Day: 07.10.2020

Նախակորիզավորների դերը բնական համակեցություններում և մարդու կյանքում:

Կաթնաթթվային բակտերիաների օգտագործումը սննդային արդյունաբերության մեջ։

Կաթնաթթվային բակտերիաներ (լատ.՝ Lactobacterium), անաերոբ բակտերիաների խումբ։ Կաթնաթթվային բակտերիաները խմորում են ածխաջրերը և առաջացնում կաթնաթթու։ Կաթնաթթվային բակտերիաները անշարժ են, գրամդրական, սպորներ չեն առաջացնում և բազմանում են կիսվելով։ Լինում են միայնակ կամ փոքրիկ գաղութներով։ Կան գնդաձև կաթնաթթվային բակտերիաներ, որոնց բջիջները գոյացնում են շղթաներ, օրինակ՝ լատ.՝ Streptococcus Lactis, և ձողաձև, օրինակ՝ լատ.՝ Lactobacillus։ Վերջիններս, ինչպես նաև ստրեպտոկոկերը, խմորում են գլյուկոզը և լակտոզը, արագ բազմանում են կաթում և կաթնաթթվային մթերքում։ Կաթնաթթվային բակտերիաները լայնորեն տարածված են բնության մեջ, մեծ քանակությամբ պարունակվում են բուսական մնացորդներում, հողում, մարդու և կենդանիների աղիքներում։ Կաթնաթթվային բակտերիաները մեծ կիրառություն ունեն արդյունաբերության և գյուղատնտեսության մեջ. օգտագործվում են մածուն, կեֆիր և այլ կաթնամթերք պատրաստելիս։ Կաթնաթթվային բակտերիաների որոշ տեսակներ կարող են փչացնել գինին, գարեջուրը։

Վարժություն 94

ա)5a-(a+1)=4a-1

բ)x-(6x-5)=x-6x+5=(-5x)+5

գ)2a-(7a+5)=2a-7a-5=(-5a)-5

դ)7-4x+(2x-1)=7-4x+2-1=6-2x

ե)a+(a+1)=2a+1

զ)(x-1)+6=x-1+6=x+5

է)a+b+(a-b)=a+b+a-b=2a

ը)(x-y)+(x+y)=x-y+x-y=2x-2y

Վարժություն 95

ա)7a+(2a+3b)=7a+2a+b=9a+3b

բ)9x+(2y-5x)=9x+2y-5x=4x+2y

գ)(5x+7a)+4a=5x+7a+4a=5x+11a

դ)(5x+7a)+5a=5x-7a+5a=5x-2a

ե)(3x-6y)-4x=3x-6y-4x=(-x-6y)

զ)2a+5b-7b=2a+5b-7b=2a-2b

է)3m-(5n+2m)=3m-5n-2m=1m-5n

ը)6p-(5p-3a)=6p-5p+3a=p+3a

Վարժություն 96

ա)3a+(a+2b)=3a+a+2b=4a+2b

բ)7x+(2-3x)=7x+2-3x=4x+2

գ)(3-2a)+(-5a-7)=3-2a-5a-7=7a-4

դ)(3x-y)+(-2x+4y)=3x-y-2x+4y=x+3y

Վարժություն 97

ա)(a+b)-4a=a+b-4a=-3a+b

բ)6x-(4-7x)=6x-4+7x=13x-4

գ)(4b+2)-(5-b)=4b+2-5+b=5b-3

դ)(2x-7a)-(4a+x)=2x-7a-4a-x=x-11a

Մարմիններ-աթոռ, սեղան, մատիտ, գրիչ, հեռախոս։
Նյութեր-փայտ, ապակի, երկաթ, գործվածք, պլաստմասա։
Օրգանական նյութեր-բնական գազ, նավթ, մրջնաթթու, քացախաթթու, ացետոն։
Անօրգանական նյութեր-ավազ, կավ, օդ, երկաթ, պղինձ։
Կենդանի մարմիններ-շուն, կատու, գայլ, արջ, վագր։
Անկենդան մարմիններ-շախմատ, ծաղիկ, մատիտ սեղան, համակարգիչ։

Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ:

 Պատկերացրեք, որ  երկրի վրա մեզ  հետ  միասին ապրում են էակներ,  որոնց 

կյանքի ժամանակամիջոցը՝ ծնունդից մինչև մահ, տեղավորվում է վարկյանի հազարերորդական մասում: Այդպիսի յուրաքանչյուր էակի կյանքի ընթացքում դիտվող աշխարհը ակնթարթային լուսանկարը կլինի: Այդ  նկարի մեզ տարօրինակ դիրքերում քարացած անշարժ էակներ՝ մարդիկ կլինեն:

3. Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ:

 Երկրագնդի վրա կյանքը հավանաբար ծովում է սկզբնավորվել: Ու թեև զարմացման միլիոնավոր տարիներ են անցել, հիմա էլ մարդու մարմնի հյուսվածքները ողողվում են աղային լուրույթով, որն իր բաղադրությամբ շատ նման է ծովի ջրին: Դրանք անհրաժեշտ են նյութափոխության և օրգանիզմի ամբողջ գործընթացի համար: Բայց ջուրը միայն օրգանիզմի առողջ և արդնավետ գործունությանն է նպաստում: Ծովն ինքնին սննդանյութերի աղբյուր է: Վեր.ապես նա. ջրա.ին ճանապար.ների մասին հիշենք:

Բացատրի՛ր, թե ընդգծված բառը նախադասություններից յուրաքանչյուրի մեջ ի՞նչ իմաստով է կիրառված:

Ինչո՞ւ  էր այդքան կոպիտ քանդակ առել:

Կոպիտ է խոսում ընկերների հետ:

Շատ կոպիտ դեմք ունի:

Մեր նոր ընկերուհուն Նազելի են կոչում:

Եվ սրան էլ իմաստուն են կոչում:

Ինչ ասում էին, սուս ու փուս կատարում էր:

Իմ գործը կատարեցի, կարո՞ղ եմ հեռանալ:

Որոշումը որ չկատարի, չի հանգստանա:

Բազում հարցերին մի ձևով էր պատասխանում, լռում էր:

Դեռ լռում եմ,որ տեսնեմ, թե մինչև երբ է չարություն անելու:

Արձագանքները լռեցին:

Ափսեները դրեց պահարանում:

Եկավ ու իր օրենքը  դրեց:

Ձեռքի գիրքը մի կերպ դրեց լիքը լցրած պայուսակի մեջ ու դուրս եկավ:

Լեզու բազմիմաստ  բառը նախադասությունների մեջ գործածի՛ր  քեզ հայտնի բոլոր իմաստներով: Որտեղ տրված բառը փոխաբերական իմաստով է գործածված, ընդգծի՛ր