եք:

Ձայնարկությունները լինում են երեք տեսակ.

զգացականկոչականնմանաձայնական


2. Ձայնարկությունների շարքերի դիմաց գրի՛ր տեսակը, նշի՛ր՝ ինչ են արտահայտում:
Ա.Է՜յ, Էհե՛յ, ծո՜, ա՜, փի՜շտ, տո՜… կոչական
Բ. ա՛խ, վո՛յ, ո՛ւխ, օ՛, օ՛յ, ջա՛ն, պա՛հ… զգացական
Գ.ծի՛վ-ծի՛վ, ծուղրուղո՜ւ,խը՜շշ, բը՛զզ, ճը՛ռռ նմանաձայնական

Ձայնարկությունները նախադասության անդամ չեն դառնում:
Ձայնարկությունները կազմությամբ լինում են պարզ և բարդ:
3. Գրի՛ր տրված ձայնարկությունների կազմությունը՝ ա՛խ, վա՛յ, վա՛յ-վա՛յ, հե՜յ վախ, բը՛զզ, ջա՛ն:
պարզ-ա՛խ, վա՛յ, բը՛զզ, ջա՛ն։
բարդ-վա՛յ-վա՛յ, հե՜յ վախ։

Ձայնարկությունների ուղղագրությունը.

միության գծիկով գրվում են կրկնավոր հարադրությունները՝ հա՛յ-հա՛յ, վա՜շ-վի՜շ…անջատ գրվում են հարադրական բարդությունները՝ հա՜յ հա, զը՜նգ հա զը՜նգ …եթե ձայնարկության միակ վանկարար հնչյունը ը-ն է, գրվում է՝ թը՜խկ, հը՜մ…

4. Կետադրի՛ր նախադասությունները.
Ա՛յ մարդ, ի՞նչ ենք անելու: Հե՜յ, ո՞ւր եք գնում: Օ՜ ինչպես մինչև, հիմա գլխի չէի ընկել:

Կազմել հաշվետվություն՝ ներկայացնելով.

Իրականացրած անհատական նախագիծը:,,

https://ghazaryan.home.blog/2021/10/01/%d5%b0%d5%a1%d5%b5%d5%b8%d6%81-%d5%ac%d5%a5%d5%a6%d5%b8%d6%82-91

https://ghazaryan.home.blog/2021/11/04/%d5%b0%d5%a1%d5%b5%d5%b8%d6%81-%d5%ac%d5%a5%d5%a6%d5%b8%d6%82-96/

https://ghazaryan.home.blog/2021/10/09/%d5%b0%d5%a1%d5%b5%d5%b8%d6%81-%d5%ac%d5%a5%d5%a6%d5%b8%d6%82-93/

Ուսումնական աշուն,, նախագծային աշխատանքը:

https://ghazaryan.home.blog/2021/11/02/%d5%a3%d6%80%d5%a1%d5%af%d5%a1%d5%b6%d5%b8%d6%82%d5%a9%d5%b5%d5%b8%d6%82%d5%b6-54/

Շտապեք , երեխաներ, թռչել ենք սովորելու- վերլուծության հղում:

https://ghazaryan.home.blog/2021/10/17/%d5%a3%d6%80%d5%a1%d5%af%d5%a1%d5%b6%d5%b8%d6%82%d5%a9%d5%b5%d5%b8%d6%82%d5%b6-59/

 Կոմիտասի բանաստեղծություններից մեկի ձայնագրությունը կամ տեսագրությունը:

Առաջարկներ: Հաշվետվությունն ուղարկել tatev.abrahamyan@mskh.am էլ. փոստին: 

Աշխատանքի նպատակը հաշվել ջրում ընկղմված մարմնի վրա ազդող արքիմեդիան ուժը և փորձով ստուգել ստացված արդյունքը:

Անհրաժեշտ սարքեր և նյութեր ամրակալան կցորդիչով, մարմին, ուժաչափ, ջրթափ անոթ, վերանբարձ, չափագլան և ջուր.

Փորձի ընթացքը, ամրակալանին ամրացնենք կցորդիչը, կցորդիչից ամրացնենք ուժաչափը, ուժաչափից կախում ենք դույլը, դույլի տակից կախում ենք այն մարմինը: Դույլի ծավալը հավասար է ընկղմվող մարմնի ծավալին, նրա տակ դրեցինք վերանբարձը, վերանբարձի վրա տեղավորեցինք ջրթափ անոթը:Ջրթափ անոթի մեջ լցրեցինք ջուր մինչև ջրթափ անոթի կարմիր գիծը’ ծորակը:Նայեցինք ուժաչափին մարմնի կշիռը օդում:Նայեցի ուժաչափի ցուցմունքին մարմնի կշիռը օդում ցույց տվեց P=1,5ն:

Չափագլանը դրեցինք ջրթափ անոթի ծորակի տակ և սկսեցինք բարձրացնել մինչև մարմինը ամբողջությամբ ընկղմվեց:Նայեցի ուժաչափին տեսա, որ մարմնի կշիռը ջրում դարձավ’ P1=0,5°ն

Չափագլանի մեջ, ջրի ծավալ

Դասարանական աշխատանք

Վերաբերական՝ վերաբերմունքային իմաստ
Եղանակավորում կամ երանգավորում են նախադասությունը կամ նրա որևէ անդամ:
Օրինակ՝ Բարեբախտաբար, ամեն ինչ հրաշալի անցավ:
Ո՞րն է ,,բարեբախտաբարի,, դերը այս նախադասության մեջ:
1. Վերաբերականները սովորաբար եղանակավորում են ամբողջ նախադասությունը և կապվում են հիմնականում ստորագյալի հետ: Օր՝. Դժբախտաբար չի եկել:
2. Վերաբերականները կարող են դրվել նաև նախադասության այլ անդամների վրա:
Նույնիսկ Վահեն այսօր լուծեց խնդիրը:
Վահեն նույնիսկ այսօր լուծեց խնդիրը
Վահեն այսօր նույնիսկ խնդիրը լուծեց:

Ըստ իրենց արտահայտած վերաբերմունքային կամ երանգային իմաստի՝ վերաբերականները բաժանվում են հետևյալ տեսակների՝

հաստատականժխտականերկբայականգնահատողականսաստկականսահմանափակման 

1. Նշված վերաբերականները, ըստ արատահայտած երանգային իմաստի,  տեսակավորի՛ր՝ իհարկե, կարծես թե, անպայման, մի՞թե, բարեբախտաբար, դժբախտաբար, նույնիսկ, մանավանդ, գոնե, միայն, ոչ, ամենևին: Ըստ կազմության  վերաբերականները լինում են պարզ, բարդ և ածանցավոր: 

իհարկե — հաստատական, կարծես թե — երկբայական, անպայման — հաստատական, մի՞թե — երկբայական, բարեբախտաբար — գնահատողական, դժբախտաբար — գնահատողական, նույնիսկ — սաստկական, մանավանդ — սաստկական, գոնե — սահմանափակման, միայն — սահմանափակման, ոչ — ժխտական, ամենևին — հաստատական

2. Տրված վերաբերականները գրի՛ր ըստ կազմության՝ գոնե, նույնիսկ, իբր, անպատճառ, իբրև թե, ահա, կարծես թե, բարեբախտաբար: 

Պարզ- գոնե, իբր, ահա

բարդ- նույնիսկ, իբրև թե, կարծես թե

ածանացավոր- անպատճառ,

բարդածանցավոր- բարեբախտաբար


3. Կետադրի՛ր տրված նախադասությունները

Իրոք, նրան չէր հաջողվել որևէ աշխատանք գտնել: 
Ո՛չ, դա միայն ինձ է վերաբերում: 
Ընկերս, անշուշտ, միշտ ինձ հետ է: 
Արդյոք լուծում ունի այս հարցը:

 
4. Գտի՛ր վերաբերականները, նշի՛ր տեսակը: 

Իմ ուզածի պես էլ(սաստկական) եղավ: 
Իհարկե(հաստատական) իմ սրտով է այդ պատմությունը: 
Գեթ(սահմանափակման) մի բառ ասա, մի բան խոսիր:
Ցավոք(գնահատողական), մեզնից ոչինչ կախված չէր:
Թերևս(երկբայական) այս մասին նորից խոսենք:
Այդ պատմությունը, ո՛չ(ժխտական), չի կարող որևէ դեր ունենալ: 

5. Հարցերին պատասխանի՛ր վերաբերականների միջոցով:


1. Դու վստահո՞ւմ ես ընկերներիդ: Իհարկե այո։
2. Գո՞հ ես  տանն անցկացրածդ օրերից: Անշուշտ:
3. Համացանցը քեզ օգնո՞ւմ է:Միշտ այո՛։

 

Դասի հղումը
Այլ հղումներ 1 2 3

Ռուսատանի սահմանները

Ի՞նչ դեր ունեն Ռուսաստանի բնական պայմաններն ու բնական ռեսուրսները երկրի զարգացման հարցում։

Միայն Ռուսաստանի բնական ռեսուրսների շնորհիվ, այն կարող է դառնալ ամենազարգացած երկրներից մեկը: Ռուսաստանը ռեսուրսներով լցված դաշնություն է և իր ռեսուրսների շնորհիվ կարող է առաջխաղացում ունենալ զարգացման հարցում։ Բնական պայմանների առումով Ռուսաստանը այդքանել հարմար չէ, քանի որ տարածքի կեսից ավելին սառցապատ է և անտառներ, իսկ դա գլխավոր խոչընդոտն է գյուղատնտեսության, նույնիսկ արդյունաբերության զարգացման համար։ 

• Ուրվագծայի քարտեզի վրա նշել Ռուսաստանի հարևան պետությունները, ափերը ողողողջրային ավազանները:

Ռուսաստանի Դաշնությունը սահմանակցում է 18 երկրների հետ, որոնցից ցամաքով սահմանակցում է Նորվեգիայի, Ֆինլանդիայի, Էստոնիայի,Լատվիայի, Լիտվայի, Լեհաստանի, Բելառուսի, Ուկրաինայի, Աբխազիայի, Վրաստանի, Հարավային Օսիայի, Ադրբեջանի,Ղազախստանի, Չինաստանի, Մոնղոլիայի, Հյուսիսային Կորեայի, իսկ ծովով`Ճապոնիայի և ԱՄՆ-ի հետ:

Տնային աշխատանք

Կարդա’ ,, Սիրելու տարիք,,  պատմվածքը։ 

Պատմվածքի վերաբերյալ գրիր կարծիքդ։ 
Պատմվածքում գլավոր հերոսը՝ շատ անվախ էր և իր ընկերներին չէր խառնում իր խնդիրների մեջ։ Նա ուներ մի հավանած աղջիկ, բայց այդ աղջկան սիրում էր նաև մեկ ուրիշը և նրանք իրար հետ գնացին կռիվ անելու։Աղջիկը ոչինչ չգիտեր այդ կռվի մասին։ Միշտ առաջին հարվածը տղային էր հասնում, որովհետև նա չէր ցանկանում և սիրում առաջինը հարվածել։ Նա փորձում էր առանց իրար հարվածելու լուծել խնդիրը, բայց դա նրա մոտ չէր ատացվում և նա ամեն անգամ փորձում էր խուսափել հարվածներից։

Եթե


Եթե կարողանաս գլուխդ պահել, երբ շուրջդ ամենքը

Կորցնում են իրենցը և մեղավորը քեզ են համարում,
Եթե կարողանաս վստահել ինքդ քեզ, երբ բոլորը կասկածում են քեզ,
Բայց հաշվի առնել նրանց կասկածանքը նույնպես,
Եթե  կարողանաս սպասել և չհոգնել սպասելուց,
Կամ էլ խաբված լինելով՝ խաբեությունը արհեստդ չկարգել,
Կամ էլ սիրված չլինելով՝ հագուրդ չտալ ատելությանը,
Եվ, այդուհանդերձ, չափազանց լավի կեցվածք չընդունել
Եվ ոչ էլ խոսել չափազանց իմաստուն։

…

Եթե կարողանաս երազել և երազանքներիդ ստրուկը չլինել,
Եթե կարողանաս մտածել և խոհերդ չլինեն ինքնանպատակ,
Եթե կարողանաս դիմակայել հաջողության ցնծությանն ու աղետին,
Եվ նույն կերպ վերաբերվել այդ երկու չսպասված ինքնակոչներին,
Եթե կարողանաս անվրդով լսել քո իսկ ասած ճշմարիտ խոսքը,
Որն աղավաղել է խարդախ սրիկան՝ հիմարներին իր որոգայթը գցելու համար,
Կամ նույն կերպ տեսնես, որ քանդված է այն ամենը, որոնց նվիրել ես քո կյանքը,
Եվ կռանաս ու մաշված գործիքներով նորից դրանք վեր խոյացնես։

….

Եթե կարողանաս բոլոր շահումներդ կուտակել ու վտանգել ամենը՝
Միայն մի անգամ վիճակ գցելով,
Եվ կորցնել ու սկսել ամեն ինչ նորից
Եվ երբեք ծպտուն չհանել կորստիդ համար,
Եթե կարողանաս ստիպել քո սրտին, նյարդերին ու ջլերին
Երկար ծառայել քո նպատակներին, մինչև իսկ եթե դրանք արդեն սպառվել են,
Եվ դեռ համառես, երբ ոչինչ այլևս չկա քո մեջ, բացի քո կամքից, որն ասում է.
«Շարունակի՛ր»։

….

Եթե կարողանաս զրուցել ամբոխների հետ՝ պահպանելով
Ողջախոհության քո արժանիքը,
Եվ նաև չկորցնել սովորական ոճը, երբ թագավորների հետ ես քայլ գցում,
Եթե ոչ թշնամիներդ և ոչ էլ ընկերներդ չկարողանան քեզ կոտրել,
Եթե հաշվի նստեն բոլորը քեզ հետ, ու ոչ ոք քեզ իր տերը չհամարի,
Եթե կարողանաս վաթսուն արժանի վայրկյաններով լցնել
Անգթորեն առաջ շարժվող ու անցնող քո կյանքի ամեն մի րոպեն,
Քոնն է աշխարհը և այն ամենը, ինչ կա մեջ,
Եվ դեռ ավելին՝ այդժամ ես դու մարդ, որդի՛ս։

Հեղինակ՝ Ռադյարդ Քիփլինգ 

1. Առանձնացրո՛ւ և մեկնաբանի՛ր քեզ դուր եկած տողերը:Եթե կարողանաս գլուխդ պահել, երբ շուրջդ ամենքը

Կորցնում են իրենցը և մեղավորը քեզ են համարում,
Եթե կարողանաս վստահել ինքդ քեզ, երբ բոլորը կասկածում են քեզ,
Բայց հաշվի առնել նրանց կասկածանքը նույնպես,
Եթե  կարողանաս սպասել և չհոգնել սպասելուց,
Կամ էլ խաբված լինելով՝ խաբեությունը արհեստդ չկարգել,
Կամ էլ սիրված չլինելով՝ հագուրդ չտալ ատելությանը,
Եվ, այդուհանդերձ, չափազանց լավի կեցվածք չընդունել
Եվ ոչ էլ խոսել չափազանց իմաստուն։


2. Շարունակիր եթե-ների շարքը՝ հարազտ մնալով հեղինակի ոճին: 

Միջին դպրոցի 8-րդ դասարանի սովորողներ

Նպատակը`

Ծանոթություն մարդու պահանջմունքներինՄարդու պահանջմունքների տեսակները

Խնդիրը`

Ինչո՞ւ է մարդը անհիշելի ժամանակներից ձգտում ճանաչել ինչպես շրջակա միջավայրը, այնպես էլ իրեն: Մարդու ինչի՞ն է պետք իրեն իմանալը:Ինչպե՞ս է արտահայտվում նոր միջավայր, նոր աշխարհ ստեղծելու մարդու ձգտումը: Մի՞շտ է այդ ձգտումը դրական հետևանքների հանգեցնում:

Արդյունքում`

Սովորողները պատրաստում են հոդվածներ,. ֆոտոշարեր, տեսանյութեր մարդու պահանջմունքերի վերաբերյալ, կատարում վերլուծություններՊահանջմունքների տեսակները

Հոգեբանության մեջ գոյություն ունեն պահանջմունքների դասակարգման տարբեր չափանիշներ։

Ըստ ծագման առանձնացնում են բնական և մշակութային պահանջմունքներ։Բնական անվանում են այն պահանջմունքները, որոնք նրան տրված են ի ծնե։ Դրանք հատուկ են, բնական մարդ տեսակի բոլոր անհատներին։ Բնածին պահանջմունքների բավարարումն անհրաժեշտ է օրգանիզմի նորմալ կենսսագործունեության պահպանման համար։Մշակութային կոչվում են առաջացումն ու բավարարումը պայմանավորված է մարդկային մշակույթի, քաղաքակրթության զարգացմամբ։ Այս պահանջմունքները բնածին չեն և ծագում ու ձևավորվում են անձի օնտոգենետիկ զարգացման և սոցիալականացման ընթացքում։ Մշակութային պահանջմունքներն ունեն սոցիալ-պատմական բնույթ։ Տարբեր սոցիալական պայմաններում ապրող մարդիկ ձեռք են բերում տարբեր մշակութային պահանջմունքներ։Ըստ պահանջմունքների բավարարող առարկաների տարբերում են մարդկային պահանջմունքների երկու տեսակ՝ նյութական և հոգևոր։Նյութական պահանջմունքները բավարարվում են նյութական առարկաների օգնությամբ, որոնք կարող են պատրաստ վիճակում տրված լինել բնության մեջ կամ ստեղծվել մարդկային գործունեության շնորհիվ։Հոգևոր պահանջմունքները բավարարվում են հոգևոր մշակույթի արժեքների օգնությամբ։ Հոգևոր պահանջմունքի կարևոր տեսակ է մարդկանց հետ շփվելու, խոսքայի և ոչ խոսքային հաղորդակցության մեջ մտնելու պահանջմունքը։

Պահանջմունք, նորմալ կենսագործունեության և հոգեկան ակտիվության համար անհրաժեշտ որևէ երևույթի, արժեքի կարիքը։ Յուրաքանչյուր կենդանի օրգանիզմի, այդ թվում նաև մարդու հոգեկան ակտիվության հիմքում ընկած է պահանջմունքները։ Պահանջմունքներն այն ամենի ամբողջությունն են, ինչի կարիքն ունի կենդանի օրգանիզմը իր կենսագործունեությունը պահպանելու, գոյատևելու, հարմարվելու և զարգանալու համար։ Պահանջմունքն, առաջ գալով, մարդուն մղում է ակտիվության կամ նույնիսկ նպատակասլաց գործունեության, որի նպատակը այդ պահանջմունքը բավարարելու համար անհրաժեշտ հատկություններ ունեցող օբյեկտներ ձեռք բերելն է։ Պահանջմունքի բավարարումն անհրաժեշտ է օրգանիզմի և անձի պահպանման ու զարգացման համար։ Մարդիկ զարգացման գործընթացում հաճախ ձեռք են բերում նաև վնասակար պահանջմունքներ (օրինակ, ծխելու կամ սպիրտային խմիչքներ օգտագործելու պահանջմունք)։

1. Գծիկները  ը կամ  ն մասնիկով (հոդով) փոխարինի՛ր:

Մի օր Զևսի գլուխը սոսկալի ցավեց: Նա կանչեց իր որդուն ու հրամայեց, որ ճեղքի իր գլուխն ու ինքն ազատվի ցավից ու գլխի միջի աղմուկից: Հեփեստոսը կացինը տարավն բերեց ու մի հզոր հարվածով ճեղքեց հոր գլուխը: Այդ ժամանակ աստծո գլխից դուրս եկավ Աթենասը Պալաս հզոր դիցուհին: Ոտից գլուխ զինավառ, շողշողուն սաղավարտով, վահանն ու նիզակը ձեռքին` կանգնեց ապշահար աստվածների առջև, ու նրա կանչն որոտաց ու ցնցեց Օլիմպոսը: Աթենասը սկսեց հովանավորել Հունաստանի հերոսներին, պահպանել քաղաքներն ու ամրոցները:

2. .Գտի՛ր սխալ գործածված բառերն ու բառակապակցաթյունները և ուղղի՛ր:

Բացի աղջիկը, բոլորն ուզում էին ուրիշ քաղաք տեղափոխվել: Սիրահարված եմ ձեր երկրիին:
Հալվում, մաշվում էր հարազատ տան ու ընկերների կարոտով:
Կարոտում էր նույնիսկ իրենց փողոցի ծառերը:
Ի՞նչ է նշանակում ընկերությանը դավաճանել:
Խոսքը վերաբերվում է քեզ:
Ինչպե՞ս ես վերաբերում նրանց:
Քույրս երրորդ դասարան է:
Բաժակը ձեռքին մտավ:
Մարսը աղքատ է ջրով:
Շատ լավ է տիրապետում անգլերեն լեզվին:
Բացի դա, ազատ ժամանակն ու արձակուրդն անցկացնում էր պրոֆեսորին ոչ սազական եղանակով:
Մուգ ակնոցներիդ պատճառով աչքերդ չեմ տեսնում:

3. Ըստ կազմության` տրված ածականները բաժանի՛ր չորս խմբի:

Ալեծուփ, մեծ, ուժեղ, հոտավետ, հորդառատ, առևտրական, հոդային, ոսկեհուռ, խոշոր, սիրելի, միջմոլորակային, ահեղամռունչ, համեստ, մարդամոտ:

պարզ — Մեծ, ուժեղ, խոշոր, համեստ
բարդ — Ալեծուփ, հորդառատ, ոսկեհուռ, մարդամոտ
ածանցավոր — Հոտավետ, հոդային, սիրելի
բարդ-ածանցավոր — Առևտրական, միջմոլորակային, ահեղամռունչ

4. Կետերը փոխարինի՛ր ածականակերտ ածանցներով:

անկենդան, դժկամ, չխոսկան, հայրաբար, կիսատ, փառավոր, վայրենի, աղի, արևելյան, երևանյան, ընկերական, կծու, ազդեցիկ, թրթռալ, հնչուն, շաչուն, խոհեմ, դողդոջուն:

Լսողության նշանակությունը: Լսողության շնորհիվ մարդը զանազանում է միջավայրի բազմաթիվ ձայները և կողմնորոշվում նրանցում: Լսողության օգնությամբ մարդիկ ընկալում են խոսքը, հաղորդակցվում միմյանց հետ, տեղեկատվություն ստանում, սովորում: Լսողության դերը մեծ է նաև մարդու խոսքի և մտավոր զարգացման համար:


Լսողական օրգանի կառուցվածքը

  

Լսողական վերլուծիչի ծայրամասային բաժինը  ականջներն են: Ականջը կազմված է երեք բաժնից՝ արտաքին, միջին և ներքին:

Արտաքին ականջը կազմված է ականջախեցուց և լսողության արտաքին անցուղուց: Ականջախեցին հավաքում (որսում) է ձայնային տատանումները և ուղղում դեպի 3 սմ երկարությամբ լսողական արտաքին անցուղի: Լսողական անցուղին ավարտվում է թմբկաթաղանթով, որը սահմանազատում է արտաքին ականջը միջին ականջից:

1. Տրված բառակապակցությունների  իմաստներն արտահայտի՛ր մեկ բառով: Ո՞ր հոլովներով են դրվում այդ բառերը:

Կիրճի մեջ-կիրճում, հանրապետության մեջ-հանրապետությունում, ամպերի մեջ-ամպերում, գոմի մեջ-գոմում, օվկիանոսի մեջ-օվկիանոսում: Ներգոյական
Գագաթի վրա-գագաթին, հողի վրա-հողին, այգիների վրա-այգիներին, սեղանի վրա-սեղանին, աստիճանների վրա-աստիճաններին: Տրական

2. Նախադասության մնջ ընդգծված բառակապակցությունների իմաստներն արտահայտի՛ր գոյականների հոլովական ձևերով:

Շատ էր պատմում իր ճամփորդություննից, նավում իր հետ ընկերացած տղաների մասին:
Անընդհատ խոսում է իր երեխաներից:
Իր բույնը հյուսել էր մեր բակի ծառին:
Ամառը չէր կարողանում տան մեջ մնալ, քնում էր կտուրին` աստղազարդ երկնքի տակ:
Ամայի դաշտում քարե երկու սյուն էր կանգնեցված:

Խավարում մի երկու ցոլք էր երևում միայն:
Պառկեց դեզին, ու չորացած ծաղիկների խառը բույրերը նորից հուշեր արթնացրին:
Նրան քո իսկ հրամանով պիտի կախեին, եթե չփախչեր:
Այդ երկրի օրենքով` իր սենյակից կամ մեքենայից դուրս եկած օտարականը պիտի հագնված լինի տեղացիների նման:

3. Փորձի՛ր բացատրել, թե ո՛րն է կապերի և հոլովական վերջավորությունների ընդհանրությունը:
Դրանց շնորհիվ բառը համապատասխանում է նախադասությանը։

4. Հականիշ բառակապակցություններ կազմի՛ր` տրված բաոերը գործածելով հարուստ և աղքատ (կամ զուրկ) բառերի հետ: Օրինակ`
քարերով հարուստ, քարերից զուրկ:
Հումք, խելք, անտառներ, գետեր, հանածոներ, կենդանիներ:
հումքով հարուստ, հումքից զուրկ։
խելքով հարուստ, խելքից զուրկ։
անտառներով հարուստ, անտառներից զուրկ։
գետերով հարուստ, գետերից զուրկ։
հանածոներով հարուստ, հանածոներից զուրկ։
կենդանիներով հարուստ, կենդանիներից զուրկ։

Лао-цзы пытался отказываться от назначения, но тщетно. Тогда он согласился и сказал:

— Но Вы будете сожалеть об этом назначении, так как мои пути понимания и видения полностью отличаются от Ваших.

Император настаивал, поскольку был уверен в необыкновенной мудрости этого человека.

Лао-цзы занял место верховного судьи и первое дело, которое он рассматривал, было о человеке, Которого схватили на месте преступления за воровство в доме самого богатого человека. Фактически дело не рассматривалось, поскольку вора поймали на месте преступления и он сам признался в содеяном.

Лао-цзы вынес ему знаменитый приговор, настолько уникальный и исполненный понимания, что никогда, ни до него, ни после никто не выносил такого приговора. Он гласил, что вора нужно отправить в тюрьму на шесть месяцев и богача тоже следует отправить в тюрьму на такой же срок.

Богач промолвил:

— Не могу поверить своим ушам! Мои деньги украдены и меня же в тюрьму? То же самое наказание, что и вору! За что?

Лао-цзы сказал:

— Ты и есть первый вор, а он уже второй. Но тебе следовало бы вынести более суровое наказание. Ты собрал все ценности столицы в свои закрома и сделал тысячи людей голодными, а ведь это люди, которые производят! За счет них ты живешь. Ты великий эксплуататор.

Весь зал хранил молчание. Богач же сказал:

— Возможно, ты и прав, но перед тем, как ты отправишь меня в тюрьму, я хочу видеть императора. Встретившись с императором, он сказал:

— Вы поставили верховным судьей человека, который осудил меня. Но помните, если я — вор, то Вы — гораздо больший вор. Вы эксплуатируете всю страну. Отстраните этого человека, иначе он и Вас объявит вором.

Император сказал:

— Признаю, это мое упущение, он предупреждал меня, что его понимание совершенно отлично от нашего. Мы поправим это дело.

Лао-цзы освободили от его обязанностей и император сказал ему:

— Ты был прав, прости меня. У нас действительно разные способы мышления.

Լաո Ցզին փորձում էր հրաժարվել նշանակումից, սակայն ապարդյուն։ Հետո նա համաձայնվեց և ասաց. «Բայց դուք կզղջաք այս նշանակման համար, քանի որ իմ հասկացողություներն ու տեսակետերը բոլորովին տարբերվում են ձերից: Կայսրը պնդեց, քանի որ վստահ էր այդ մարդու արտասովոր իմաստության վրա։ Գերագույն դատավորի տեղը զբաղեցրեց Լաո Ցզին, և առաջին գործը, որը նա դատեց, վերաբերում էր մի մարդու, ով բռնվել էր հանցագործության վայրում՝ ամենահարուստ մարդու տնից գողություն անելու համար։ Փաստորեն, գործը քննության չի առնվել, քանի որ գողին բռնել են հանցագործության վայրում, և նա ինքն է խոստովանել իր կատարածը։

Լաո Ցզին նրան մի հայտնի նախադասություն բերեց՝ այնքան յուրօրինակ և ըմբռնումով լի, որ ոչ ոք երբևէ նման նախադասություն չէր բերել՝ ո՛չ նրանից առաջ, ո՛չ դրանից հետո։ Այնտեղ ասվում էր, որ գողը պետք է վեց ամսով բանտարկվի, և հարուստը նույնպես պետք է նույն ժամկետով բանտարկվի։ Հարուստն ասաց. — Ականջներիս չեմ հավատում! Իմ փողը գողացել են, իսկ ես պետք է բանտ նստե՞մ։ Նույն պատիժը, ինչ գողի համար։ Ինչի համար? Լաո Ցզին ասաց. «Դուք առաջին գողն եք, իսկ նա՝ երկրորդը։ Բայց դուք պետք է ավելի խիստ պատիժ ընդունեիք։ Դուք ձեր սեյֆերում հավաքել եք մայրաքաղաքի բոլոր արժեքները և հազարավոր մարդկանց թողել սոված, բայց նրանք մարդիկ են, որոնք արտադրում են։ Դուք ապրում եք նրանց հաշվի: Դուք մեծ շահագործող եք։

Ամբողջ սենյակը լռություն պահպանեց ։ Հարուստն ասաց. «Դուք կարող է և ճիշտ եք, բայց նախքան ինձ բանտ ուղարկելը, ես ուզում եմ տեսնել կայսրին։ Հանդիպելով կայսրին, նա ասաց. -Ինձ դատապարտողին դարձրեցիք գերագույն դատավոր։ Բայց հիշեք, եթե ես գող եմ, ուրեմն դուք շատ ավելի մեծ գող եք։ Դուք շահագործում եք ամբողջ երկիրը։ Հեռացրե՛ք այս մարդուն, այլապես նա և դուք կհայտարարվեք գող։ Կայսրն ասաց. — Ընդունում եմ, սա իմ բացթողումն է, նա ինձ զգուշացրեց, որ իր հասկացողությունը բոլորովին տարբերվում է մեր հասկացությունից։ Մենք կկարգավորենք այս հարցը։ Լաո Ցզին ազատվեց իր պարտականություններից, և կայսրն ասաց նրան. -Դու ճիշտ էիր, ներիր ինձ։ Մենք իսկապես տարբեր մտածելակերպ ունենք։

https://vsebasni.ru/pritchi/verhovnyi-sudya.html

Մի տղա կար՝ Հենդո անունով։Նա մի քանի տարի է մնացել էր վեցերրորդ դասարանում։Տղան միշտ բոլոր առարկաներից ստանում էր 2, բացի աշխատանքի ուսուցման դասից։Երբ դասալսողը գալիս էր, նրան ուղարկում էին դպրոցի այգի աշխատելու։Երբ գալիս է քարորդը փակելու ժամանակը նա բոլոր առարկաներից ստանում է երկու իսկ աշխատանքի ուսուցման դասից 5։Հայրը կարդալով այդ գնահատականները տեսնում է որ ամենաբարձր գնահատականը աշխատանքի ուսուցման դասից է ստացել և ուրախանում է։Հաջորդ օրը դասի ժամանակ դասատուն նրան կանչում է գրատախտակի մոտ և բոլորը զարմանում են, քանի որ նրան հազվադեպ են կանչում։Հենդոնը ոչինչ չգիտեր սակայն նրան օգնում է դասարանցիներից մեկը։Նա հասցնում է լսել մեկ բառ որը և ասում է։Դասատուն կրկին կարդում էր քարորդները։Հենդոն լսեց որ աշխատանքի ուսուցման դասից ստացել է երկու։Նա զարմանալով և միևնույն ժամանակ զայրանալով ջարդեց իր բոլոր վերանորոգաց իրերը և դասարանի պատուհանից դուրս թռավ սակայն արդեն ոչ ոք չկար որպեսզի պայուսակը նետեր նրան։

Տնային աշխատանք

Ընտրի՛ր նկարներից մեկը:Նկարի արտահայտած բովանդակության վերաբերյալ գրի՛ր շարադրություն կամ պատմություն: Վերնագրի՛ր աշխատանքդ:

Խաբեություն

Աշխարհում ամեն տեղել կա սուտը և խաբեությունը, մի տեղ քիչ, մի տեղ շատ:Իրար խաբելով մարդիկ առաջացնում են լարվածություն իրենց շփումների և հարաբերությունների մեջ:Մարդկանց մեծ մասը կարող է խաբել իր նպատակների համար, բայց դա չի նշանակում որ, բոլոր ստողները վատ մարդիկ են:Մարդ կա ստում է իր կեղտոտ գործերի համար, մարդ էլ կա ստում է իր ընտանիքը պահելու համար, բայց միևնույնն է, ստելը լավ բանի չի բերում, ստի պատճառով կարող են ընտանիքներ քանդվել, հարազատ քեզ մարդու կորցնես և այլն:

Մարդու աչք

Աչք, լուսային գրգիռներն ընկալող տեսողության օրգան, տեսողական վերլուծիչի ծայրամասային բաժինը։ Արտաքին միջավայրից տեղեկատվության 80-90 տոկոսը մարդը ստանում է Տեսողական վերլուծիչի օգնությամբ։ Հաղորդիչ հատվածը ընդգրկում է նաև տեսողական նյարդն ու գլխուղեղում տեղադրված տեսողական կենտրոնները։ Աչքը կազմված է օժանդակ ապարատներից և ակնագնդից։ Օժանդակ ապարատի մեջ են մտնում ակնագնդի մկանները, հոնքերը, կոպերը, արտևանունքները, շաղկապենին, արցունքագեղձերը։ Աչք կամ ակնագունդը տեղադրված է ոսկրային ձագարում՝ ակնակապիճում։ Հետևից և կողքից աչք արտաքին ազդակներից պաշտպանվում է ոսկրային պատերով, առջևից՝ կոպերով։

1. Խոսքի մասերը դասավորի՛ր հետևյալ շարքերում.

Ա. Նյութական իմաստ արտահայտող ՝ գոյական, դերանուն, ածական, թվական, բայ, մակբայ

Բ. Քերականական իմաստ արտահայտող ՝ կապ, շախկապ

Գ. Վերաբերմունքային իմաստ արտահայտող ՝  վերաբերական, ձայնարկություն

2. Դուրս գրի՛ր մակբայները, գրի՛ր տեսակը: 

Դուք քաջաբար պաշտպանեցիք ձեր իրավունքները: ձև

Հավաքեց իր իրերը և իսկույն դուրս գնաց: ձև

Նստեց աթոռի մոտ և սկսեց դանդաղ գրել: ձև

Շուտով կբացվի լույսը, կսկեն հայտնվել լույսի կտորները: ժամանակ

Շտապ փնտրում էր Կատյային, բայց թե ինչ էր ուզում, չիմացա: ձև

Նա քիչ-քիչ հանդարտվեց, դադարեց գոռալ: չափ ու քանակ

3. Ա խմբի գոյականներից ածականներ ստացի՛ր Բ խմբի ածականակերտ ածանցների միջոցով:

Ա. Տուն, իմաստ, գույն, ոսկի, երկաթ, համ:
Բ. Ան, դժ, յա, ատ, եղեն, եղ:
Անտուն, դժգույն, ոսկեղեն, երկաթյա, համեղ, անգույն, անիմաստ, երկաթեղեն, ոսկյա, գունատ։

4.Տրված բառակապակցությունների իմաստներն արտահայտի՛ր ածականներով  և ընդգծի՛ր ածականակերտ ածանցները:Յոթ գյուխ ունեցոդ, երկու երես ունեցող, երկու փող ունեցող, եռանդով օժտված, շատ բուրդ ունեցոդ, գույն ունեցող, թևեր ունեցող, մեծ ուժ ունեցող, երեք տարի (ամ) տևող, տասը տարեկան:

Յոթգլխանի, երկերեսանի, երկփող, եռանդուն, բրդոտ, գունավոր, թևավոր, ուժեղ, եռամյա, տասնամյա։

1. Ինչպես հեղուկում, զսպանակում նույնպես սեղմելիս ծագում են առաձգականության ուժեր։
Որովհետև, սեղմված զսպանակն ազդում է մխոցի և անոթի հատակի վրա, մինչդեռ սեղմված հեղուկն ազդում է ինչպես մխոցի, այնպես էլ հատակի և պատերի վրա։
2․ 3․ Պասկալը փայտը տակառն ամբողջությամբ լցրել է ջրով։ Տակառի կափարիչի վրա արված տառին ուղղաձիգ դիրքով ամրացրել է երկար խողովակ։ Խողովակի մեջ ջուր է լցրել՝ հետզհետե ավելացնելով վերջինիս քանակը։ Երբ խողովակում ջրի մակարդակը հասել է որոշակի բարձրության, տակառի կողմնային պատերը ճեղքվել են, և ջուրը դուրս է ցայտել բացված ճեղքերից։ Փորձի բացատրությունը հետևյալն է։ Խողովակի մեջ լցված ջուրը  տակառի ներսում ստեղծում է հավելյալ ճնշում։ Համաձայն ճնշման սահմանման՝ p=F/S, որտեղ S-ը խողովակի լայնական հատույթի մակերեսն է, իսկ F-ն խողովակում լցված ջրի կշիռը։ Այդ հավելյալ ճնշումն առաջացնում է տակառի ջրի լրացուցիչ սեղմում։ Դրա հետևանքով տակառի ներսի բոլոր մասերում ջրի ճնշումն ավելանում է հավելյալ ճնշման չափով։
5․ Հեղուկներն ու գազերը իրենց վրա գործադրվող ճնշումը միատեսակ են հաղորդում բոլոր ուղղություններով։ Այս օրենքը կրում է այն հայտնագործող Բլեզ Պասկալի անունը՝ Պասկալի օրենք:

1․ Նշանակում է, որ հեղուկները շարժվում են։
Շնորհիվ հոսունության՝ հեղուկի ձևը փոփոխելիս չեն ծագում առաձգականության ուժեր։
2․ Հեղուկների հոսունությամբ է բացատրվում  հավասարակշռության վիճակում հեղուկի ազատ մակերևույթի միշտ հորիզոնական լինելը։
3․ Հեղուկի ճնշման ուժերը առաձգականության ուժեր են:Քանի որ դրանք առաջանում են մարմինների հմպան հետևանքով առաջացած դեֆորմացիայից:
4․ Օրինակ՝ եթե ջրի բաց ծորակը մատով փակենք, ապա մատի վրա կզգանք ջրի ճնշման ուժի ազդեցությունը։
5․ Մինչև ճնշման ուժ չգործադրենք հեղուկի առանձին մասերը չեն փոխազդի։
6․ Հեղուկներն ու գազերը բոլոր ուղղություններով փոխանցում են ոչ միայն իրենց վրա գործադրվող արտաքին ճնշումը, այլև այն ճնշումը, որ գոյություն ունի իրենց ներսում սեփական մասերի կշռի շնորհիվ։ Հեղուկի վերին շերտերը ճնշում են գործադրում միջին շերտերի վրա, միջին շերտերը՝ ստորին շերտերի վրա, վերջիններս էլ՝ հատակի վրա։ Հանգստի վիճակում գտնվող հեղուկի կողմից գործադրվող ճնշումը կոչվում է հիդրոստատիկ ճնշում։

8․

Помощь

Однажды решили провести конкурс, чтобы найти самого любящего и заботливого ребёнка. Победителем стал четырёхлетний мальчик, чей сосед, престарелый мужчина, недавно потерял свою жену.

Когда мальчик увидел, что старик плачет, он подошёл к нему во дворе, забрался на колени и просто сидел там. Когда мама потом спросила его, что он сказал дяденьке, мальчик ответил:
— Ничего. Я просто помогал ему плакать.

Օգնություն

Մի անգամ որոշեցին մրցույթ կազմակերպել որպեսզի՝ գտնեն ամենասիրող և հոգատար երեխային։ Հաղթողը չորս տարեկան տղա էր, ում հարևանը՝ տարեց տղամարդ, վերջերս կորցրել էր իր կնոջը։ Երբ տղան տեսավ, որ ծերունին լաց է լինում, նա մոտեցավ նրան բակում, բարձրացավ ծնկների վրա և պարզապես նստեց այնտեղ։ Երբ մայրը ավելի ուշ հարցրեց նրան, թե ինչ է ասել ծերունուն, տղան պատասխանեց. -Ոչինչ: Ես պարզապես օգնում էի նրան լաց լինել:

Как прожить 100 лет

Корреспонденту дали задание узнать секрет долгой жизни у юбиляра, которому исполнилось 100 лет. Журналист приехал в горное селение, разыскал долгожителя и начал выпытывать, как же ему удалось прожить сто лет.

Старик сказал, что секрет его долгой жизни состоит в том, что он никогда ни с кем не спорил. Корреспондент удивился:

— Что, это правда, что вы прожили 100 лет, и ни разу ни с кем не спорили?
— Да, это правда.
— Ну что, вообще ни с кем, ни с кем?
— Вообще ни с кем, ни с кем!
— И что, даже с собственной женой?
— Даже с женой.
— Даже со своими детьми?
— И с детьми.
— И что, за 100 лет ни единого разочка?
— Ни разу.
— Никогда-никогда ни с кем, ни с кем? — уже накаляясь, продолжал корреспондент.
— Ну да, — спокойно отвечал старик.
Корреспондент (краснея и раздражаясь):
— Да не может этого быть, чтобы вы за всю жизнь ни разу ни с кем не спорили!
— Спорил, спорил, спорил… — с улыбкой ответил старик.
А потом добавил:
— Хотите чаю?

Ինպես ապրել 100 տարի

Լրագրողին հանձնարարվել է պարզել երկար կյանքի գաղտնիքը օրվա հերոսից, ով դարձավ 100 տարեկան։ Լրագրողը ժամանեց լեռնային գյուղ, գտավ երկար ապրողին և սկսեց հետաքրքրվել, թե ինչպես է նա կարողացել ապրել հարյուր տարի։ Ծերունին ասաց, որ իր երկար կյանքի գաղտնիքն այն է, որ երբեք ոչ մեկի հետ չի վիճել։Լրագրողը զարմացավ.

-Ճի՞շտ է, որ 100 տարի ապրել եք ու երբեք ոչ մեկի հետ չեք վիճել։ — Այո, դա ճիշտ է. -Ընդհանրապես ոչ մեկի հետ, ոչ մեկի հետ? — Ընդհանրապես, ոչ մեկի հետ, ոչ մեկի հետ: -Նու՞յնիսկ սեփական կնոջ հետ: -Նույնիսկ կնոջս հետ: -Նույնիսկ երեխաներիդ հետ: — Եվ երեխաների հետ: -Իսկ ի՞նչ, 100 տարում, ոչ մի անգա՞֊մ։ — Ոչ մի անգամ: -Երբեք, երբեք ոչ մեկի հետ, ոչ մեկի հե՞տ — արդեն տաքացած, շարունակեց լրագրողը։ «Դե, այո», — հանգիստ պատասխանեց ծերունին: Լրագրողը (կարմրած և զայրացած). -Չի կարող այսպիսի բան լինել, որ ձեր ամբողջ կյանքում երբեք որևէ մեկի հետ վիճաց չլինեք: — Ես վիճեցի, վիճեցի, վիճեցի… — ժպտալով պատասխանեց ծերունին: Իսկ հետո ավելացրեց. -Թեյ կցանկա՞նաք:

Лучшие притчи, легенды, истории

Օ՝Հենրի ,,Քանի դեռ սպասում է ավոտմեքենան,, 
Վերլուծել պատմվածքը (8-10 նախադասություն): 
Պատմվածքը մի աղջկա և տղայի մասին է: Պատմվածքում աղջիկը  ամեն երեկո գալիս  նստում էր այգու իր սիրելի անկյունում և սկսում էր գիրք կարդալ: Այդ մասին գիտեր մի տղա, որը շատ էր հավանել նրան: Տղան ցանկանում էր գրավել այդ աղջկա ուշադրությունը, բայց նրա մոտ չէր ստացվում: Նրանք զրուցում էին տաբեր թեմաներից: Տղան նաև ասաց իր անունը, բայց աղջիկը իր անունը չէր ցանկանում ասել: Աղջիկը նաև ասում էր, որ իր ազգանունը սամենահայտնի ազգանուններից մեկն է: Վերջում աղջիկը հրավիրված էր ճաշի, իսկ հետո թատրոն: Նա նայեց ժամիմ և վազեց դեպի ռեստորանը, իսկ տղան նստեց սպիտակ մեքենան և գնաց ակումբ:

Աշխարհն իմ աչքերով
(շարադրություն)
Աշխարհը կարող է լինել և՜ լավը,և՜ վատը,բայց տարբեր մարդկանց համար:Երբ դու կյանքին վերաբերվում ես վատ,մեծ հավանականությամբ քո մոտ կլինի ամեն ինչ վատ, իսկ երբ դու լավ ես տրամադրված՝ շանսը շատ ավելի մեծ է,որ դու կհասնես քո նպատակին:Այն փոքր տոկոսը,որը քեզ կարող է կանգնեցնել քո նպատակին հասնելու ճանապարհին,դա անարդարությունն է,դժբախտությունը և այլն:Բայց միևնույնն է պետք է անցնել այդ դժվարությունները և հասնել քո նպատակին:

1. Կարդա՛, ցույց տուր, թե  որ բառերին են լրացնում ընդգծված մակբայները, , որոշի՛ր, թե գործողության ինչն են ցույց տալիս դրանք: 

Ծերունին տխուր մտահոգության մեջ վեր կացավ, վրանի վարագույրները ցած թողեց և իսկույն դուրս գնաց: Սամվելը մի քանի րոպե մնաց լռության մեջ: Մի քանի անգամ վեր առավ մագաղաթի թերթերը, կամենում էր գրել, բայց դարձյալ ցած դրեց: Նա վեր կացավ, արագ ետ քաշեց վարագույրի մի եզրը, նստեց, կրկին առավ մագաղաթյա թերթը և սկսեց դանդաղ գրել: 

Իսկույն-դուրս գնալ, ձևի մակբայ, պատասխանում է ինչպես հարցին

Մի քանի անգամ-վեր առավ, չափ ու քանակի մակբայ, պատասխանում է ինչքան, որքան հարցին

Դարձյալ-ցած դրեց, չափ ու քանակի մակբայ, պատաախանում է ինչքան, որքան հարցին

Արագ-Ետ քաշեց, ձևի մակբայ, պատասխանում է ինչպես հարցին

Կրկին-առավ, չափ ու քանակի մակբայ, պատասխանում է ինչքան, որքան հարցին

Դանդաղ-գրել, ձևի մակբայ, պատասխանում է ինչքան, որքան հարցին:

2. Գտի՛ր  մակբայները: 

Նրանք գյուղեգյուղ(տեղի մակբայ, ուր, որտեղ) փնտրում էին սարերում հայտնված մարդուն: 

Հորիզոնը տեղ-տեղ(տեղի մակբայ, ուր, որտեղ) շատ բարձր էր: 

Քամին գույնզգույն տերևները դեսուդեն(տեղի մակբայ) էր քշում: 

Վայրի գազանները քարեքար(տեղի մակբայ) ընկան, իրենց բներից փախան: 

3. Երգել, խաղալ, ապրել բայերի հետ գործածի՛ր համապատասխան տեղի մակբայներ: 

Ամենուրեք-երգել

Դեմառդեմ-խաղալ

Գյուղեգյուղ-ապրել