1.Ի՞նչ գիտեք Առաջին համաշխարհային պատերազմի մասին
Առաջին համաշխարհային պատերազմ կամ Առաջին աշխարհամարտ սկսվել է 1914 թվականի հուլիսի 28-ին և շարունակվել մինչև 1918 թվականի նոյեմբերի 11-ը:Առաջին համաշխարհային պատերազմը եղել է ամենախոշոր պատերազմներից մեկը, որում մահացել է մոտավորապես 50-100մլն մարդ, որից 9մլն-ը զինվոր, 7մլն-ը խաղաղ բնակիչ, նաև մահացել են տեղի ունեցած ցեղասպանություններից և 1918-ին սկսված գրիպյան ճգնաժամից:Պատերազմում մասնակցել են 70մլն զորք, որից 60մլն-ը Եվրոպայում էր:Ռազմական կորուստներն ավելացել են տեխնոլոգիական ու արդյունաբերական նորարարությունների և մարտավարական փակուղու պատճառով, ինչն արդյունք էր ծանր խրամատային պատերազմի։ Այն եղել է մարդկության պատմության ամենաարյունահեղ պատերազմներից մեկը, որը հանգեցրել է քաղաքական խոշոր փոփոխությունների, և ներառյալ 1917-1923 թվականների հեղափոխությունների պատերազմին մասնակցած բազմաթիվ երկրներում։ Պատերազմի արդյունքում չլուծված հակամարտությունները նպաստել են շուրջ երկու տասնամյակ անց Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի սկսվելուն:
1914 թվականի հունիսի 28-ին բոսնիացի սերբ ազգայնական, բայց իրականում մոնարխական հայացքներն ունեցող Գավրիլո Պրինցիպը Սարաևոյում խաչմերուկի վրա գնդակահարում է Ավստրո-Հունգարիայի թագավորության գահաժառանգ Ֆրանց Ֆերդինանդին, ինչը հանգեցնում է Հուլիսյան ճգնաժամին։ Դրան ի պատասխան՝ Ավստրո-Հունգարիան վերջնագիր է ներկայացնում Սերբիային, սակայն վերջինս հրաժարվում է կատարել ավստրիացիների պահանջները:
Առաջին համաշխարհային պատերազմի պատճառն էր տնտեսական իմպերիալիզմը, տարածքային և տնտեսական հավակնությունները, առևտրի խոչընդոտումը, սպառազինությունների մրցավազքը, միլիտարիզմ և ինքնիշխանությունը, ուժերի հավասարակշռության խախտումը, լոկալ հակամարտությունները, եվրոպական տերությունների դաշնային պարտավորությունները և այլն:
Արդյունքում տեղի եւնեցավ Անտանտի հաղթանակը, փետրվարյան և հոկտեմբերյան հեղափոխությունները Ռուսաստանում և նոյեմբերյան հեղափոխության արդյունքը Ռուսաստանի: Օսմանյան Կայսրության և Ավստրո-Հունգարյաի փլուզում։Եվ սկսվում է ամերիկյան կապիտալի ներթափանցումը
Հակառակորդներ Անտանտ և Քառյակ
Անտանտը և նրա կողմնակիցները. Ռուսաստանի կայսրություն, ՌԽԴՍՀ մինչև 1918թվականի մարտի 3-ը, Մեծ Բրիտանիա, Ֆրանսիա, Սերբիա, Բելգիա, Չեռնոգորիա, Իտալիա 1915 թվականից, Ռումինիա 1916 թվականից, ԱՄՆ 1917 թվականից, Հունաստան 1917 թվականից, Ճապոնիայի կայսրություն և ալյն:
Քառյակ կամ կենտրոնական ուժեր և նրանց կողմնակիցները. Գերմանական Կայսրություն, Ավստրո-Հունգարիա, Օսմանյան կայսրություն, Բուլղարիա և այլն:
2.Ի՞նչ մարդկային ռեսուրսներ էր ընդգրկում պատերազմը և ինչպիսի կորուսներ ունեցավ մարդկությունը պատերազմի ավարտին
Ընդհանուր պատերազմը պահանջում էր բոլոր ազգային ռեսուրսների համընդհանուր մոբիլիզացիա՝ ընդհանուր նպատակին հասնելու համար։ Մարդկային ռեսուրսները պետք է ուղղվեին դեպի առաջնագիծ (բոլոր տերությունները, բացի ԱՄՆ-ից և Մեծ Բրիտանիայից, քանի որ նրանք ունեին մեծ պատրաստված ռեզերվներ, որոնք նախատեսված էին հենց դրա համար)։ Ինչ մարդկային ռեսուրսների մասին առաջին համաշխարհային պատերազմում մասնակցել են մոտ 70մլն զորք, որից 60մլն-ը Եվրոպայում, իսկ պատերազմի ավարտին մարդկությունը ունեցավ մոտ 50-100մլն զոհ, որոնցից 9մլն-ը զինվոր, 7մլն-ը խաղաղ բնակիչ, և այդ 50-100մլն-ի մեջ մտնում է նաև ցեղասպանությունները և 1918 թվականին սկսված գրիպյան ճգնաժամը:
3.Ի՞նչ խնդիրներ էին լուծում Օսմանյան կայսրությունը և Ռուսաստանը այս պատերազմում
Ռուսաստանը ցանկանում էր գրավել Գալիցիան և Արևմտյան Հայաստանը, կործանել Օսմանյան կայսրությունը, նվաճել Դարդանել և Բոսվոր նեղուցները, և դուրս գալ Միջերկրական ծով:Իսկ Օսմանյան կայսրությունն որոշել էր գրավել Կովկասը, Իրանի Ատրպատական նահանգը, Ղրիմը, Միջին Ասիան և իրագործել պանթուրքական ծրագիրը:
4.Առաջին համաշխարհային պատերազմը ինչպիսի նշանակություն ունեցավ հայության համար
Առաջին համաշխարհային պատերազմը հսկայական նշանակություն ունեցավ հայ ժողովրդի պատմության համար, մասնավորապես՝ Հայոց ցեղասպանությունը, որի արդյունքում գրեթե բոլոր հայ ազգը ենթարկվեց եղեռնի, և բռնի շատ սարսափելի արարքների ‘օրինակ բռնի կրոնափոխության, բռնի որբության և այլն:Իսկ տարածքի առմամփ Հայքի մեծագույն մասը անցավ օտարերկրյա տիրապետության տակ, այդ թվում՝ Մեծ Հայքի մեծ մասը, Փոքր Հայքը, Կիլիկիա-Սիսվանը, Հայոց Միջագետքն ու Գամիրքը: