Домашнее задание

Упражнение 1

Образуйте краткие формы прилагательных. Составьте предложения.

Хитрый, горелый, оранжевый, острый, достойный, бордовый, трудный, сиреневый, злой, запоздалый, бредовый, проливной, отсталый, человеческий, синий, красный, свободный, кислый.

Хитер, горел, оранжев, остр, достоин, бордов, труден, сире́нев, зол, запозда́ло, бредо́в, проливно́, отста́л, челове́ческ, синь, красен, свободен, кисел.

Упражнение 2

Замените полную форму прилагательных краткой.

1. Сегодня я еще больна́, а завтра буду здорова. 2. Сегодня мы свободны, а завтра будем заняты. 3. Поверхность озера споко́йна, гладка и ясна. 4. Окружающая природа в лучах заходящего солнца была дика и величественна. 5. Эти люди были добры и приветливы. 6. Вы правы. 7. Ветер до того силен и жгуч, что нельзя идти вперед. 8.Порывы ветра очень сильны. 9. Ее глаза были грустны. 10. Небо сегодня ясно, полно) света. 11. Июльские дни в Украине знойны и сухи. 12. Ночь была свежа и прекрасна. 13. Туристы молоды, движения их быстры, песнибодры и веселы.

Ամեն ինչ ժամանակ ունի

Ամեն ինչ իր ժամանակ ունի: Հնարավոր չէ պլանավորել այն ամենը, ինչին որ սպասում ես: Դա տեղի է ունենում այն ժամանակ, երբ պետք է տեղի ունենա: Ոմանք պատկերացնում են, որ ազատությունն աղաղակելու մեջ է։ Նրանք կարծում են, որ եթե պարզապես կարողանայինք բավականին բարձր և երկար աղաղակել, ապա կկարողանայինք ազատություն կերտել։ Բայց այսօր այնքան են մեր մեծերը և ինչու ոչ մեր սրնդակիցները աղաղակել և աղաղակում են որ Արցախը մեզ է պատկանում, միևնուն է չհասկացող ազգը չի հասկանում: Դրա համար էլ ժամանակ է պետք: Կգա մի , որ ժամանակը կասի իրենը: Ցանկացած բան կախված է ժամանակից` ծվելուց մինչև մահ: Ամեն ինչ իր ժամանակն ունի…

Однажды преподаватель психологии начал свой семинар необычным образом — он поднял вверх 50-долларовую купюру и спросил, есть ли желающие получить эту купюру. Многие в зале подняли руки. Затем он обратился с кем, кто не поднял руки. Выяснилось, что они также были бы не против получить купюру, но руку поднять постеснялись. — Ну хорошо, я отдам купюру, но прежде чем кто-то из вас получит её, я кое-что с ней сделаю,— продолжил психолог. Он скомкал купюру и затем спросил, хочет ли кто-нибудь всё еще ее получить. И снова почти все в зале подняли руки. — Тогда я делаю следующее, — сказал он,— и, бросив эту смятую купюру на пол, слегка повозил ее ботинком по грязному полу. Ион поднял купюру, — она была мятая и грязная. — Ну, кому из вас она нужна в таком виде? — И все опять подняли руки. — Дорогие друзья,— сказал преподаватель психологии,— только что мы получили наглядный урок. Несмотря на все то, что я проделал с купюрой, вы все хотели ее получить, так как она не потеряла своей ценности. Она все еще купюра достоинством в 50 долларов.

Թարգմանություն

Մի օր հոգեբանության ուսուցիչը սկսեց իր սեմինարը անսովոր կերպով. Նա պահեց 50 դոլար արժողությամբ թղթադրամը և հարցրեց, թե կա՞ն մարդիկ, ովքեր կցանկանան ստանալ այս թղթադրամը:Շատերը սենյակում ձեռքերը բարձրացրեցին: Հետո նա դիմեց նրանց, ովքեր ձեռքերը չէին բարձրացրել: Պարզվեց, որ նրանք նույնպես դեմ չեին թղթադրամը ստանալուն, բայց նրանք չափազանց ամաչկոտ էին ձեռքը բարձրացնելու համար: «Լավ, ես կտամ թղթադրամը, բայց մինչ ձեզանից որևէ մեկը կստանա, ես դրա հետ ինչ-որ բան կանեմ», — շարունակեց հոգեբանը:
Նա ճմրթեց թղթադրամը, ապա հարցրեց, թե արդյոք դեռ ինչ-որ մեկը ցանկանում է ստանալ այն:Եվ կրկին, գրեթե բոլորը սենյակում ձեռքերը բարձրացրեցին: «Ուրեմն ես կանեմ հետևյալը, — ասաց նա, — և ճմրթված թղթադրամը գցելով հատակին, ես փոքր-ինչ այն կտանեմ կոշիկով կեղտոտ հատակին: Իոնը վերցրեց թղթադրամը՝ այն ճմրթված էր և կեղտոտ: — Լավ, Հիմա ձեզանից ո՞ւմ է դա պետք այս տեսքով: Եվ բոլորը նորից ձեռքերը բարձրացրեցին: — Հարգելի ընկերներ, — ասաց հոգեբանության ուսուցիչը, — Նոր մենք ստացանք բացահայտ դաս: Չնայած այն ամենին, ինչ ես արեցի թղթադրամի հետ, դուք բոլորդ ցանկանում էիք այն ստանալ, քանի որ այն չի կորցրել իր արժեքը:Նա դեռ 50 դոլար արժողությամբ թղթադրամ է:

Իշխաններ

Ռուբեն Ակոստանդին Ա Թորոս Ա Լևոն Ա Թորոս Բ Ռուբեն Բ Մլեհ Ռուբեն Գ Լևոն Բ

Թագավորներ և Թագուհիներ

Լևոն Բ ԶաբելՀեթում Ա Լևոն Գ Հեթում Բ Թորոս Գ Հեթում Բ ՍմբատԿոստանդին Բ Հեթում Բ Լևոն Դ Օշին Ա Լևոն ԵԿոստանդին Գ Կոստանդին Դ Կոստանդին Ե Լևոն Զ

Ապրիլ ամսվա ընթացքում գադարանում ես կարդացել եմ երեք հաստլիկները և երկարագուլպա պիպին :

1.Գտի՛ր, թե ընդգծված բառաձևերը ե՛րբ են սխալ և երբ` ճիշտ: Ուղղի՛ր սխալ ձևերը

Գնալուց մի անգամ էլ պատվիրեց զգույշ լինել:
Գնալիս մի անգամ էլ պատվիրեց զգույշ լինել։

Քո գնալուց հետո հյուրեր եկան:
Ճիշտ է։

Այդ աղջկան փրկելուց քիչ էր մնում ինքը խեղդվեր:
Այս աղջկան փրկելիս քիչ էր մնում ինքը խեղդվեր։

Մարդու կյանքը փրկելուց բարի գործ կ՞ա:
Ճիշտ է։

Շտապելուց ամեն ինչ գցում էր ձեռքից:
Ճիշտ է։

Շտապելուց ինչ-որ մեկը կանգնեցրեց նրան:
Շտապելիս ինչ-որ մեկը կանգնեցրեց նրան։

Հոգնել եմ նույն բանն անվերջ ասելուց:
Ճիշտ է։

Այդ ասելուց հանկարծ գլխի ընկավ, որ մոռացել է գլխավորը:
Այդ ասելիս հանկարծ գլխի ընկավ, որ մոռացել է գլխավորը։

Հեռանալիս հիշեցրեց իր հրավերն ու խնդրանքը:
Ճիշտ է։

Հեռանալիս հոգնել եմ, ուզում եմ բոլորիդ միասին տեսնել:
Հեռանալուց հոգնել եմ, ուզում եմ բոլորիդ միասին տեսնել։

Ուշադիր դիտելիս վրան ճեղք կնկատես:
Ճիշտ է։

Դա դիտելիս հետո էլ ոչինչ չեմ ուզում տեսնել:
Դա դիտելուց հետո էլ ոչինչ չեմ ուզում տեսնել։

2. Տրված հարակատար դերբայները տեղադրի՛ր կետերի փոխարեն:

Քնած, բերած, կառուցած, տրված, տնկված, հեռացած, ասված:
Երբ արդեն ամեն ինչ ասված էր, բոլոր պատվերները՝ տրված մոտեցավ մեքենային:
Վարպետի կառուցած բոլոր կամուրջները մինչև այսօր կան:
Երբ արքայի հրամանով տնկված անտառը մի քիչ մեծացավ, այնտեղ վայրի կենդանիներ  էլ  բաց թողեցին:
Աշխարհում մի մարդ միայն կարող է օգնել բերած գեղեցկուհուն:
Այս կողմերից մի քանի տարի առաջ քնած մարդիկ մեր ավանը չեն ճանաչի:
Հեղեղի կառուցած տուփը ոչ մի կերպ չէր բացվում:

Գործնական քերականություն

Բայի կազմությունը

1. Տրված բառերից կազմե՛ք բայեր: Ի՞նչ վերջավորություն ունեն բայերն ուղիղ ձևում:

Գիր-գրել, ղեկավար-ղեկավարել, խաղ-խքղալ, երգ-երգել, վազք-վազել, կռիվ-կռվել, վախ-վախենալ, մոտ-մոտենալ, բուժում-բուժել, սեր-սիրել:

2. Բայերն ըստ կազմության լինում են պարզ և ածանցավոր: Տրված են բայեր, բաժանի՛ր խմբերի: Թարմացնել, խմել, կռվել, վախեցնել, ներկոտել, ցեխոտել, խաղացնել, երգել, փախչել:

Պարզ-խմել, կռվել, երգել, փախչել:

Ածանցավոր -թարմացնել, վախեցնել, ներկոտել, ցեխոտել, խաղացնել:

Բայական ածանցներ

Սոսկածանցներ- ան, են, ն, չ , օրինակ՝ քար-ան-ալ

Պատճառական ածանցներ- ացն, եցն, ցն, օրինակ՝ վազ-եցն-ել , որոշ բայերի դեպքում հնարավոր չի կազմել, կազմվում է տալ բայի հարադրությամբ, օրինակ՝ գրել տալ

Բազմապատկական ածանցներ- ատ, ոտ, կոտ, տ, կռտ, օրինակ՝ կտր-ատ-ել, կծ-ոտ-ել

Կրավորական ածանց- վ, օրինակ՝ լավանալ-լվացվել, հրավիրել-հրավիրվել

3. Հարադրական բայերը գրե՛ք մեկ բառով

լաց լինել-լացել

հոգ տանել-հոգալ

գլուխ տալ-խոնարհվել

Այլ հարադրություններ՝ ասել-խոսել, ուտել-խմել:

4. Հետևյալ բայերից կազմի՛ր պատճառական բայեր:

Ամաչել-ամաչեցնել, գաղթել-գաղթեցնել, բազմանալ-բազմացնել, հիշել-հիշեցնել, նկարել-նկարեցնել, մոլորել-մոլորեցնել, խենթանալ-խենթացնել, հագենալ-հագեցնել, սահել-սահեցնել, վերջանալ-վերջացնել:

5. Հետևյալ բայերից կազմի՛ր բազմապատկական բայեր ՝ կապել-կապկոտել, ցատկել-ցատկոտել, կոտրել-կոտրատել, ջարդել-ջարդոտել, նստել-նստոտել, ծակել-ծակծկել:

6. Հետևյալ բայերից կազմի՛ր կրավորական բայեր՝ ազատել-ազատվել, այրել-այրվել, դարսել-դարսվել, թափել-թափվել, իմանալ-իմացվել, լուծել-լուծվել, տեսնել-տեսնվել, կարել-կարվել, հարգել-հարգվել:

395

396

397

398

399

400

401

1.Ի՞նչ տարբերություն կա նյութական արտադրության ոլորտների և ձնկորսության, անտառային տնտեսության, որսորդության միջև:

Տարբերությունն այն է, որ նյութական արտադրության ոլորտներում արտադրանքը բնության բարիքներից չէ, իսկ ձնկորսության, անտառային տնտեսության, որսորդության արտադրանքը բնության բարիք է: Նրանց մեջ չկան ինչ-որ քիմիական հավելումներ:

2.Ի՞նչ նյութական բարիքներ է մարդուն տալիս անտառը և այդ բարիքները տնտեսության ո՞ր ճյուղերում են օգտագործվում:

Անտառը մարդուն տալիս է՝ պտուղներ, հատապտուղներ, սերմեր, սնկեր, վայրի մեղր, դեղաբույսեր և այլն: Դրանց մեծ մասը անտառային գոտիների բնակչության սննդաբաժնի կարևոր մասն են կազմում: Անտառների շուրջ 6 հազար բուսատեսակ օգտագործվում է դեղորայքի արտադրության մեջ, իսկ, օրինակ, Բրազիլական Ամազոնիայի ավելի քան 1,5 մլն մարդու եկամտի գլխավոր աղբյուրը հևեայից ստացվող բնական կաուչուկն է և անտառային այլ նյութերի հավաքչությունը: Անտառներից հավաքում են նաև վայրի մեղր: Օրինակ, Հնդկաստանում տարեկան հավաքվում է մի քանի տասնյակ հազար տոննա վայրի մեղր:

3.Ի՞նչ հետևենաքներ են թողնում ձնկորսությունը, անտառային տնտեսությունը և որսորդությունը բնության վրա:

Ձնկորսության, անտառային տնտեսության և որսորդության հետևանքով նվազում է ծառերի քանակը, այդ թվում նաև թթվածինը, նվազում է ձկների քանակը և նաև նվազում է կենդանիների քանակը:

Տնային աշխատանք

Արի, երազանքին մինչև վերջ գնացող ուժեղ ու խելացի։

2. Առանձնացրու՛ Սև և Կապույտ աշխարհների նկարագրությունը:

Սև աշխարհը երկինքը՝ սեւ, գետինքը՝ սեւ, հողը՝ սեւ, ջուրը՝ սեւ, փետը՝ սեւ,

Կապույտ աշխարհ. երկինքը՝ կապոյտ, գետինքը՝ կապոյտ, հողը՝ կապոյտ, ջուրը՝ կապոյտ, խոտը՝ կապոյտ, փետը՝ կապոյտ, ծաղիկը՝ կապոյտ: Երկիրը՝ աւե՜ր, լո՜ւռ, ամայի:

3. Դուրս բեր անհասկանալի բառերը, բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ:

Անհասկանալի բառեր չկան:

4. Քամի Ձին համեմատի՛ր Սասունցի Դավթի Քուռկիկ Ջալալու հետ:

Ձին թռչող էր ու ծովային, իսկ Քուրքիկ Ջալալին ուղղակի հզոր էր։

1.տեսք

2.փաթետավորում

3.պահպանման պայման

4.բաղադրություն

5.ժամկետ

Լաբարատոր աշխատանք

Ուժերի չափում
Նպատակը՝ կարողանալ օգտվել ուժաչափից և նրանով հաշվել տրված մարմնի վրա ազդող ուժերը՝ ծանրության, առաձգականության, ձգողականության, շփման, ուժերը նաև մարմնի կիշիռը։ Անհրաժեշտ գործիքներ՝ ամրակալան, կցորդիչ և թաթիկ, ուժաչափ։ Ֆիզիկական մարմին (փայտյա չորսու), տարբեր տեսակի որղորբության հարթություններ(հղկաթղթով պատված, ապակով պատված)։ Աշխատանքի ընթացքը՝ որպեսզի օգտվեմ ուժաչափից նրա միջոցով կարողանալ չափել, ես որոշեցի ուժաչափի սադղակի ամենափոքր բաժանման արժեքը։
Նախ ասեմ որ սադղակը դա յուաքանչյուր գործիքի վրա արված նրբագծերի և որոշ նրբագծերի վրա գրած թվային մեծությունները ամբողջականությունն է։ Ես որոշեցի իմ ուժաչափի սանդղակի ամենափոքր բաժանմունքի արժեքը։ Դրա համար ես վերցրեցի ուժաչափի վրա երկու մետակա նրբագծեր որոնց դիմաց թվեր էին գրված։ (1Ն, 2Ն) այնուհետև մեծ արժեքից հանեցի փոքր արժեքը 2-1=1Ն և ստացված թիվը բաժանեցի դրանց միչև բաժանումների թվին(10) 1:10=0,1 Գործիքի բաժանման արժեքը 0,1Ն-է։

Տնային Աշխատանք

1.Կետերի փոխարեն պահանջված ձևերով գրի՛ր փակագծում դրված բայերը:

Երգելու ժամանակ ձայնը գլուխն էր գցում: (երգել- ե՞րբ)
Ձիու սիրտը պայթել էր քուռակի համար վախից: (վախենալ-ինչի՞ց)
Թեյը տանելուց թափեց: (տանել-ե՞րբ)
Կենսախինդ մարդիկ վախենում են լուրջ կամ տխուր կամ ծանր երևալուց: (երևալ-ինչի՞ց)
Ու Մոսկվա գնալուց առաջ մի երկու օրով ման է գալիս հարազատ վայրերում: (գնալ-ինչի՞ց)

Մեղր լցնելուց մի կաթիլ գետին թափեց: (լցնել-ե՞րբ)

2. Փակագծում դրված բայերը կետերի փոխարեն գրի՛ր պահանջված ձևով:

Այդ նամակը կարդալուց նա գունատվեց: (կարդալ-ե՞րբ)

Ամբողջը երեկո կարդալուց հոգնած՝ դուրս եկավ զբոսնելու: (կարդալ -ինչի՞ց) Այդ տունը կարդալուց սպասում էր որդու վերադարձին: (կարդալ -ե՞րբ)
Չգիտես ինչու, վախենում էր վերջին կամուրջը մինչև վերջ կառուցելուց: (կառուցել -ինչի՞ց)
Ականջները դժժում էին ամբողջ օրն այդ աղմուկը լսելուց: (լսել -ինչի՞ց)
Իրիկնապահին տուն դերադառնալուց մի անգամ էլ հիշեց խոստումը: (դառնալ-ե՞րբ)
Վիրավորվել էր ընկերոջ՝ առանց պատճառի հետ դառնալուց: (դառնալ -ինչի՞ց)
Վրա-վրա հիվանդանալուց նիհարել էր: (հիվանդանալ -ինչի՞ց)
Հիվանդանալու ժամանակ միշտ էլ նիհարում է: (հիվանդանալ -ե՞րբ)

« Русский без границ», часть 2 стр.63—64,задания 7,8

1) рестор́ан недалеќо от дор́оги – придорожный ресторан
2) ́очень стр́анная ист́ория – престрання история
3) д́ома недалеќо от ѓорода – пригородные дома
4) ́очень сќучный фильм – прескучный фильм
5) пл́ощадь р́ядом с вокз́алом –привокзальная площадь
6) не п́олностью откр́ытый ́ящик – приоткрытый ящик

стр. 64 задания 8

1) челов́ек без с́овести –бессовестный человек
2) раб́ота без перер́ыва – беспрерывная работа
3) пев́ица без ѓолоса – безголосная певица
4) жизнь без р́адости – безрадостная жизнь
5) ќошки без д́ома – бездомные кошки
6) въезд (в стран́у) без в́изы – безвизовый въезд

Упражнение:

Прочитайте текст,выпишите словосочетания с прилагательными,напишите их род и число.

НА КРАЮ ЛЕСА

Вышла на край леса старая лосиха с длинноногим лосенком и задремала на теплом весеннем солнышке. А маленький лосенок учится бегать. Спотыкаются о высокие кочки его длинные ноги. Ласково пригревает в редком лесу весеннее солнышко. Уже надулись на деревьях душистые клейкие почки. Из березовой ветки прозрачными каплями сочится сладкий сок.Весенние лужи отражают высокое небо и кажутся синими. Золотистыми пуховками распустились кустики ивы. Под деревьями зеленеют обросшие брусничником кочки. Хорош запах весеннего леса!

Задремала старая лосиха, но чутко слышит она каждый шорох, каждый тревожный звук. Беззаботно резвится маленький лосенок. Знает он, что не даст его в обиду чуткая и сильная мать.

край леса-м.р., ед.ч

длинноногий лосенок-м.р., ед.ч

теплое весенное солнышка-ср.р., ед.ч

маленький лосенок-м.р., ед.ч

высокие кочки-ж.р., мн.ч.

длинные ноги-ж.р., мн.ч

душистые клейкие почки -ж.р., мн.ч

березовоя ветка-ж.р., мн.ч

прозрачные капли-ж.р., мн.ч

сладкий сок -м.р., ед.ч

Весенние лужи -ж.р., мн.ч

высокое небо-ср.р., ед.ч

Золотистые пуховики-м.р., мн.ч

обросшие кочки-ж.р., мн.ч

весенний лес-м.р., ед.ч

старая лосиха-ж.р., ед.ч

тревожный звук-м.р. ед.ч

маленький лосенок -м.р., ед.ч

чуткая и сильная мать -ж.р., ед.ч

381. 18+15=33, 33-24=9

18-9=9

15-9=6

382. 21+18=39, 39-31=8

18-8=10

21-8=13

383. 20+10+3+=33

20-6=14

10-6=4

384. 25+13+10=48

25-7=18

13

10-4=6

385. 10-8=2, 13-

15-8=7

1.Առանձնացրո՛ւ բառերի արմատներն ու ածանցները, նշի՛ր կազմությունը:

Անտուն, գրություն, խմորեղեն, մայրություն, օդային, նավավար, դասագիրք, տնտեսուհի:

.1. Նշի՛ր, թե յուրաքանչյուր բառն ինչ խոսքի մասի է պատկանում:

Համակարգիչ, շաքար, փայտյա, մաքուր, չորս, շիշ, ջրաման, երգել, հատակ, սրբել, հագնել, մարդ, ջուր, պայծառ, արևային, զգեստ, գրել, գիրք, կույտ, ջնջոց, մաքրազարդել, պատմություն, երազ, գրկել:

Գոյական—համակարգիչ, շաքար, չորս, շիշ, ջրաման, հատակ, մարդ, ջուր, զգեստ, գիրք, կույտ, ջնջոց, պատմություն, երազ:

Ածական-փայտյա, մաքուր, պայծառ, արևային:

Բայ-երգել, սրբել, հագնել, գրել, մաքրազարդել, գրկել:

2.Տրված բառերի տարբերությունը բացատրի՛ր:

Ուզում էր`հրի, դուրս հանի տղային, բայց ուժը չէր պատում:
Հրի լեզվակները մոտենում էին, իսկ հրշեջները դեռ չէին երևում:

1.Հրի-հրել

2.հրի-հուր

Ժամանակին Անի քաղաքում մի հզոր իշխան կար:

Ամեն ինչ որ ժամանակին անի, փորձն արդյունավետ կլինի:

Անի-անուն

անի-գործողթություն

3.Արմատները միացրո՛ւ և նոր բառեր ստացի՛ր:

Մաքուր մաքուր-մաքրամաքուր

Ջուր աման-ջրաման

Հող գունդ-հողագունդ

Դեղ տուն-դեղատուն

Ճոպան/պարան/ ուղի-ճոպանուղի

Միջին պատ-միջնապատ

Հանք հոր-հանքահոր

1. Բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր անհասկանալի բառերը:Անհասկանալի բառեր չկան

2. Հեքիաթի բառերի օգնությամբ նկարագրի՛ր Անմահական այգին: Երկնքի պայծառ արևի նման ամէնքի սիրտն էլ ուրախացնում ու ջերմացնում էր Արան թագավորը, էն գարունքուայ անձրևի նման ամէնքի վրայ էլ հավասար թափվում էր նրա բարութիունը։

3. Պառավին Ա. մեղադրի՛ր, Բ. արդարացրու՛:Պառավի սխալը այն էր, որ նա անիծեց այգին և այգեպաններին, նա պետք է գոնե միքիչ շնորակհալ լիներ խաղողի համար:

Նա իր որդու համար գնաց խաղող խնդրեց, ճիշտ է խաղողը նետեցին գետնին, բայց միևնունը նա տարավ և տվեց որդուն:

1. Հոլովե՛ք ընկեր, օր բառերը:

ընկերոջ, օրի

ընկերոջն, օրն

ընկեր,օր

ընկերը,օրը

ընկերով, օրով

ընկերից, օրից

ընկերում, օրում

2. Ձևաբանորեն վերլուծե՛ք հետևյալ բառերը՝ գյուղից, պատերազմում, զայրույթով:

Գյուղից֊հասարակ,իրական,բացառական,վերացական,եզակի

Պատերազմում֊իրականիշ,հասարակ,ներգոյական,վերացական,եզակի

Զայրույթով֊իրանիշ,հասարակ,գործիական,վերացական,եզակի

3. Կազմի՛ր տրված ածականների գերադրական աստիճանը՝ վճիտ, շքեղ, չար, բարձր, թանկ, քաղցր, ուժեղ, տաք, խոշոր, ազնիվ:

Վճիտ֊ավելի վճիտ, ամենավճիտ

Շքեղ֊ավելի շքեղ, ամենաշքեղ

Չար֊ավելի չար, ամենաչար

Բարձր֊ավելի բարձր, ամենաբարձր

Թանկ֊ավելի թանկ, ամենաթանկ

Քաղցր֊ավելի քաղցր, ամենաքաղցր

Ուժեղ֊ավելի ուժեղ, ամենաուժեղ

Տաք֊ավելի տաք, ամենատաք

Խոշոր֊ավելի խոշոր, ամենախոշոր

Ազնիվ֊ավելի ազնիվ , ամենազնիվ

4. Գրել տրված բառերի հոլովումները:

Աղջիկ, քաղաք, սեր, ձի, գարուն, կին, օր, մահ, հայր, մայր, գինի, տուն, անուն, գյուղ, ձուկ:

Աղջկա, քաղաքի, սիրո, ձիու,գարնան, կնոջ, օրվա, մահվան, հոր, մոր, գինու, տան, անվան, գյուղի, ձկան:

5.. Առանձնացրո՛ւ որակական և հարաբերական ածականները: Փայտե, մարդկային, արդար, շռայլ, խիզախ, լեռնային, մայրական, ամուր, բարձր, գեղեցիկ, շքեղ:

Որակական֊մարդկային,արդար,շռայլ,խիզախ,ամուր,բարձր,գեղեցիկ,շքեղ

Հարաբերական֊փայտե,մայրական,լեռնային

6.Գտի՛ր սխալ բառերը՝ լավագույն, գեղեցկագույն, ամենալավ, ամենաճիշտ, ամենալավագույն, ամենամեծագույն, վարդագույն:

7.Գրի՛ր բացարձակ թվականի երկու օրինակ:տասը,ութսուն:

Գրի՛ր կոտորակային թվականի երկու օրինակ:մեկ երկրորդ, մեկ չորրորդ:

Գրի՛ր բաշխական թվականի երկու օրինակ:երեքական, երկու-երկու

Գրի՛ր դասական թվականի երկու օրինակ:երկրորդ,չորրորդ

1. Որո՞նք են անասնապահության զարգացման նախադրյալները:

Ջուրը, բարենպաստ պայմանները, կերը և այլն:

2.Ի՞նչ կապ ունի անասնապահությունը տնտեսության մյուս ճյուղերի հետ:

Բուսաբուծությունը կեր է տալիս անասնապահությանը իսկ անասնապահությունը ՝ միս , յուղ , կաթնեղեն և այլն :

3.Նշել այն երկները, որտեղ առաջատար են անասնապահության հետևյալ ճյուղերը՝ ոչխարաբուծություն, խոզաբուծություն, խոշոր եղջերավոր անանսապահություն, ձիաբուծություն, ձնկորսություն:

Ոչխարաբուծության սկզբնական երկիրը դա Իսպանիան է եղել, իսկ հետո զարգացել է Նոր Զելանդիայում, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում, Կանադայում և այլն։
Խոզաբուծության սկզբում առաջացել է Եվրոպայում, իսկ հետո սկսեց զարգանալ Ուկրաինայում, Հյուսիսային Կովկասում ու Մերձբալթիկայում:
Խոշոր եղջերավոր անանսապահությունը առաջատար է բարեխառն գոտիներում:
Ձիաբուծությունը առաջատար է եղել Հին Հայաստանում։
Ձկնորսությունը առաջատար է եղել ԱՄՆ-ում։

Գործնական քերականություն

Բայի կազմությունը
1. Տրված բառերից կազմե՛ք բայեր: Ի՞նչ վերջավորություն ունեն բայերն ուղիղ ձևում:
Գիր, ղեկավար, խաղ, երգ, վազք, կռիվ, վախ, մոտ, բուժում, սեր:
Գրել-ել
ղեկավար-ել
խաղ-ալ
երգ-ել
կռիվ-ել
վախ-ալ
մոտ-են
բուժում-ել
սեր-ել
2. Բայերն ըստ կազմության լինում են պարզ և ածանցավոր: Տրված են բայեր, բաժանի՛ր խմբերի: Թարմացնել, խմել, կռվել, վախեցնել, ներկոտել, ցեխոտել, խաղացնել, երգել, փախչել:
Պարզ-խմել,կռվել,երգել։
Ածանցավոր -թարմացնել,վախեցնել,ներկոտել,ցեղոտել,խաղեցնել,փախչել։
Բայական ածանցներ
Սոսկածանցներ— ան, են, ն, չ , օրինակ՝ քար-ան-ալ
Պատճառական ածանցներ- ացն, եցն, ցն, օրինակ՝ վազ-եցն-ել , որոշ բայերի դեպքում հնարավոր չի կազմել, կազմվում է տալ բայի հարադրությամբ, օրինակ՝ գրել տալ
Բազմապատկական ածանցներ- ատ, ոտ, կոտ, տ, կռտ, օրինակ՝ կտր-ատ-ել, կծ-ոտ-ել
Կրավորական ածանց- վ, օրինակ՝ լավանալ-լվացվել, հրավիրել-հրավիրվել

3. Հարադրական բայերը գրե՛ք մեկ բառով
լաց լինել-լացել
հոգ տանել-հոգալ
գլուխ տալ-խոնհարվել։

Այլ հարադրություններ՝ ասել-խոսել, ուտել-խմել:
4. Հետևյալ բայերից կազմի՛ր պատճառական բայեր:
Ամաչել, գաղթել, բազմանալ, հիշել, նկարել, մոլորել, խենթանալ, հագենալ, սահել, վերջանալ:
Ամաչել-ամաչեցնել
գաղթել-գաղթեցնել
բազմանալ-բազմեցնել
հիշել-հիշեցնել
նկարել-նկարեցնել
մոլորել-մոլորեցնել
խենթանալ-խենթեցնել
հոգենալ-հոգեցնել
սահել-սահեցնել
վերջանալ-վերջացնել։

5. Հետևյալ բայերից կազմի՛ր բազմապատկական բայեր ՝ կապել, ցատկել, կոտրել, ջարդել, նստել, ծակել:
կապել-կապոտել
ցատկել-ցատկոտել
կոտրել-կոտրատել
ջարդել-ջարդոտել
նստել-նստոտել
ծակել-ծակոտել
6. Հետևյալ բայերից կազմի՛ր կրավորական բայեր՝ ազատել, այրել, դարսել, թափել, իմանալ, լուծել, տեսնել, կարել, հարգել:
ազատել-ազատվել
այրել-այրվել
դարսել-դարսվել
թափել-թափվել
իմանալ-իմացվել
լուծել-լուծվել
տեսնել-տեսնվել
կարել-կարվել
հարգել-հարգվել

Տնային աշխատանք

Կարդա ՛ ,,Խիզախը կամ աներկյուղը,, հեքիաթը

1.Դուրս գրե՛ք անհասկանալի բառերը, բացատր՛եք բառարանի օգնությամբ:
Անհասկանալի բառեր չկան

2. Բնութագրի՛ր Աներկյուղին:Քաջ, բարի, խելացի, օրենքը հարգող:

3.Գրի՛ր խիզախ բառի հոմանիշները և հականիշները:

հոմանիշ֊1. Քաջ, արի, կտրիճ, քաջարի, քաջասիրտ:

Խիզախ հականիշ֊երկյուղ, վախկոտ, անարի:

Дракон, вместо того, чтобы быть тварью, порожденной фантазией арийца, как следствие созерцания молний, освещавших пещеру, в которой он обитал, как это полагают некоторые мифологи, есть животное, которое однажды жило и влачило свои тяжелые кольца-извивы, и, может быть, даже летало…

Վիշապը, փոխարենը արիի ֆանտազիայի կողմից առաջացած էակ լինելը, կայծակի մտորումների արդյունքում, որը լուսավորել է իր ապրած քարանձավը, ինչպես կարծում են որոշ դիցաբաններ, կենդանի է, որը ժամանակին ապրել է և քաշել իր ծանր ոլորումը:Շրջադարձ-օղակներ, և գուցե նույնիսկ նա թռչել է …

Մարդը բնության մասնիկն է

Մարդը բնության մի փոքրիկ մասնիկն է:Մարդը և բնությունը բարեկամնե՞ր են , թե՞ թշնամիներ , դժվար է ասել:Հաճախ պատահում է, որ մարդը կարող է թշնամի հանդիսանալ բնությանը և կարող է լինել նաև ճիշտ հակառակը՝ այսինքն բնությունը մարդու հանդեպ համարվի թշնամի: Մեզ հիացմունք են պատճառում երկնքի աստղերը, բարձր լեռները, հարթավայրերը, օվկիանոսները, գետերը և այլն: Զարմանալի է նաև բույսերի և կենդանիների աշխարհը: Բայց երկրագնդի վրա ամենայուրահատուկը մարդն է: Մարդը ևս կենդանի բնության մաս Է կազմում: Առանց բնության մարդը չի կարող գոյություն ունենալ, ապրել և աշխատել: Ի տարբերություն կենդանիների, մարդը ստեղծում է և ստեղծագործում: Որովհետև մարդը բնության միակ բանական, այսինքն՝ մտածող էակն է: Նա ունի նաև խոսելու և աշխատելու ունակություն:Մեր առօրյան լի է բազմաթիվ խնդիրներով, սակայն հայտնվելով վայրի բնության մեջ՝ հասկանում ես, որ դրանք շատ փոքր են: Անծայրածիր օվկիանոսներ, ընդարձակ անտառներ, անհաղթահարելի բարձունքներ, փոթորկոտ ծովեր և անծայրածիր անապատներ. այս ամենը խոսում է բնության մեծ ուժի և հզորության մասին: Մարդը չպետք է մոռանա, որ ինքը բնության մի մասն է, պետք է բնությունը պահել ու պահպանել…

361ա)362ա)գ)363ա)գ)364ա)

351

ա)

բ)

352

353

ա)

բ)

354

355

2. Упражнение на закрепление

Определи у существительных род, число, падеж.

Образец: По степи – по чему? (степь), ж.р., ед.ч., Д.п.

по болоту____________________по чему?(болото)с.р., ед.ч., дат.п.

на ветках_____________________на чём?(ветка)ж.р., м.ч., пред.п.

из гнезда_____________________из чего?(гнездо)ср.р., е.ч., род.п.

перед учителем________________перед кем?(учитель)м.р., е.ч., твор.п.

над облаками_________________над чем?(облако)ср.р., м.ч., твор.п.

в ненастье____________________в о что?ср.р., е.ч., вин.п.

для скворцов__________________для кого?(скворец)м.р., м.ч., род.п.

к солнцу______________________к чему?(солнце)с.р.,е.ч.,дат. п.

об улыбке_____________________о чём?(улыбка) ж.р.,е.ч.,пред.п.

про сказки_____________________про что?(сказка)ж.р.,м.ч.,вин.п.

около метро___________________около чего?(метро) с.р.,е.ч.,род.п.

3.

Подберите прилагательные к данным существительным во
множественном числе.
Например: писатели – современные писатели.
Интересные Лекции,учебные занятия, сложные упражнения, красивые слова, длинные стихи, научные статьи, невероятные открытия, строгие законы, послушные дети, хорошие врачи, творческие учителя, редкие имена, туристические паспорта, экзотические цветы, хищные животные, опасные растения, рельефные горы,

бурные реки, тропические леса, вышнёвые деревья, проливные дожди, лютые морозы, обзорные экскурсии, новогодние каникулы, храмовые праздники

1. Բացատրել ծեսի իմաստը

Մեծ Պահքն սկսվում է բուն Բարեկենդանով: Պահքի յուրօրինակ պահանջ դրեց Աստված Ադամի առաջՙ բոլոր պտուղներն ուտել, բացի մեկից: Այդ պահանջը մարդու գայթակղության չափը ստուգելու համար էր նաեւ:

2.Ինչ գույներ է օգտագործում ձեր մայրիկը հավկիթները ներկելու համար

կարմիր, կապույտ, կանաչ, դեղին։
Ինչ քիմիական բաղադրություն ունեն այդ ներկերը

1. Գիտնականները վերլուծել են արդյունաբերության մեջ որպես սննդի ներկ օգտագործվող մի շարք միացությունների օպտիկական հատկություններն ու պարզել են, որ դրանցից երեքը կարող են օգտագործվել որպես լուսակլանիչ։ Դրանք են՝ սինթետիկ դեղին ներկը՝ E102 ինդեքսով, բնական դեղին ներկը՝ E100 ինդեքսով ու կարմրա-մանուշակագույնը՝ E163 ինդեքսով։ Բացի այդ՝ որպես կլանիչ պիտանի են նաև ոսկու կենսահամատեղելի նանոմասնիկները։

• Ինչ վնաս կարող են պատճառել այդ ներկերը մարդու օրգանիզմին

  Դրսում ձուն ծածկված է կեղևով, որի վրա կիրառվում է ներկ: Այս կեղևը ներթափանցվում է մանրադիտակային ծակոտիներով և երբեմն նույնիսկ փոքրիկ ճաքերով, որոնց միջոցով ներկը կամ դրա բաղադրիչները կարող են ներթափանցել ձվի մեջ, ինչը վտանգավոր է առողջության համար:

• Ինչ քիմիական բաղադրություն ունի հավկիթը,հավկիթի կեղևի բաղադրությունը

Հավկիթի երկայնակի կտրվածքի սխեման
1. Կեղև
2. Արտաքին մեմբրան
3. Ներքին մեմբրան
4. Կապող թելիկ
5. Դրսի ալբումին (սպիտակուց)
6. Միջին ալբումին (սպիտակուց)
7. Դեղնուցի մեմբրան
8. Միջնորդային սաղմ
9. Սաղմնային սկավառակ
10. Դեղին դեղնուց
11. Սպիտակ դեղնուց
12. Ներքին ալբումին (սպիտակուց)
13. Կապող թելիկ
14. Օդային խցիկ
15. Կեղև

• Հավկիթի մեջ մտնող նյութերի օգուտն և վնասը:
  Օգտակար հատկությունները
• Մթերքը հարուստ է նաև բազմազան վիտամիններով։ Դրանում պարունակվող վիտամին E-ն ամրացնում է արյունատար անոթները, ինչպես նաև ունի հակաուռուցքային հատկություն։ Վիտամին A–ն ամրացնում է դիմադրողականությունը, D-ն՝ անհրաժեշտ է ոսկորների և ատամների համար, B12-ը՝ հոգ է տանում նյարդային համակարգի մասին, իսկ K–ն՝ ապահովում է արյան մակարդելիությունը։ Հում հավկիթը ավելի օգտակար է, քան եփածը։
  Վնասակար հատկությունները
• Հավկիթը կարող է օրգանիզմին վնաս հասցնել, եթե օգտագործեք չափազանց մեծ քանակությամբ և առանց ջերմային մշակման։ Չարաշահելու դեպքում (օրեկան 2 հավկիթից ավել) այն բարձրացնում է «վատ» խոլեստերինի մակարդակը։ Բացի այդ, պետք է հաշվի առնել, որ խանութում վաճառվող հավկիթները կարող են հակաբիոտիկներ կամ նիտրատներ պարունակել, որոնցով ինկուբատորի պայմաններում կերակրում են թռչուններին։ Վնասակար նյութերի մնացորդները կարող են խախտել աղիների միկրոֆլորան։

341

ա)

բ)

342

ա)

բ)

343

ա)

բ)

344

ա)

բ)

Օղակավոր որդեր անողնաշարավոր կենդանիների տիպ։ Տիպիկ ներկայացուցիչը Անձրևորդն է։Հանդիպում են քաղցրահամ ջրերում, ծովերում, ինչպես նաև հողում։ Օղակավոր որդերն ունեն ավելի բարձր կազմավորում, որը պայմանավորված է նրանց ակտիվ կենսակերպով։ Նրանց մարմինը կազմված է միմյանց նման օղակաձև հատվածներից, որտեղից էլ ստանցել էն օղակավոր որդեր անվանումը։ Մարմնի արտաքին հատվածավորությունը համապատասխանում է ներքին հատվածավորությանը։ Օղակավոր որդերն ունեն արյունատար համակարգ և ավելի կատարյալ նյարդային, զգայական, մարսողական և արտաթորության համակարգերը։ Այս տիպի մեջ մտնում է 9 հազար տեսակ, որոնք միավորվում են 3 դասի մեջ՝ սակավախոզաններ, բազմախոզաններ և տզրուկներ։

Պատմվածքից դուրս բեր այն հատվածը, որտեղ ներկայացվում է հեծանիվը վերցնելու պատճառը. արդարացվա՞ծ արարք է, ինչու՞:

Եվ քանի որ ինքն արդեն ուրիշ էր և իր արարքը ամենևին էլ սխալ չէր հասկացվի, նա

վերցրեց հեծանվակայանում սպասող բոլորովին նոր հեծանիվը և ողջ աշխարհի աչքի առաջ նստեց ու սլացավ:

Սա այն հատվածն է, որտեղ ներկայացվում է, թե տղան ինչու հեծանիվը գողացավ։ Ես կարծում եմ, որ այդ արարքը արդարացում չունի։ Գողություն անելը դա հանցանք է և կարող ես հայտնվել բանտում: Ինձ թվում է տղան սուտ խոսելու սովորություն ուներ:Պատմվածքից դուրս բեր այն հատվածը, որտեղ նշվում է հեծանիվը լիովին իրենը համարելու պատճառը. վերլուծիր այդ հանգամանքը:

Հոկտեմբերին նա արդեն մոռացել էր, թե հեծանիվն ինչպես է իր ձեռքն ընկել: Նոյեմբերին,

մեկի հետ չափ մտած սուրալիս, հեծանիվի շղթան տեղից թռավ: Առջևի անվագոտին

ջարդվեց, անիվի ճաղը ծռվեց:

Նոր գոտին տղայի վրա մեկ ու քառորդ դոլար նստեց, նոր ճաղի համար վճարեց մեկ

դոլար, հիսուն սենթ էլ՝ աշխատանքի գինը:

Սրանից հետո հեծանիվն իրենն ու իրենն էր:

Սա այն հատվածն է, որտեղ տղան հեծանիվը իրենն է համարում։ Ես կարծում եմ, որ տղան իրավունք չուներ հեծանիվն իրենն համարելու:

Տարբերություն կա՞ Այքի արած գողության և իրենից արված գողության միջև (երկու պատասխանի դեպքում էլ ասածդ հիմնավորիր): Իրավունք ունե՞ր զայրանալու:

Մեր բակը շատ գեղեցիկ է:Մեր բակում կան ծառեր, ծաղիկներ, խաղահրապարակ, կանաչ այգի և մեքենաներ:Մեր բակը շատ մեծ չէ և հետաքրքիր իրադարձություններ չկան, այնուհետև այքանը

Դասարանական աշխատանք

Որոշյալ դերանուններ՝ ամբողջ, ամեն, ամեն ինչ, ամենքը, բոլորը յուրաքանչյուրը, ողջը, համայն, ամենայն….
1. Դուրս գրի՛ր որոշյալ դերանունները, գրի՛ր հոլովը:
Աղջկա քնքուշ հոգին բոլորը գիտեն: հայցական
Ամենքից շատ նա էր սպասում դրան: բացառական
Յուրաքանչյուրն իր մասին էր մտածում: ուղղական
Ամենոք աշխատում էր չխախտել լռությունը: ուղղական
Խոսեցին ամեն ինչից: բացառական

Անորոշ դերանուններ՝ ինչ-որ, ոմն, որևէ, ովևէ, մի քանիսը, այլ, ուրիշ, ոմն-ոմանք մի քանի…
2. Կազմի՛ր տրված անորոշ դերանունների սեռ. հոլովը՝ ուրիշ, մի քանիսը, այսինչ:
ուրիշ-ուրիշի
մի քանիսը-մի քանիսի
այսինչ-այսինչի
3. Գտի՛ր անորոշ դերանունները, որոշի՛ր պաշտոնը:
Ոմանք արդեն անուշ երազներ էին տեսնում: ենթակա
Եվ ուրիշ է կարոտս հիմա: ստոգենի
Իմ հոգում ինչ-որ անհանգստություն կար: ենթակայի լրացում

Փոխադարձ դերանունները ցույց են տալիս փոխադարձ հարաբերությամբ միմյանց հետ կապված առարկաներ կամ անձեր՝ առանց դրանք անվանելու:
Փոխադարձ դերանուններն են՝ իրար, միմյանց, մեկմեկու կամ մեկմեկի:

1. Ընդգծի՛ր փոխադարձ դերանունները, որոշի՛ր դրանց հոլովը:
Մեզ կյանքը նետեց միմյանցից հեռու: (բացառական)
Մենք չուզեցինք մեկմեկու կանչել: (սեռական)
Ընտանիքի անդամները հպարտանում էին իրարով: (գործիական)

Հարցական դերանունները արտահայտում են հարցում:
Միայն ո՞վ դերանունն է, որ գոյականից տարբեր հոլովում ունի: Նայի՛ր հոլովման աղյուսակին և ասա ինչով է տարբերվում գոյականի հոլովումից:
Ուղղ. ո՞վ
Սեռ. ո՞ւմ
Տր.  ո՞ւմ
Հայց. ո՞ւմ
Բաց. ո՞ւմից
Գործ. ո՞ւմով

Գոյականի հոլովման ժամանակ վերջավորություն է ավելանում, իսկ դերանվան հոլովման ժամանակ փոխվում է արմատը։

Գրի՛ր ո՞վ դերանվան հոգնակին:
Ովքե՞ր
Գրի՛ր ե՞րբ դերանվան սեռական և բացառական հոլովները:
Երբվա՞, Երբվանի՞ց
Գրի՛ր ո՞ր դերանվան հոգնակին:
Որո՞նք
Ո՞վ կլուծի այս հարցը: Գրի՛ր ո՞վ հարցական դերանվան պաշտոնը:
Ենթակա
Քո ուզածն ի՞նչ է : Գտի՛ր նախադասության ստորոգյալը:
ի՞նչ է

Հարցական դերանունները արտասանվում են հարցական առոգանությամբ և կազմում են հարցական նախադասություններ: Հարցական դերանունների վերջին ձայնավորի վրա դրվում է հարցական նշան՝ ո՞վ, ե՞րբ ինչպիսի՞ և այլն: Բացառություն են ի՞նչը, ո՞րը, քանի՞երորդ, ո՞րերորդ, քանի՞սը: 

2. Կետադրի՛ր նախադասությունները, ընդգծի՛ր հարցական դերանունները:
Ինչո՞ւ են քանդվում մարդկանց իրար միացնող կամուրջները:
Ինչի՞ց փշրվեց այն կարևոր թելը, որ պահում էր մեզ:
Ո՞վ կահասկանա ինձ:
Դու կռվել ես նրա հետ, ինչի՞ համար:

Հարաբերական դերանունները նույն հարցական դերանուններն են, որոնք, սակայն, արտահայտում են ոչ թե հարցում, այլ մի նախադասության կապը, հարաբերվելը մյուսին:
Օր՝. Ինչ աղբյուրից մարդ ջուր խմի, էն աղբյուրը քար չի գցի:
Ով աշխատի, նա կուտի:
Հարաբերական դերանունները հոլովվում են հարցական դերանունների պես և նախադասության մեջ կատարում են նույն պաշտոնները, ինչ որ հարցականները:

Պարկում կա 3 կարմիր և 3 սև գնդակ: Առնվազը քանի՞ գնդակ պետք է
հանենք պարկից, որպեսզի ունենանք տարբեր գույնի գնդակներ:

6
• Տատիկն իր բոլոր թոռնիկների համար գուլպաներ գործեց: Յուրաքանչյուր գուլպայի վրա նա գրեց մեկ տառ: Քանի՞ թոռնիկ ունի տատիկը, եթե նա գրեց ընդամենը 16 տառ:

16
• Լճում աճում են թրաշուշաններ: Հայտնի է, որ մեկ օր անցնելուց հետո
շուշանների թիվը կրկնապատկվում է, և արդեն 40-րդ օրվա վերջում
լճակն ամբողջովին ծածկված էր շուշաններով: Ասեք, թե ո՞ր օրվա
վերջում էր, որ լճակի ուղիղ կեսն էր ծածկված շուշաններով:

39-րդ
• Ես խմեցի բաժակով լիքը լցված սուրճի կեսը և այն լրացրի կաթով: Հետո
խմեցի ստացված խառնորդի 1/3 մասը և փոխարենը կաթ լցրեցի:
Այնուհետև ես խմեցի բաժակի պարունակության 1/6
մասը և փոխարենը լցրեցի կաթ: Վերջապես, ես խմեցի ամբողջ բաժակը: Ի՞նչը ես շատ
խմեցի ՝ սու՞րճ, թե՞ կաթ:

Կաթ
• ՈՒնենք մետաղադրամներով 100 կույտ, յուրաքանչյուրում 100 մետաղադրամ: Կույտերից մեկում եղած մետաղադրամները կեղծ են, որոնք մեկ
գրամով թեթև են իսկական մետաղադրամներից: Իսկական մետաղադրամը կշռում է 10 գրամ: Էլեկտրոնային մեծ կշեռքի մեկ կշռումով ինչպե՞ս
հայտնաբերել կեղծ մետաղադրամով կույտը:

Մեկ կեղծ մետաղադրամը պետք է կշռի 9 գ․։

• Մի տարի հունվարի երեք կիրակի զույգ ամսաթվով օրեր էին: Շաբաթվա
ինչ օր էր հունվարի 27-ը:

Հինգշաբթի
• Ինչպե՞ս կարող են 3 մարդ 3 ժամում անցնել 60 կմ մի մեքենայով, եթե
մեքենայում տեղավորվում են միայն երկու մարդ, նրա արագությունը 50
կմ/ժ է, իսկ հետիոտների արագությունը 5 կմ/ժ:

• Գիտնականին աշխատության էջերը համարակալելու համար անհրաժեշտ եղավ 3389 թվանշան: Քանի՞ էջ կար այդ աշխատության մեջ:

1․ Գրավոր մեկնաբանեք հատվածները

Ա. Առաջ Մութ աշխարհն էլ է եղել մեզանից մոտիկ,– ասում էր Գյուլնազ տատը։– Պատահել է, որ աղջկերքն իլիկ մանելիս՝ հանկարծ թելը կտրվել է, և իլիկը մի հորի միջով ընկել է Մութ աշխարհը։ Եթե իլիկ մանող աղջիկը մի բարի աղջիկ է եղել, Ներքի աշխարհի բարի պառավները նրա իլիկը վեր նետելով՝ ետ են դարձրել նրան։ Բայց հիմա Ներքի աշխարհն էլ է հեռացել մեզանից»։

Առաջ նաև մութ աշխարհի մարդիկ մոտիկ են եղել միմիանց հետ և իրար օգնել են, իսկ հիմա բոլորը իրարից հեռացել են։

Բ. «Հին ժամանակներում, ճշմարիտ է, Ներքի և Վերին աշխարհների մեջ սերտ հարաբերություն է եղել, բայց հետո մեր մեղքիցն է եղել, թե պատահմամբ՝ մեր աշխարհը ցածրացել է, առաջ՝ քիչ, և հետո՝ շատ։ Լսած ենք, որ մեր հեռացած ժամանակն էլ մի սանդուղք է եղել, և այդ սանդուղքով արդար մարդիկը վեր բարձրանալիս և վայր իջնելիս են եղել, բայց հիմա այդ սանդուղքն աներևութացել է, էլ չի երևում…»:

2. Գրե՛ք ձեր կարծիքը հեքիաթի վերաբերյալ:

Հիմա մարդիկ շատ են ագահացել և չարացել, շատ են ստոր քայլերի գնում, մարդուց դուրս եկած չարիքները և բարիքները բարձրանում են Վերևի աշխարհ և նույն կերպ էլ վերադառնում մարդկանց՝ բումերանգի սկզբունքով:

Լեանարդո Դա Վինչի

(Շփման ուժ թեման ուսումնասիրելիս, ես իմացա, որ ինձ հայտնի նկարիչ Լեանարդո Դա Վինչիին նույնպես հետաքրքրել էր, այս թեման, և պարզվեց, որ նա միայն նկարիչ չէր այլ նաև ֆիզիկոս)

Շփում, հպվող մարմինների մեխանիկական ազդեցություն։ Տեղի ունի մարմինների հպվող մակերևույթների հարաբերական շարժման ժամանակ (արտաքին շփում), կամ հեղուկների, գազերի կամ դեֆորմացվող մարմինների ներքին զուգահեռ շերտերի փոխադարձ տեղաշարժի ժամանակ (ներքին շփում)։

Մակերևույթների անհարթությունների շփում առաջացնելու երևույթի ցուցադրումԱյսուհետ, շփում ասելով ի նկատի կունենանք արտաքին շփումը։Շփումը հիմնականում էլեկտրոնային բնույթ ունի, եթե նյութը գտնվում է նորմալ վիճակում։ Գերհաղորդիչ վիճակում, կրիտիկական ջերմաստիճանից հեռու պայմաններում, շփման հիմնական աղբյուր են հանդիսանում ֆոնոնները, իսկ շփման գործակիցը փոքրանում է շատ անգամ։

Շփման ուժը առաջանում է երկու հպվող մարմինների հարաբերական շարժման ժամանակ և խոչնդոտում է նրանց շարժումը։ Շփման առաջացման պատճառը մակերևույթների խորդուբորդություններն են և մոլեկուլների փոխազդեցությունը։ Շփման ուժը կախված է նյութի տեսակից և նրանից, թե մարմիններ միմյանց ինչ ուժով են սեղմում։ Շփման պարզագույն մոդելներում (Կուլոնի օրենքը շփման համար), համարվում է, որ շփման ուժը ուղիղ համեմատական է շփվող մակերևույթների միջև ռեակցիայի ուժին։

Տնային աշխատանք

1. . Տեքստը փոխադրի՛ր չորս—հինգ նախադասությամբ:

Կրիան ու նապաստակը վիճեցին, թե ո՛վ է ավելի արագ վազում: Քանի որ խոսքով իրար ոչինչ չկարողացան ապացուցել, որոշեցին մրցել: Հանդիպման տեղը նշեցին ու բաժանվեցին: Նապաստակը չէր կասկածում, որ ինքն իսկապես արագավազ է: Նա հույսը դրեց իր բնատուր արագավազության վրա ու ճամփեզրին պառկեց , մուշ—մուշ քնեց, որ մի քիչ հանգստանա: Իսկ կրիան հասկանում էր, որ ինքը դանդաղաշարժ է, դրա համար էլ առանց հանգստանալու վազում էր ու վազում: Այդպես նա քնած նապաստակից առաջ անցավ ու նվաճեց հաղթողի պարգևը:
Այդպես է, երբ բնական ընդունակությունները չեն օգտագործվում, աշխատասիրությունը հաղթում է:

Կրիան ու նապաստակը վիճեցին, թե ո՛վ է ավելի արագ վազում: Քանի որ խոսքով իրար ոչինչ չկարողացան ապացուցել, որոշեցին մրցել: Նապաստակը չէր կասկածում, որ ինքն իսկապես արագավազ է, և մուշ-մուշ քնեց, բայց կրիան հասկանում էր, որ ինքը դանդաղաշարժ է, դրա համար էլ առանց հանգստանալու վազում էր ու վազում: Այդպես նա քնած նապաստակից առաջ անցավ ու նվաճեց հաղթողի պարգևը:
Այդպես է, երբ բնական ընդունակությունները չեն օգտագործվում, աշխատասիրությունը հաղթում է:

2.Առաջին երկու և վերջին երկու նախադասությունները դարձրո՛ւ մեկական նախադասություն, մի նախադասություն էլ հանի՛ր և տեքստը փոխադրի՛ր երեք նախադասությամբ:

«Ալոն» աշխարհում ամենատարածված բառերից է: Այսօր դա գործածվում է հեռախոսային խոսակցությունների ժամանակ: Բայց բոլորը չեն, որ հասկանում են «ալոն»: Դա շատ ավելի հին է, քան հեռախոսը: Մինչև հեռախոսի գյուտն այդ բառը նավերի վրա է օգտագործվել՝ խոսափողով կանչերի ժամանակ: «Ալո» նշանակում է «լսում եմ»:

«Ալոն» աշխարհում ամենատարածված բառերից է,այսօր դա գործածվում է հեռախոսային խոսակցությունների ժամանակ և Մինչև հեռախոսի գյուտն այդ բառը նավերի վրա է օգտագործվել՝ խոսափողով կանչերի ժամանակ նաև «Ալո» նշանակում է «լսում եմ»: Բայց բոլորը չեն, որ հասկանում են «ալոն»: Դա շատ ավելի հին է, քան հեռախոսը:

1. 4+x=10

x=10-4

x=6

2. x+5=-3

x=-3-5

x=-8

3. 7+x=4

x=4-7

x=-3

4. (-6)+x=5

-6+x=5

x=5+6

x=11

5. x-8=2

x=8+2

x=10

6. (-1)+x=-5

-1+x=-5

x=-5+1

x=-4

7. (-3)+x=0

-3+x=0

x=3

8. -4-x=0

-x=4

x=-4

9. 18-x=6

-x=6-18

-x=-12

x=12

10. 20-x=-4

-x=-4-20

-x=-24

x=24

11. x+(-5)=13

x-5=13

x=13+5

x=18

12. x-(-8)=-4

x+8=-4

x=-4-8

x=-12

13. 3x=12

3x:3=13:3

x=4

14. 5x=45

5x:5=45:5

x=9

15. 4x=-20

4x:4=20:4

x=5

16. -2x=12

-2x:(-2)=12:(-2)

x=-6

17. -6x=-18

-6x:(-6)=-18:(-6)

x=3

18. 5x+3=28

5x=28-3

5x=25

x=5

19. 7y+5=26

7y=26-5

7y=21

y=3

20. 9x-5=31

9z=31+5

9z=36

z=4

21. 3a-2=-17

3a=-17+2

3a=-15

a=-5

22. 4b+3=-13

4b=-13-3

4b=-16

b=-4

23. 34-3x=-20

-3x=-20-34

-3x=-54

x=18

24. 7x-8=41

7x=41+8

7x=49

x=7

25. 28+3x=7x

3x-7x=-28

-4x=-28

x=7

26. 18+5x=8x

5x-8x=-18

-3x=-18

x=6

27. 42-5y=2y

-5y-2y=-42

-7y=-42

y=6

28. 3z+18=5z

3z-5z=-18

-2z=-18

z=9

29. 5x+18=3x+38

5x-3x=38-18

2x=20

x=10

30. 2y+45=6y+17

2y-6y=17-45

-4y=-28

y=7

31. 7z-5=3z+3

7z-3z=3+5

4z=8

z=2

32. 14z+23=15z-2

14z-15z=-2-23

-5z=-25

z=5

33. 5x+3x-10=14

8x-10=14

8x=14+10

8x=24

1.Պատասխան՝ 4

2.Պատասխան՝ 3

3.Պատասխան՝ 2

4.Պատասխան՝ 3

5.Պատասխան՝ 3

6.Պատասխան՝ 3

MgSO²=24+96=120

CaSO=40+96=136

BaSO⁴=137+96=233

SrSO⁴=88+96=184

W(S)=32/120×100=27%

W(S)=32/136×100=24%

W(S)=32/233×100%=14%

W(S)=32/184×100%=17%

W(H)=1,38%

W(Se)=54,48%

W(o)=44,14%

x÷y÷z=1,38/1÷54,48/79÷44,14/16=1,38÷0,69÷2,76=2÷1÷4

Տնային աշխատանք

1. Հետևություններից ո՞րն է (որո՞նք են) համապատասխանում տեքստին: Ընտրությունդ հիմնավորի՛ր: Կարող ես նաև այլ հետևություն անել:

Արագիլին հարցրին.
—
իմաստո՛ւն հավք, ինչո՞ւ ես անվերջ մի ոտքի վրա կանգնում:
Պատասխանեց.
Որպեսզի գոնե մի քիչ թեթևացնեմ աշխարհի բեռը:
Հետևություն
ա) Մարդիկ մեծամիտ են ու շատ կարևորում են իրենց: Նրանց թվում է, թե իրենք են տանում աշխարհի հոգսը, և իրենցից է կախված, թե աշխարհն ինչպե՛ս է ապրում:
բ) Կա մարդ, որ այնքան բարի է, աշխարհի ու մարդկանց նեղություն չտալու համար պատրաստ է «մեկ ոտքի վրա» ապրելու: Իր կյանքը կդժվարացնի, միայն թե ուրիշների համար հեշտ լինի:
գ) Ծույլ մարդիկ, իրենց բան ու գործը թողած, ամբողջ օրը կարծես աշխարհի հոգսն են հոգում:
դ)Կան պարծենկոտ մարդիկ, որոնք իրենց ամենասովորական արարքները շատ են կարևորում ու դրանք վեհ գաղափարներով բացատրում:
ե) Բոլոր մարդիկ պիտի մեկ ոտք ունենան, որ երկրի բեռը թեթև լինի:
զ) Մարդիկ պետք է հարգեն դիմացինների սովորությունները և դրանց վերաբերող ավելորդ հարցեր չտան, թե չէ երբեմն շատ անհեթեթ պատասխաններ կլսեն: Ամեն ինչ չէ, որ բացատրելի է:
է) Մարդիկ այնքան եսասեր ու շահամոլ են, որ երբեք, մի թռչունի չափ անգամ չեն մտածի իրենց երկրի մասին:

2. Սկզբից տասը— տասներկու նախադասություն ավելացրո՛ւ, որ ամբողջական տեքստ դառա:

Նա որոշեց արագ պատասխանի և նամակը հետ ուղարկի:Նա արագ պատասխանեց նամակին և ճանապարհ ընկավ: Բակում դեպք էր պատահել և շատ մարդիկ էին հավաքվել, ոչ ոք նրան թույլ չէին տալիս անցնել: Նա տխրում էր, որովհետև ժամանակ էր անցնում : Հետո նա գիտակցեց, որ ոչ մի վարկյան չպետք է կորցնի: Նա խնդրեց մարդկանց ճանապարհ տալ իրեն, բայց, ոչ ոք չէր ցանկանում, բայց մի խորամանկ և բարի մարդ շատ հեշտությամբ անցկացրեց նրան այդ խցանումից:Այնուհետև մեծ-մեծ քայլերով կտրեց-անցավ բակն ու վազելով մոտեցավ փոստարկղին: Նամակն արագ հանեց գրպանից, գցեց արկղը: Վերջ: Ձեռքերը թափ տվեց ու գնաց առաջ:

Ի՞նչ քիմիական նյութերով է պայմանավորված բույսերի,ծաղիկների գույները և ի՞նչ նշանակություն դրանք :

Բույսերի կանաչ գույնը պայմանավորված է քլորոֆիլով, այն նաև նպաստում է ֆոտոսինթեզի ստեղծմանը։ Կարմիր, վարդագույն, կապույտ և մանուշակագույն ծաղիկների գույները հիմնականում գալիս են գունանյութերի կողմից կոչվող գունանյութերից, որոնք գտնվում են ֆլավանոիդներ կոչվող քիմիական նյութերի դասի մեջ (ինչը բույսերին տալիս է իրենց գույնը): Մյուս գունանյութերը կարոտինոիդներ են, որոնք հայտնաբերված են լոլիկի և գազարի մեջ, որոնք պլաստիդների մեջ ապահովում են դեղին, կարմիր և նարնջագույն:

Ի՞նչ քիմիական նյութերով է պայմանավորված բույսերի,ծաղիկների հոտը և ի՞նչնշանակություն ունեն դրանք

Ծաղկի հոտը, բույրը պայամանավորված է փոշոտման ժամանակ ծաղկման ներսում արտադրվող հորմոն էթիլեն քիմիական նյութով, որը դադարեցնում է մեթիլբենզոատը հոտի համար պատասխանատու քիմիական նյութը: Սա խրախուսում է, որ փոշոտիչները ձգվեն դեպի այլ ծաղիկներ, որոնք դեռ բեղմնավորված չեն շարունակում են գործընթացը:

Կլոր որդեր

Կլոր որդեր, նեմատոդներ, առաջնախոռոչավոր որդերի տիպ։ Մարմինը թելանման է կամ իլիկաձև (80—85 մկամ) է երկկողմանի համաչափ, չհատվածավորված, ընդլայնական կտրվածքը կլոր է (այստեղից էլ՝ անվանումը)։ Պատված է հարթ կամ օղակաձև, ամուր կուտիկուլայով, որի տակ տեղադրված է հիպոդերմը։ Արյունատար և շնչառական համակարգ չունեն։ Նյարդային համակարգը կազմված է մերձկլանային օղակից և 6 նյարդային բներից։ Զգայական օրգանները շոշափուկներն են և պտկիկները, ազատ ապրող որոշ ձևեր ունեն պրիմիտիվ քեմո- և ֆոտոռեցեպտորներ։

Ականջօղ, աղբյուր, աղոթք, արևածագ, աշխույժ, բույր, բարձր, բախտ, զայրույթ, ըմպել, ժխոր, խաբել, կազմվածք, հայելի, կահույք, կմախք, մրրիկ, չքնաղ, աշխարհ, սանդուղք, որբ, հրճվել, հարթ:

ականջօղ-գոյական

աղբյուր-գոյական

աղոթք-գոյական

արևածագ-գոյական

Աշխույժ-ածական

բույր-գոյական

բարձր-ածական

բախտ-գոյական

Զայրույթ-գոյական

Ըմպել-բայ

Ժխոր-գոյական

Խաբել-բայ

Կազմվածք-գոյական

Հայելի-գոյական

Կահույք-գոյական

Կմախք-գոյական

Մրրիկ-գոյական

Չքնաղ-ածական

Աշխարհ-գոյական

Սանդուղք-գոյական

Որբ-ածական

Հրճվել-բայ

Հարթ-գոյական

Տնային աշխատանք

1. Որտեղ հնարավոր է, ընդգծված դերանունները փոխարինի՛ր գոյականներով:

Օրինակ`

Աշխարհում ոչ մեկին նրանից շատ չի սիրում:- Աշխարհում ոչ մեկին որդուց շատ չի սիրում:

Իշխանն իրեն էլ չէր խնայում, վաղ առավոտից մինչև ուշ երեկո թամբին էր:

Իշխանը Սարգսին էլ չէր խնայում, վաղ առավոտից մինչև ուշ երեկո թամբին էր:

Երկիրը արևի շուրջը պտտվում է մի տարում:

Երկիրը իր մեկը օրում է պտտվում:

Մայրս ասում էր, որ ինքը երեկոյան հյուրեր է ընդունելու:

Մայրս ասում էր, որ դուստրը երեկոյան հյուրեր է ընդունելու:
Այդ մարդն իրենից բացի բոլորին վստահում է:

Այդ մարդն տղայից բացի բոլորին վստահում է:

2. Կետերը փոխարինի՛ր տրված դերանուններով: Ուշադրություն դարձրո՛ւ կետադրությանը:

Ով, ինչ, երբ, որտեղ, ինչքան:

Ե՞՜րբ է ջուր հավաքվում այս փոսում:

Ինձ հետաքրքրում է, թե որտեղի՞ց է ջուր հավաքվում այս փոսում:Ի՞նչ պետք է անեն՝ տարածքի գեղեցկությունը պահպանելու համար:
Իրենք էլ չգիտեն, թե ինչ պետք է անեն տարածքի գեղեցկությունը պահպանելու համար:
Ո՞վ պետք է վերականգնի հատված անտառները:
Ձեզ հարց տվե՞լ եք, թե պետք է վերականգնի հատված անտառները:
Ինչքա՞նԺամանակ է պետք՝ ամեն ինչ վերականգնելու համար:
Ճարտարապետին հարցնում են, թե ….ժամանակ է պետք ամեն ինչ վերականգնելու համար:
Ո՞վայդպես գրավեց քո ուշադրությունը:
Ցո՛ւյց տուր տեսնեմ , թե Ով .այդպես գրավեց քո ուշադրությունը:
Ե՞րբ ես պատմելու քո վերջին ճամփորդության մասին:
Գոնե ասա՛, թե Երբ ես պատմելու քո վերջին ճամփորդության մասին:

Джомолунгма

Вершина находится в Гималаях в хребте Махалангур-Химал, по которому проходит граница Непала и Тибетского автономного района.Эверест имеет форму трёхгранной пирамиды, южный склон более крутой. На южном склоне и рёбрах снег и фирн не удерживаются, вследствие чего они обнажены. Высота Северо-восточного плеча — 8393 м. Высота от подножия до вершины — около 3550 м. Вершина состоит в основном из осадочных отложений.

Ջոմոլունգմա
Գագաթնաժողովը գտնվում է Հիմալայներում ՝ Մահալանգուր-Հիմալ լեռնաշղթայում, որի երկայնքով անցնում են Նեպալի և Տիբեթի ինքնավար շրջանի սահմանը: Էվերեստը ունի եռանկյուն բուրգի ձև, հարավային լանջը ավելի կտրուկ է: Հարավային լանջին և եզրերին ձյունը և եղևնին չեն պահպանվում, ինչի արդյունքում դրանք ենթարկվում են ազդեցության: Հյուսիսարևելյան ուսի բարձրությունը 8393 մ է: Ոտնաթաթից դեպի գագաթ բարձրությունը մոտ 3550 մ է: Գագաթը բաղկացած է հիմնականում նստվածքային հանքավայրերից:

Գրականությունն իմ կյանքում

ԻՍԱՀԱԿ ՆՅՈՒՏՈՆ
Վաղ մանկություն

Իսահակ Նյուտոնը ծնվել է Վուլսթորփ գյուղում քաղաքացիական պատերազմի նախաշեմին։ Նյուտոնի հայրը՝ փոքրամարմին, սակայն շատ հաջողակ ֆերմեր Իսահակ Նյուտոնը (1606-1642) չի ապրել մինչև որդու ծնունդը։ Տղան ծնվել էր վաղաժամ, տկար, որի պատճառով էլ երկար ժամանակ չէին համարձակվում նրան մկրտել։ Այդուհանդերձ նա գոյատևեց, մկրտվեց (1 հունվարի) և ստացավ Իսահակ անունը՝ ի հիշատակ իր հոր։ Սուրբ Ծննդյան տոնի օրը ծնվելու փաստը Նյուտոնը համարում էր ճակատագրի հատուկ նշան։ Չնայած նորածնի տկարությանը, նա ապրեց 84 տարի։

Թրինիթի քոլեջ

1661 թվականի հունիսին 18-ամյա Նյուտոնը ժամանում է Քեմբրիջ։ Կանոնադրության համաձայն՝ նրանից ընդունում են լատիներեն լեզվի իմացության քննություն, որից հետո հայտնում են, որ նա ընդունվել է Քեմբրիջի համալսարանի Թրինիթի քոլեջ (Սուրբ Երրորդության քոլեջ)։ Այս ուսումնական հաստատության հետ են կապվում Նյուտոնի կյանքի ավելի քան 30 տարիները։

Մարմնի կշիռ

1.Ինչն են անվանում մարմնի կշիռ:

Այն ուժը, որով մարմինը Երկրի ձգողության հետևանքով ազդում է անշարժ հորիզոնական հենարանի կամ ուղղաձիգ կախոցի վրա, կոչվում է մարմնի կշիռ։

2.Ինչ բնույթի ուժ է մարմնի կշիռը:

Մարմնի կշիռը առաձգական բնույթի ուժ է։

3.Ինչպես է ուղղված մարմնի կշիռը,և որտեղ է այն կիրառված։

Այն ուղղված է ուղղաձիգ՝ դեպի վերև։ Այդ ուժը հենարանի առաձգականության ուժն է, որն առաջանում է մարմնի ազդեցությամբ հենարանի դեֆորմացիայի հետևանքով։

4.Ինչ բանաձևով է որոշվում մարմնի կշիռը:

P=mg

5.Պարզաբանել մարմնի կշռի և ծանրության ուժի տարբերությունները:

Մարմնի կշռի և ծանրության ուժի միջև հարաբերակցույունը կփոխվի, եթե եթե մարմինը ծանրության ուժի ազդման գծի ուղղությամբ սկսի շարժվել անհավասարաչափ։

6.Քննարկել մարմնի զանգվածի և կշռի տարբերությունները

Կյանքում մարմնի կշիռը շփոթում են մարմնի զանգվածի հետ։ Պատճառը, որ երկուսն էլ հաճախ կշեռքով են որոշում։ Եթե կշռվում ենք կամ ինչ որ բան ենք գնում, մենք ոչ թե կշիռը, այլ զանգվածն ենք որոշում։ Կշռի միավորը կգ է, իսկ կշիռն ուժ է և չափվում է նյուտոնով։

1. Запиши словосочетания с данными существительными. Обозначь падеж существительных.

Привет (кому?) (брат, сестра) брату, сестре Дательный

Радовался (чему?) (весна, праздник) весне, празднику Дательный

Писать (чем?) (перо, мел) пером, мелом Творительный

Рассказывать (о ком?) (лиса, сова, ёж) о лисе, о сове, о еже Предложный

Урожай (чего?) (овёс, пшеница) овес, пшеницы Родительный

Рассказ (кого?) (ветеран, гость) ветеринара, гостья Винительный

2.Выдели существительные и укажи, в каком падеже они употреблены.

Стоят суровые морозы ( кто? что? им. п). Реки и озера ( кто? что? им. п) одеты плотным ледяным ковром (кем? чем? тв. п). Январский лес( кто? что? им. п) спит под теплой шубой (кем? чем? тв. п). В глубокий снег ( кто? что? им. п)спрятались маленькие елочки( кто? что? им. п) Но и в суровое время года кипит в лесу жизнь ( кто? что? им. п). Следы рассказывают о ней (пред. п). Под широким кустом(кем? чем? тв. п) ночевал заяц ( кто? что? им. п) . На полянке (О ком? О чём? пред. п) ныряли в пушистый снег ( кто? что? им. п) тетерева ( кто? что? им. п). Здесь прошел величавый лось( кто? что? им. п) .

3. Впиши подходящие по смыслу предлоги, укажи падеж существительных.

Добежать до реки (Кого? Чего? род. п), подъехал к заводу ( Кому? Чему?дат. п), летел над полем (кем? чем?тв. п), читал о животных (О ком? О чём?пред. п) , смотрел на картину (вин. п) , нашёл на портфеле (О ком? О чём?пред. п) , поставил на полку (вин. п) , ушёл с другом(кем? чем?тв. п) , увидел над кроватью (кем? чем?тв. п) , поздравление от мамы (Кого? Чего?род. п) , поскакал по дороге ( Кому? Чему?дат. п),.

Պարտավոր եմ, թե ուզում եմ

Բոլորի կյանքն էլ կազմված է պարտականություններից և իրավունքներից, երազանքներից և ցանկություններից:Բոլոր տարիքներում էլ մարդ ունի իր սեփական պարտականությունները:Սակայն աշխարհում կան այնպիսի մարդիկ, որոնք ուղղակիորեն չեն ցանկանում կատարել իրենց պարտականությունները, բայց դրա տեղը երազում են իրենց հրաշալի կյանքի մասին, բայց միևնույնն է նրանք իրենց բոլոր տրված առաջադրանքներին և պարտավորություններին անտարբեր են վերաբերվում:Եթե այսպիսի մարդիկ շատ լինեն, աշխարհը մի մեծ քայլ կկատարի դեպի ետ:Այո, լինում է այնպես, երբ պարտականությունը և ցանկությունը չեն համընկնում, բայց պետք չէ հուսախափ լինել, քանի որ դա միայն դաստիարակում է մարդուն:Այնպես որ, եթե ցանկանում ես հասնել քո նպատակին պետք է կատարես քո պարտականությունները:

10.Мехоническая кукла-մեխանիկական տիկնիկ

Безполезные игрушки֊անպետք խաղալիքներ

Осуществить мечту֊կատարել երազանքը

На помощь пришла электроника֊օգնության եկավ էլեկտրոնիկան։

11.Однажды я видел как роботы помогали делать экраны цветных телевизоров.Пока изготавливался экран, они много раз переносили его с места на место, разворачивая, устанавливая.Раньше это выполняли люди, а теперь им помогают роботы

Հարցեր և վարժություններ
1. Տվե՛ք հարաբերական ատոմային զանգվածի սահմանումը:

Տարրի հարաբերական ատոմային զանգվածը ցույց է տալիս, թե այդ տարրի
մեկ ատոմի զանգվածը (m0) քանի անգամ է գերազանցում զանգվածի ատոմային միավորը:

2. Պարզաբանե՛ք զանգվածի ատոմային միավոր հասկացությունը:

Զանգվածի ատոմային միավորը դա ածխածնի ատոմային զանգվածն է,որը համարվել է հիմնական ատոմային զանգվածի միավորը:
3. Մեկնաբանե՛ք Ar (ֆտոր) = 19 հավասարությունը` զ.ա.մ. գաղափարն օգտագործելով:

19 հատ զ.ա.մ
4. ա) Ar (բորը) = 11, բ) Ar (ցինկ) =65, գ) Ar (պղինձ) = 64: Հաշվե՛ք այդ երեք տարրերից
յուրաքանչյուրի ատոմի իրական զանգվածը՝ m0-ն:

11 x զ.ա.մ , 65 x զ.ա.մ , 64 x զ.ա.մ
5. Նեոնի ատոմի զանգվածը`
m0(Ne) = 3,32× 1023 գ է : Հաշվե՛ք նեոն տարրի հարաբերական ատոմային զանգվածը:

3,32 x 1023 գ / 10 -27 = Հարաբերական ատոմային զանգված
6. Հաստատե՛ք հետևյալ պնդումների ճշմարտացիությունը քիմիական տարրերի
հարաբերական ատոմային զանգվածների վերաբերյալ.
ա) ցույց է տալիս, թե տվյալ տարրի ատոմի զանգվածը քանի անգամ է մեծ ածխածնի ատոմի զանգվածից,
բ) չափողականություն չունեցող մեծություն է,
գ) արտահայտվում է զանգվածի ատոմային միավորով,

դ) ցույց է տալիս, թե տվյալ տարրի ատոմի զանգվածը քանի անգամ է մեծ ածխածնի ատոմի զանգվածի 1/12 մասից,
ե) ճիշտ արժեքները տրված են պարբերական համակարգում,
զ) պարբերական համակարգում տրված են մինչև ամբողջ թիվ կլորացված արժեքները:

N286

N293

N294

1. Հարցական դերանունները փոխարինի՛ր ես, դու, նա, ինքը, մենք, դուք, նրանք անձնական դերանունների համապատասխան ձևերով:
Ո՞վ եկավ:
Ո՞ւմ պայուսակը:
Մոտենալ ո՞ւմ :
Հեռանալ ումի՞ց:
Հիանալ ումո՞վ:

Ո՞վ եկավ:
Նա եկավ:

Ո՞ւմ պայուսակը:
Իմ պայուսակը:
Քո պայուսակը:
Նրա պայուսակը:
Իր պայուսակը:
Մեր պայուսակը:
Ձեր պայուսակը:
Նրանց պայուսակը:
Իրենց պայուսակը:

Մոտենալ ո՞ւմ:
Մոտենալ ինձ:
Մոտենալ քեզ:
Մոտենալ նրան:
Մոտենալ իրեն:
Մոտենալ մեզ:
Մոտենալ ձեզ:
Մոտենալ նրանց:
Մոտենալ իրենց:

Հեռանալ ումի՞ց:
Հեռանալ ինձնից:
Հեռանալ քեզնից:
Հեռանալ նրանից:
Հեռանալ իրենից:
Հեռանալ մեզնից:
Հեռանալ ձեզնից:
Հեռանալ նրանցից:
Հեռանալ իրենցից:

Հիանալ ումո՞վ:
Հիանալ ինձնով:
Հիանալ քեզնով:
Հիանալ նրանով:
Հիանալ իրենով:
Հիանալ մեզնով:
Հիանալ ձեզնով:
Հիանալ նրանցով:
Հիանալ իրենցով:

2. Տրված դերանուններով (սեռական հոլով) նախադասություններ կազմի՛ր: Իմ, քո, նրա, իր, մեր, ձեր:
Իմ սիրելի առարկան դա Հանրահաշիվն է:
Քո հեռախոսը դուր եկավ ինձ։
Նրա եղբոր անունը Սամվել էր։
Իր ձեռքը կոտրվել էր վատ պատահարի սկզբմունքով:
Մեր քաղաքը գնվում է Հայաստանում։
Ձեր տան դիզայնը շատ գեղեցիկ է։

3. Ուշադրությո՛ւն դարձրու ընդգծված դերանուններին և որոշի՛ր, թե ո՞ւմ անվան փոխարեն են դրվում դրանք:

Զինվորն ասաց, որ ինքը (զինվորը) գիշերը գնացքով է գնալու ու նրան էլ (որևէ մեկին) է տանելու իր հետ:
Որսորդը բողոքում էր, որ ինքն (որսորդն) անտառում արջ է տեսել, իսկ նա (որևէ մեկը) չի հավատում իրեն:
Գիտնականն ասում է, որ իրեն (գիտնականին) իրեղեն ապացույցներ են պետք, նա (որևէ մեկը) իզուր է ուզում խոսքով ապացուցել:
Անծանոթն ասաց, որ նա (որևէ մեկը) իզուր է անհանգստանում, ինքը (անծանոթը) միայն մի բաժակ ջուր է ուզում:
Հետախույզն ընկերոջը հորդորում էր, որ նա (ընկերը) իզուր ժամանակ չկորցնի, ինքը (հետախույզը) գիտի, որ այդտեղ այլևս գետ չկա:

1. Առանձնացրու կարևոր միտք արտահայտող հատվածները։
Իմ կարծիքով կարևորը այն էր, որ երեխան գնաց ուրիշ քաղաքներ սովորելու, բայց միևնույն նա կրկին վերադարձավ իր գյուղ։Այս նա ուներ ավելի գեղեցիկ, կիրթ, ընկերներ, բայց դրան չնայած նա գնում է իր գյուղ, որովեհտև նա այնտեղ էր ծնվել և մեծացել։

2. Պատմվածքում կա՞ հարուստների և աղքատների հարաբերություն կամ տարբերություն:
Այո կար երբ, տղան գնում ուրիշ տեղ սովորելու և նրան տալիս են գեղեցիկ և թանկ դպրոցական շորեր, իսկ իր գյուղի ընկերները բոլորտ պատրված շորերով էին։

3. Ներկայացրո՛ւ քո մտորումները պատմվածքի վերաբերյալ:

Ես այս պատմվածքում հասկացա, որ ամեն ինչ գումարով չէ որոշվում։

Թարգմանություն
Ученые Гарвардского университета в США доказали, что Земля в прошлом, до возникновения жизни, представляла собой почти полностью покрытую океаном планету, однако со временем огромные объемы воды были поглощены мантией. Об этом сообщается в статье, опубликованной в журнале AGU Advances.
Միացյալ Նահանգների Հարվարդի համալսարանի գիտնականներն ապացուցել են, որ Երկիրն անցյալում, նախքան կյանքի առաջացումը, գրեթե ամբողջությամբ ծածկված օվկիանոսով մոլորակ էր, բայց ժամանակի ընթացքում հսկայական քանակությամբ ջուր կլանվեց թաղանթի մեջ: Այս մասին հաղորդվում է մի հոդվածում, որը տպագրվել է AGU Advances ամսագրում:

312.
-3x+5=0
անհայտի գործակից=(-3)
ազատ անդամ=5
315.
ա) 4x-2=0, այո
բ) 6x=0, այո
գ) 3+7x=0, այո
դ) 0*x=0, ոչ
ե) -21+ 4x = 0, այո
զ) 5/3x-8/7=0, այո
է) (4,7 — 4 — 0,7) x-1=0, ոչ
ը) 0*x-6=0, ոչ
թ) 0=7x-2, այո
316․
ա) k=-3, b=5, -3x+5=0
բ) k=2, b=0, 2x=0
գ) k=-1 1/4, b=7, -1 1/4x+7=0
դ) k=1/2, b=-10, 1/2x-10=0
ե) k=30, b=-20, 30x-20=0
զ) b=15/2, k=-8, -8x+15/2=0
է) k=0,3, b=0, 0,3x=0
ը) b=-7,5, k=4, 4x-7,5=0
317.
2x+2=0
2x=-2
-2:2=-1
x=-1
318.
ա) 5x-8=0
5x=8
x=8:5=8/5
ոչ
բ) 4x-8=0
4x=8
x=8:4=2
ոչ
գ) 8x-4=0
8x=4
x=4:8=4/8=1/2
այո
դ) 1,3x-0,65=0
1,3x=0,65
x=0,65:1,3=0,5=1/2
այո
ե) 7 1/4x-3,5
7 1/4x=3,5
x=35/10:29/4=35/10×4/29=140/290=14/29
ոչ
զ) 1/2x=0
1/2x=0
x=0:1/2=0

Упражнение 1.Определите род существительных.

Жена, книга, сирота, злюка, дедушка, жаба, акула, семья, пальто, кофе, окно, сирокко, родитель, врач, директор, письмо, лошадь, конь, нож, такси, авеню, рояль, шампунь, мёд, бархат, плакса, мороженое.

Мужской род-кофе, родитель, врач, конь, нож, рояль, шампунь, мёд, бархат.

Женский род-дедушка, жена, книга, жаба, акула, лошадь, авеню.

Средний род-семья, окно, пальто,письмо, такси, мороженое.

Общий род-сирота, злюка, плакса, директор

1.Напишите, как правильно: УЧИТЬ, ВЫУЧИТЬ, НАУЧИТЬ, НАУЧИТЬСЯ, ИЗУЧАТЬ, ИЗУЧИТЬ, ЗАНИМАТЬСЯ?

Каждый человек должен заниматься спортом, если хочет быть здоровым.
Моя бабушка учит меня готовить пироги, а вот готовить салаты я научилась сама.
Мой брат – будущий переводчик. Он учится в университете. В университете он изучает иностранные языки, историю и литературу.
Каждый день я учусь 20 новых французских слов. Учитель говорит, если научится 1500 слов, можно уже понимать обычный разговор.
Я люблю учится в библиотеке, здесь всегда тихо и удобно.
На Байкале ученые ————————— проблемами экологии.
Когда мне было пять лет, я сам научился кататься на велосипеде.
2.НАПИШИТЕ ОБ ЭТИХ ДЕЙСТВИЯХ, ЕСЛИ ОНИ ПРОИСХОДИЛИ В ПРОШЛОМ.

Я встречу Марину около метро в 5 часов.
Я встретила Марину около метро в 5 часов.Мы надеемся, что вы не забудете о нашей просьбе.
Мы надеялись что вы не забудете о нашей просьбе.
Они много работают и добьются хороших результатов.
Они много работали и добились хороших результатов.
Друзья приедут и привезут книги, которые я дал им неделю назад.
Друзья приехали и привезли книги, которые я дал им неделю назад.
Нина начнет заниматься в 6 часов, а закончит в 9.
Нина начала заниматься в 6 часов, а закончила в 9
Я приеду и привезу продукты.
Я приехал и привез продукты

Ինչ է իմունային համակարգը

Իմունային համակարգը մեր մարմնի երկրորդ պաշտպանական մեխանիզմն է: Պաշտպանական մեխանիզմն ընդգրկում է մաշկը և լորձաթաղանթը: Լորձաթաղանթը ծածկում է մարսողական, շնչառական և վերարտադրողական համակարգերի ներսի պատերը: Երբ միկրոօրգանիզմները, ինչպիսին են, օրինակ, բակտերիաները և վիրուսները, առաջին պաշտպանական մեխանիզմով թափանցում են ներս, մեր իմունային համակարգը պայքարում է՝ դրանց ոչնչացնելու համար: Իմունային համակարգը պաշտպանում է մարդուն տարբեր բակտերիաների և վիրուսների հարձակումներից: Իմունային համակարգի կարևորագույն հատկանիշներից է նրա հիշողությունը: Իմունային համակարգի տարրերը, որոնք մեզ հեռու են պահում ինֆեկցիեներից, հիշում են նախկինում օրգանիզմ ներթափանցած բակտերիաներին և վիրուսներին և պատրաստվում են դրանք վերացնել: Իմունային համակարգը բաղկացած է արյան սպիտակ գնդիկներից, որոնք էլ գործում են՝ որպես պաշտպանության երկրորդ մեխանիզմ:

Ցածր իմունային համակարգի պատճառները

Գոյություն ունեն մի շարք արտաքին և ներքին գործոններ, որոնք նպաստում են դիմադրողականության անկմանը: Դրանցից են`

Կարդա՛ բանաստեղծությունը.
Ու վառվո՜ւմ է օրերում սիրտս, որպես ողջակեզ.
Ջե՜րմ հողմերում ու հրում քե՜զ եմ տեսնում հիմա ես:
Փռել ես հուրդ ոսկի, վառել ես կյանքը մթար,
Վառել ես սիրտս՝ խոսքի կարկաչներով արեւառ:
Բա՜ց ես թողել հողմային քո նժույգները կարմիր,
Որ հրդեհեն կյանքը հին ու քաղաքները մարմար:
Ու թռչում են սրընթաց քո նժույգները հիմա –
Քա՛ղցր է աշխարհը սրտիս, քաղցր է կյանքը, որպես մահ…
1. Բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր բառերը:
Մթար-կեղտ
2. Ի՞նչ տրամադրություն է արտահայտում բանաստեղծությունը:
Իմ կարծիքով այս բանաստեղծությունը արտահայտում է թախիծ և հուսախաբություն։
3. Գրի՛ր շարադրություն վերնագրերից մեկով կամ առաջարկի՛ր այլ վերնագիր.
Ու վառվում է օրերում

Ոսկե հուր է փռված

Թռչում են սրընթաց նժույգները

Քաղցր է աշխարհը, քաղցր է կյանքը

Դիտել Չարենցի մասին պատմող ֆիլմը:

Ըստ ֆիլմի ներկայացնել 5 հետաքրքիր փաստ Չարենցի մասին:

1.Չարենցը ծնվել է 1897 թվականին Կարսում։ Գիտելիքների պակասը նա լրացրել է կյանքի համալսարաններում և ընթերցանությամբ։
2.1932 թվականին լրանում է Չարենցի գրական գործունեության 20 տարին։ Նա ունեցել է սեր բանաստեղծուհի Լեյլիի հետ, որը նրանից մեծ էր տասներեք տարով: Նա ունեցել շատ հարբերություներ, բայց նա ամուսնացավ Արփենիկ Տեր-Աստվածարյանին, ով ծնվել էր 1888 թվականին Նախիջևանում։ 3.Չարենցը նաև նկարահանվել է ֆիլմերում: Մահվան տեսիլ գեղարվեստական դրաման նկարահանվել է 2012 թվականին, որտեղ պատմում էին Եղիշե Չարենցի մասին:
4.Ըստ մեկ ուրիշ աղբյուրի՝ հնչյունային և տեղաշարժային փոփոխությունների է ենթարկել ռուս գրող Պուշկինի ՙՙԱնչար՚՚ ստեղծագործությունը, արդյունքում ստացվել է Չարենց:
5.Չարենցի պատանեկան տարիների մտերիմերը Չարենց անվանումը բացատրում են, նրանով, որ նա փոքր ժամանակ շատ աշխույժ և չար երեխա է եղել: Տանը նրան այնքան են չար անվանել, որ անունը Չարենց էլ մնացել է

1.Որո՞նք են գյուղատնտեսության զարգացման նախադրյալները:

Դա անասնապահությունն է և բուսաբուծությունն:

2.Ի՞նչով է գյուղատնտեսությունը տարբերվում տնտեսության այլ Ճյուղերից:

Գյուղատնտեսական արտադրությունն արդյունաբերական արտադրությունից տարբերվում

է նաև իր տարեկան ռիթմով, ավելի կոնկրետ` արտադրության սեզոնային բնույթով:Արդյունաբերական արտադրությունը (բացառությամբ շաքարի, մրգաբանջարային պահա-ծոների արտադրության) շուրջտարյա է։

3.Ի՞նչ կապ ունի գյուղատնտեսությունը արդյունաբերության այլ չյուղերի հետ, բերել օրինակներ:

Գյուղատնտեսությունից ստանում են մթերքներ,որոնց միջողով աշխատում է արդյունաբերությունը։

4․Ի՞նչով են իրարից տարբերվում գյուղատնտեսության զարգացման ինտենսիվ և էքստենսիվ ուղղությունները, բերել օրինակներ:

Գյուղատնտեսական արտադրությանկազմակերպման հին ուղղությունը էքստենսիվն է, երբ հողագործության արտադրանքիծավալն աճում է ցանքատարածքների ավելացման` ընդարձակման, իսկ անասնապահությանարտադրանքի ծավալը` կենդանիների գլխաքանակի ավելացման շնորհիվ:

Որպես հողագործության համախառն բերքի և անասնապահության արտադրանքիավելացման մեծ հնարավորությամբ օժտված ուղղություն կարող է ծառայել գյուղատնտեսության ինտենսիվ զարգացումը: Գյուղատնտեսության ինտենսիվ զարգացումը ենթադրում է մշակվողհողի միավոր տարածքից` մեկ հեկտարից ստացվող բերքի` բերքատվության, ինչպես նաևգյուղատնտեսական մեկ գլուխ կենդանուց ստացվող մթերքի` մթերատվության ավելացում:

Օրինակ՝Ռուսաստանից ներկրում է ցորենի, իսկ Նիդերլանդներից` կարտոֆիլի ընտրանի սերմեր,Շվեյցարիայից ներկրում է հատուկ ցեղի կովեր։

1.Հարցական դերանունները փոխարինի՛ր ես, դու, նա, ինքը, մենք, դուք, նրանք անձնական դերանունների համապատասխան ձևերով:

Մոտենալ ո՞ւմ:
Մոտենալ ինձ:
Մոտենալ քեզ:
Մոտենալ նրան:
Մոտենալ իրեն:
Մոտենալ մեզ:
Մոտենալ ձեզ:
Մոտենալ նրանց:
Մոտենալ իրենց:

Հեռանալ ումի՞ց:
Հեռանալ ինձնից:
Հեռանալ քեզնից:
Հեռանալ նրանից:
Հեռանալ իրենից:
Հեռանալ մեզնից:
Հեռանալ ձեզնից:
Հեռանալ նրանցից:
Հեռանալ իրենցից:

Հիանալ ումո՞վ:
Հիանալ ինձնով:
Հիանալ քեզնով:
Հիանալ նրանով:
Հիանալ իրենով:
Հիանալ մեզնով:
Հիանալ ձեզնով:
Հիանալ նրանցով:
Հիանալ իրենցով:

2. Կետերը փոխարինի՛ր տրված դերանուններով: Ուշադրություն դարձրո՛ւ կետադրությանը:

Ով, ինչ, երբ, որտեղ, ինչքան:

Ինչքան է ջուր հավաքվում այս փոսում:

Ինձ հետաքրքրում է, թե ինչքան է ջուր հավաքվում այս փոսում:Ինչ պետք է անեն՝ տարածքի գեղեցկությունը պահպանելու համար:
Իրենք էլ չգիտեն, թե ինչ պետք է անեն տարածքի գեղեցկությունը պահպանելու համար:
Ով պետք է վերականգնի հատված անտառները:
Ձեզ հարց տվե՞լ եք, թե ով պետք է վերականգնի հատված անտառները:
Ինչքան Ժամանակ է պետք՝ ամեն ինչ վերականգնելու համար:
Ճարտարապետին հարցնում են, թե ինչքան ժամանակ է պետք ամեն ինչ վերականգնելու համար:
Որտեղ այդպես գրավեց քո ուշադրությունը:
Ցո՛ւյց տուր տեսնեմ , թե որտեղ .այդպես գրավեց քո ուշադրությունը:Երբ ես պատմելու քո վերջին ճամփորդության մասին:
Գոնե ասա՛, թե երբ ես պատմելու քո վերջին ճամփորդության մասին:

1.ABC եռանկյան մեջ <A= 20°, <B=15°: Ինչպիսի՞ն է ABC եռանկյունը:

<C = 180 — 20 + 15 = 145o

բութանկյուն եռանկյուն

2.ABС եռանկյան ձՆզ <A=30°, <B=70°. Ինչպիսի՞ն է ABC եռանկյունը:

<C = 180 — 30 + 70 = 80o

սուրանկյուն եռանկյուն

3.Հայտնի է, որ ABC սուրանկյուն եռանկյան A անկյունը 20° է: Կարո՞ղ է В անկյունը փոքր լինել 70°-ից:

ենթ․ <C = 89o

<B = 180 — 20 + 89 = 71o

ոչ

4.ABC եռանկյան մեջ <A=40°, <B=50°: Ինչպիսի՞ն է ABC եռանկյունը:

<C = 180 — 40 + 50 = 90o

ուղղանկյուն եռանկյուն

5.ABC եռանկյան մեջ <A=20°, <B=10°: Ինչպիսի՞ն է ABC եռանկյունը:

<C = 180 — 20 + 10 = 150o

բութանկյուն եռանկյուն

6.АВ-ն ABC եռանկյան ներքնաձիգն է: Ինչի՞ է հավասար C անկյունը:

<C = 90o

7.Ամեն մի եռանկյուն ունի՞ ներքնաձիգ:

ոչ, միայն ուղղանկյուն եռանկյունը

8.ABC եռանկյան մեջ <A=25°, <B=47°: Ինչպիսի՞ն է ABC եռանկյունը:

<C = 180 — 47 + 25 = 108o

9.ABC եռանկյան մեջ <A=56°, <B= 15°: Ինչպիսի՞ն է ABC եռանկյունը:

<C = 180 — 56 + 15 = 109o

բութանկյուն եռանկյուն

10.Հայտնի է, որ ABC բութանկյուն եռանկյան C անկյունը 36° է: Կարո՞ղ է A անկյունը մեծ լինել 54°-ից:

ենթ․ <B = 91o

<A =180 — 91 + 36 = 53o

ոչ

11.ABC եռանկյան մեջ <A=<B: Ինչպի՞ն է ABC եռանկյունը:

հավասարասրուն եռանկյուն

12.ABC եռանկյան մեջ <A=40°, <B= 100°: Ինչպիսի՞ն է ABC եռանկյունը:

<C = 180 — 100 + 40 = 40o

բութանկյուն եռանկյուն

Դու իմ գարնան առավոտ- ինչպե՞ս կանչեմ քեզ հիմա.
Դու հարազա՜տ, սրտիս մոտ – ինչպե՞ս կանչեմ քեզ հիմա:
Եվ դու, ոսկի իմ ամառ, հրանման, հրավառ,
Ամռան կեսօր դու իմ տոթ – ինչպե՞ս կանչեմ քեզ հիմա:
Եվ դու, ոսկի իմ աշուն, աշնան մրգի պես հասած,
Անուշացած մրգի հոտ – ինչպե՞ս կանչեմ քեզ հիմա:
Դուք բոլորդ հեռացել, մնացել եմ հիմա ծեր
Եվ իմ սրտով արյունոտ – ինչպե՞ս կանչեմ ձեզ հիմա:
Ահա սրտին իմ արդեն մոտեցել է մի պառավ
Ու բերել է մահվան բոթ – ինչպե՞ս կանչեմ ձեզ հիմա…
Առաջադրանքներ
1. Բացատրի՛ր բառերը՝ հրանման, տոթ, բոթ:
հրանման-կրակի նման
տոթ-շոգ
բոթ-մահագույժ
2. Ի՞նչ բառերով է Չարենցը ներկայացնում /ինչպիսի/ գարունը, ամառը, աշունը:
Ամառ-Եվ դու, ոսկի իմ ամառ, հրանման, հրավառ,
Ամռան կեսօր դու իմ տոթ – ինչպե՞ս կանչեմ քեզ հիմա:

Աշուն-Անուշացած մրգի հոտ – ինչպե՞ս կանչեմ քեզ հիմա:

3. Ո՞ր տողն է կրկնվում, քո կարծիքով այդ կրկնությունը ի՞նչ է տալիս բանաստեղծությանը:
Ինչպե՞ս կանչեմ ձեզ հիմա։

1.Կետերը փոխարինի՛ր ապրել բայից կազմված դերբայներով (ապրելիս, ապրող, ապրած, ապրել):

Նրա ապրած երկար ու ձիգ տարիների մասին ընդամենը մի երկու նախադասություն կարելի է պատմել:

Գետափին՝ զով ծառերի ստվերում ապրում հիշում էր իր անապատը, խանձված ավազը:

Կարտոֆիլի արտում ապրող բզեզն արագ բազմանում է ու շարժվում առաջ՝ նոր տարածություններ գրավելու:

Ուզում էր քաղաքից դուրս ու մենակ՝ապրելիս։ հեռու մի դաշտում:

2. . Կետերը փոխարինի՛ր ապրել բայի դիմավոր ձևերով:

Քանի՛ տարի ապրում ես մեր երկրում ու չգիտե՞ս մեր օրենքները:
Եթե մի երկու ամիս էլ ապրես այս խոնավ ու անարև երկրում, բոլորովին կմոռանա՞ք մեր գյուղը:
Մի քանի օր այստեղ ապրի ու կտեսնի, թե ի՞նչ դժվար է օրվա հոգսը հոգալը:

Այստեղ ապրելով ուրիշ ելք չունեմ:
Դու երկար ես ապրել այս աշխարհում ու շատ բան ես տեսել, ինձ մի խորհուրդ տո՛ւր:

3. Տրված նախադասություններն ընդարձակի՛ր՝ բոլոր անդամներին ավելացնելով լրացումներ:

Օրինակ`
Ընկերոջը չէր պատմել:- Մտերիմ ընկերոջը ոչինչ չէր պատմել:
Սպիտակ Աղավնին շատ հավատարիմ է:
Ուժեղ Հնդիկներն են երկար ժամանակ կառուցել քաղաքը:
Հնարամիտ Ինկերն արհեստական կղզիներ են սարքում ջրագռավների համար:
Խելամիտ Գիտնականը շատ երկար փորձում էր հասկանալ:
Դեղին Ավտոբուսը լիքն էր ուղևորներով:
Հնամյա Քարանձավի հին մուտքը փակ էր:

291
ա)(x+y)+a(x+y)-2(x+y)=(x+y)(a+3)
բ)m(a-b)-n(b-a)+(3a-3b)=(a-b)(m+n+3)m(a-b)+n(a-b)+(3a-3b)=(a-b)(m+n+3)
գ)(2m-6n)+(xm+3xn)-y(3n-m)=(m-3n)=2(m-3n)+x(m-3n)+y(m-3n)=(m-3n)(2+x+y)
դ)(6x-15y)-(5y-2x)+(2ax-5ay)=(2x-5y)=3(2x-5y)+(2x-5y)+a(2x-5y)(4+a)
ե)(-am-bm)+(3a+3b)-(x²a+x²b)=(a+b)=-m(a+b)+3(a+b)-x²(a+b=(a+b)(-m+3-x²)

293.

9a²-4=(3a-2)(3a+2)

25x²-1=(5x-1)(5x+1)

1/4m²-16n²=(1/2m-4n)(1/2m+4n)

100a²-0,25b²=(10a-0,5b)(10a+0,5b)

x¹²-y2=(x⁶-y)×(x⁶+y)

m⁶-n⁶=(m³-n³)×(m³+n³)

Երկաթուղի

Ինձ համար այս պատմությունը շատ
հետաքրքրեց, քանի որ նա պատմում էր գյուղական կյանքի և ապրումների մասին։ Նաև պատմվածքը ուզում էր հասկացնել, որ այն ինչ ցանես այն էլ կհնձես։

1.Գրի՛ր շարադրություն վերնագրերից մեկով
Գույնը մարդու կյանքում
Գույնը մարդու կյանքում ունի մեծ նշանակություն։Ամեն ինչ մարդը ընկալում է յուրովի և գույնը նպաստում է դրան։ Արևի վառ գույնը կարծես բաձր տրամադրություն է ստեղծում իր ոսկեգույն ու դեղին երանգների շնորհիվ։ Ամեն մեկի մոտ գույնն ու իր երանգները յուրովի են ազդում։ Օրինակ երկնքի երկնագույն երանգը ինձ վրա հանգստացնող ազդեցություն է թողնում:Կարծում եմ, ամեն մարդու մոտ էլ տրամադրության որոշակի փոփոխություն է լինում իր հագած հագուստի գույնից, կամ իրեն շրջապատող տարացքի գունազարդումից։ Գույների ճիշտ համադրությունը առավել ճիշտ և զգայուն են ընկալում նկարիչները։ Նրանք գույնի միջոցով կարողանում են արտահայտել իրենց տրամադրությունը և ակամային դա հասանելի դարձնել հանրությանը։ Երևի երբեք չկարողանամ պատկերացնել աշխարհն առանց տաք ու սառը գույների, որոնք խոսում են առանց բառերի։

2. Թարգմանել որևէ նյութ՝ 1, 2, 3, 4
Легенд о Бермудском треугольнике, пожалуй, не меньше, чем о богах Древней Греции. Считается, что этот район Саргассова моря в Атлантике чрезвычайно опасен. Здесь происходят аномальные явления и бесследно исчезают морские и воздушные суда.

Թարգմանություն

Հավանաբար, ավելի քիչ լեգենդներ կան Բերմուդյան եռանկյունու մասին, քան Հին Հունաստանի աստվածների մասին: Ենթադրվում է, որ Ատլանտյան օվկիանոսի Սարգասսո ծովի այս տարածքը ծայրաստիճան վտանգավոր է: Այստեղ անոմալ երևույթներ են տեղի ունենում, իսկ նավերն ու օդանավերը անհետանում են առանց հետքի:

1. Քիմիական տարրերի տարածվածությունը բնության մեջ
Ամենատարածվածը O-ն է

2.Քիմիական տարրերի տարածվածությունը տիեզերքում
Ամենատարածվածը H-ն է

3.Քիմիական տարրերի տարածվածությունը երկրակեղեվում
Ամենտարածվածը O-ն է

4.Քիմիական տարրերի տարածվածությունը մարդու օրգանիզմում
Ամենտարածվածը O-ն է

5.Ամենենատարածված նյութը երկրագնդի վրա
Ամենատարածվածը ջուրն է։
Երկրագնդում ջուրը 75%

6.Ամենատարածված գազային նյութը օդում:
Ամենատարածվածը ազոտն է, ապացուցելու համար մենք կատարեցինք փորձ։ Ջրում դնում ենք թեթև խցանի վրա ամրացրած մոմը:Մոմը այրում ենք և փակում ապակյա խողովակով:Ինչ նկատեցինք,ինչու մոմը հանվավ և ինչու ջուրը բարձրացավ խողովակի մեջ:

БОУЛИНГ

Боулинг — спортивная игра в шары, которая произошла от игры в кегли. Цель игры — с помощью как можно меньшего количества пускаемых руками шаров сбить кегли, установленные особым образом в конце безбортовой дорожки.

В мире существует много разновидностей: 5-кегельный боулинг отличается от 10-кегельного не только количеством кеглей, но и, например, количеством бросков в каждом фрейме, а также различной игровой ценностью кеглей; кэндлпин-боулинг отличается формой кеглей, которые напоминают свечи; дакпин-боулинг также отличается формой кеглей, они похожи на уточек, меньше по размеру и очень устойчивы, при этом шары легче; скиттлз и другие виды.

БАСКЕТБОЛ
В баскетбол играют две команды, каждая из которых состоит из пяти полевых игроков (замены не ограничены). Цель каждой команды — забросить мяч в кольцо с сеткой (корзину) соперника и помешать другой команде завладеть мячом и забросить его в свою корзину. Корзина находится на высоте 3,05 м от паркета (10 футов). За мяч, заброшенный с ближней и средней дистанций, засчитывается два очка, с дальней (из-за трёхочковой линии) — три очка; штрафной бросок оценивается в одно очко. Стандартный размер баскетбольной площадки — 28 м в длину и 15 м — в ширину. Баскетбол — один из самых популярных видов спорта в мире.

Գործնական աշխատանք Օդի բաղադրության որոշումը
Այրում ենք խցանի վրա ամրացրած մոմը և դնում ջրով տարայի մեջ: Մոմը փակում ենք ապակյա խողովակով:

Նկատեցինք, որ մոմը հանգեց և ջուրը բարձրացավ խողովակի մեջ: Մոմը հանգեց, որովհետև խողովակի միջի թթվածինը վերջացավ, իսկ առանց թթվածնի այրումը տեղի չի ունենա: Իսկ ջուրը լցվեց խողովակի մեջ, որ թթվածնի տեղը զբաղեցնի:

Օդի բաղադրությունը

1/5 –ը կամ 21% Թթվածին (O2)
4/5-ը կամ 78% Ազոտ

1.Որո՞նք են քիմիական արդյունաբերության զարգացման նախադրյալները:
Ամենագլխավոր նախադրյալը պահանջարկն է, քանի որ քիմիական արդյունաբերությունը լայն կիրառում ունի աշխարհի բոլոր երկրներում:

Ի՞նչ դեր ունի քիմիկան արդյունաբերությունը տնտեսության մեջ:
Քիմիական նյութերը շատ մեծ կիրառում ունեն տնտեսության մեջ: Քիմիական արդյունաբերությունից մենք ստանում ենք այն նյութերը, որոնք մեծ դեր են կատարում տնտեսության մեջ:

Ի՞նչ տեղաբաշխման առանձնահատկություններ ունի սննդի արտադրության տեղաբաշխումը:
Սննդի արտադրությունը տեղաբաշխված և տարածված է ամբողջ երկրով մեկ`այսինքն լայն կիրառում ունի բոլոր երկրներում: Տարբերությունը սննդի քանակի և որակի մեջ է, քանի որ տարբեր երկրներում կոնկրետ սննդից հնարավոր է լինի մի փոքր ավելի շատ, կամ ընդհակառակը` մի փոքր ավելի քիչ, քան մյուսներում: Նույնը կարող ենք ասել որակի մասին, քանի որ այն միրգը, որը աճում է արևելքում, շատ դժվարությամբ և նույն ձևի չի աճի արևմուտքում:

263.(a+1)²-2×(a+1)+1=a²+2a+1-2a+2+1=a²+4=a²+2²

(m-n)²+2n×(m-n)+n²=m²-2mn+n²+2mn-2n²+n²=m²+2n²-2n²=m²

(p-q)²-2×(p²-q²)+(p+q)²=p²-2pq+q²-2p²+2q²+p²+2pq+q²=2p²+2q²+p²+3q²=4q²

(x+2y)²+2×(x²-4y²)+2y-x)²=x²+4xy+4y²+2x²-8y²+4y²-4xy+x²=4x²

266.

(1+x)×(1-x)×(1+x²)=(1-x²)×(1+x²)=1-x⁴

(m+n)×(n-m)×(m²+n²)=(n²-m²)×(m²+n²)=n⁴-m⁴

(a²-1)×(a²+1)=a²×a²+a²+a²-1=a⁴-1

Կարդա՛ Թումանյանի ,,Անգին քարը,, հեքիաթը, բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր անհասկանալի բառերը, բլոգումդ մի քանի նախադասությամբ ներկայացրու կարծիքդ, մտքերդ հեքիաթի վերաբերյալ, արդյոք հեքիաթը որևէ գաղափար է արտահայտում:

Այս հեքիաթը ինձ շատ բան սովորեցրեց։Այս հեքիաթից ես հասկացա,որ պետք է լինել խղճով, բարի:Պետք է անել միշտ բարի գործեր, ու հարստությունը չպետք է քեզ կործանի: Ընկալեցի, որ չարը միշտ պարտվում է և պատժվում :

Գրել պարզ , մեկ արմատից կազմված բացարձակ թվականներ՝
1, 2, 3
Գրել ածանցով կազմված բացարձակ թվականներ՝
հնգական, հիսուն, վաթսուն
Գրել բարդ կամ բարդածանցավոր բացարձակ թվականներ՝
բարդ-26, 17
բարդածանցավոր-39, 35
Կցական և հարադրական բարդություններ։
կցական-1-99
հարադրական-100-ից սկսվող
1. Տրված թվերը գրի՛ր այբուբենի տառերի թվային արժեքով՝ 624, 331, 1989, 6500: Տառերի թվային արժեքով գրի՛ր նաև քո ծննդյան թիվը:
1. Գրի՛ր բացարձակ թվականի երկու օրինակ:
Երկու, չորս
2. Գրի՛ր կոտորակային թվականի երկու օրինակ:
Մեկ երրորդ, վեց հինգերորդ
3. Գրի՛ր բաշխական թվականի երկու օրինակ:
Հնգական, չորս-չորս
4. Գրի՛ր դասական թվականի երկու օրինակ:
Առաջին, երկրորդ
5. Տրված թվականները գրի՛ր տառերով և հայակական այբուբենի տառերի թվային արժեքով՝ 1967, 5006-րզ, 305-յե, 441-նխա, 67-կէ, 53-ծգ:

1. Տեքստը վերականգնել պարբերությունների հաջորդականությունը փոխելով: Փորձի՛ր բացատրել, թե ի՞նչ է պարբերությունը (պար—հին հայերեն՝ բոլորում, պարբերություն –հին հայ.՝ շրջան):

Փոխանակությունը պարզեցնելու համար մարդիկ փորձում էին իբրև փոխանակման միջոց ծառայող ամենահարմար առարկան գտնել: Անասունը, մթերքն ու մորթեղենը, որպես փող, հարմար չէին, որովհետև խնամք էին պահանջում ու շուտ էին փչանում: Մարդիկ աստիճանաբար հասկացել էին, որ փողը ոչ թե ժամանակավոր, այլ մշտական ու հաստատուն պիտի լիներ: Նաև դիմացկուն լիներ, որ ձեռքից ձեռք անցնելիս շուտ չփչանար: Թեթև լիներ, որ կրելը հեշտ լիներ: Իսկ արժեքը և´ եզան ու տան, և՛ նավի ու հողակտորի, և՛ ցանկացած այլ առարկայի արժեքի հետ պիտի համեմատվեր: Ու պիտի բաժանվեր մանր մասերի, որ մանր առարկաների գնումներ էլ կատարվեին:
Բայց փոխանակություն կատարելը բարդ էր, քանի որ իրերն ու մթերքները տարբեր արժեքներ ունեին: Արժեքը կախված էր նրանից, թե ինչքա՛ն աշխատանք էր ծախսվել այս կամ այն առարկան կամ մթերքը ստանալու համար, կամ դրանք ձեռք բերելու համար ի՛նչ դժվարություններ ու վտանգներ էին հաղթահարվել: Մեկ ոչխարի դիմաց, օրինակ, կարելի էր երկու կացին կամ չորս սափոր կամ էլ մեկ անդրավարտիք ստանալ, իսկ հովազի ժանիքներից ու ճիրաններից պատրաստված ապարանջանի փոխարեն՝ նավակ կամ մի զույգ եզ: Հազարամյակներ առաջ մարդիկ չգիտեին, թե ի՛նչ է փողը, պարզապես զանազան առարկաներ էին փոխանակում միմյանց հետ: Բրուտները խեցե ամաններ ու սափորներ էին տալիս, դարբինները՝ դանակներ, կացիններ ու նետերի ծայրապանակներ, երկրագործները՝ հացահատիկ, յուղ, գինի, անասնապահները՝ միս, բուրդ, կաշի, հաղթանակած մարտիկներն էլ՝ իրենց գերիները:
Դրա հետ նոր պահանջ ծագեց: Հարկավոր էր, որ ամենամանր մասերի բաժանելու ժամանակ էլ փողի ընդհանուր արժեքը չփոքրանար: Օրինակ, եթե մորթին բաժանեին մանր կտորների, կտրոներից ամեն մեկի արժեքն էլ զրո կլիներ, միաժամանակ բոլորինն էլ: Բոլորը, այդ պահանջներին քիչ թե շատ համապատասխանող առաջին փողերից էին խեցիները:

2.Տրված տեքստն ընդարձակի՛ր` կետերի փոխարեն գրելով նախադասություններ, որոնք նկարագրեն նախորդ կամ հաջորդ նախադասության առարկան կամ վերաբերմունք արտահայտեն:

Որսորդը մեծ դժվարությամբ մի հավք բռնեց: Նա ուզում էր հավքին սպաներ: Հավքը հանկարծ լեզու առավ ու ասաց.
-Որսո՛րդ, ինձ բա՛ց թող, քո լավության դիմաց քեզ համար երեք հատ մարգարիտ կածեմ:
Որսորդը հավատաց ու բաց թողեց: Հավքը ծառի վրա թռավ, մի բարձր ճյուղի նստեց: Բայց նա ոչինչ չէր ածում: Որսորդն էլ կանգնել ու մարգարիտներին էր ապասում: Որսորդը սպասում էր, որ հավքն իր խոստումը կատարի: Բայց հավքն իր խոստումը կատարելու միտք էլ չուներ: Որսորդը զղջաց ու ձեռքը պարզեց, որ նրան նորից բռնի, բայց չհասավ: Որսորդը բարկացավ: Հավքը ծիծաղեց ու ասաց.- Ձեռքդ մի՛ մեկնիր նրան, ինչին չի հասնի, չլինելու բանին մի՛ հավատա:

10-ը Քիմիական տարերի մասին

Ածխածին

Ածխածին, քիմիական նշանը՝ C, ատոմային թիվն է 6, ատոմային զանգվածը՝ 12,011։ Բնական ածխածինը բաղկացած է երկու կայուն իզոտոպներից՝ 12C (բնության մեջ հանդիպող զանգվածի 98.892%-ը) և ¹³C (զանգվածի 1.108%-ը)։ Արհեստական եղանակով ստացվել են 10C, 11C, 14C, 15C և 16C ռադիոակտիվ իզոտոպները։

Ջրածին պարբերական համակարգի առաջին տարրն է։ Առաջին անգամ մաքուր վիճակում ստացել է Հենրի Կավենդիշը 1766 թվականին։ Այն տիեզերքում ամենատարածված տարրն է։ Երկրի վրա այն գտնվում է հիմնականում միացությունների ձևով։ Ջրածինը միացություններում միավալենտ է։ Ջրածնի ատոմը կազմված Է մեկ պրոտոն ունեցող միջուկից և մեկ էլեկտրոնից։ Հանդես է գալիս H2 պարզ նյութի ձևով։

Ոսկի քիմիական տարր է որի նշանն է Au, տարրերի պարբերական համակարգի 6-րդ պարբերության, 1-ին խմբի տարր։ Ազնիվ մետաղ է, պատկանում է անցումային տարրերի շարքին։ Կարգահամարը՝ 79, ատոմական զանգվածը՝ 196,9665։ d տարր է, ատոմի էլեկտրոնային թաղանթների կառուցվածքն է 5s25p65d106s1, К, L, M, N թաղանթները լրացված են։ Ոսկի համեմատաբար փափուկ, ծանր (p=19,32 գ/սմ3), դեղին մետաղ է, tհալ=1064°С,tեռ=2947°С։ Ամենալավ կռելի և ձգելի մետաղն է։ Այն դեղնափայլ, գեղեցիկ տեսքով, ազնիվ մետաղ է։ Այն մարդկությանն ամենավաղ հայտնի մետաղներից է։

Արծաթ քիմիական տարր է, որի նշանն է Ag, տարրերի պարբերական համակարգի 1-ին խմբի քիմիական տարր։ Ազնիվ մետաղ է, պատկանում է անցումային տարրերի շարքին, կարգաթիվը՝ 47, ատոմական զանգվածը՝107,868։ Արծաթը d տարր է, նրա ատոմի էլեկտրոնային թաղանթների կառուցվածքը՝ 4s24p64d105s1։

Երկաթ, քիմիական նշանը՝ Fe (լատ.՝ Ferrum)։ Երկաթը d-տարր է, պարբերական համակարգի ութերորդ խմբի երկրորդական ենթախմբում է, ատոմային համարը՝ 26։ Այն սպիտակ-արծաթափայլ մետաղ է։ Ատոմի էլեկտրոնային բանաձևն է 1s22s22p63s23p63d64s2։ Բացի Էներգիական չորրորդ մակարդակի 2 էլեկտրոնից, քիմիական կապերի առաջացմանը կարող են մասնակցել նաև երրորդ մակարդակի d-էլեկտրոնները։ Երկաթին բնորոշ են գերազանցապես +2 և +3 օքսիդացման աստիճանները։ Սակայն կան շատ քիչ թվով խիստ անկայուն միացություններ, որոնցում դրսևորվում է +6 օքսիդացման աստիճան։ Բնության մեջ տարածվածությամբ (4,65%) զբաղեցնում է չորրորդն է՝ թթվածնից(O), սիլիցիումից (Si) և ալյումինից (Al[1]).) հետո։ Ազատ վիճակում երբեմն հանդիպում է միայն որոշ երկաթաքարերի տեսքով։

Քլոր քիմիական տարր է, որի նշանն է Cl և ատոմային համարը՝ 17։ Գտնվում Մենդելեևի պարբերական համակարգի 7-րդ խմբի գլխավոր ենթախմբում։ Քլորը (Cl2) հայտնաբերել է Կ. Շեելեն 1774 թվականին։ Քիմիական ակտիվ ոչ մետաղ։ Մտնում է հալոգենների խմբի մեջ։ Այն դեղնականաչավուն թունավոր գազ է, դեղնականաչավուն գույնով, օդից ծանր tհալ=-101°С, tեռ=-34°С։ Քլորի մոլեկուլը երկվալետն է (բանաձև cl2)։

Թթվածին պարբերական համակարգի 2-րդ պարբերության, 6-րդ խմբի քիմիական տարր, կարգահամարը՝ 8, ատոմական զանգվածը՝ 15,9994։ Ատոմի էլեկտրոնային թաղանթների կառուցվածքը 1s22s22p4 է։ Սովորական պայմաններում (0 °C, 760 մմ սնդիկի սյուն) թթվածինը անգույն, անհոտ և անհամ գազ է։ Թթվածինը ամենատարածված քիմիական տարրն է Երկրի վրա։ Կապված թթվածինը կազմում է Երկրի ջրային շերտի զանգվածի 6/7 մասը (85,82 % ըստ զանգվածի), մթնոլորտում, որտեղ նա գտնվում է ազատ վիճակում, պարունակությամբ երկրորդն է (23,15 % ըստ զանգվածի) ազոտից հետո։ Փոփոխությունը օդում 0,1 % -ից չի անցնում։ Մթնոլորտում թթվածնի կորուստը օքսիդացման, այրման, նեխման և շնչառության պատճառով լրացվում է ֆոտոսինթեզով։ Թթվածինը առաջին տեղն է առաջացրած միներալների թվով (1364), որոնց մեջ թթվածնի պարունակությամբ գերակշռում են սիլիկատները, քվարցը, երկաթի օքսիդները, կարբոնատները և սուլֆատները։ Թթվածինը մտնում է բոլոր այն նյութերի բադադրության մեջ, որոնցից կազմված են կենդանի օրգանիզմները, օրինակ, մարդու օրգանիզմը պարունակում է մոտավորապես 65 % թթվածին։ Ունի երեք կայուն իզոտոպ՝ Օ16 (99,75 %), Օ17 (0,037 %) և Օ18 (0,204 %)։ Արհեստականորեն ստացվել են 14, 15 և 19 զանգվածի թվերով ռադիոակտիվ իզոտոպներ։ Թթվածնի բոլոր իզոտոպների միջուկները կազմված են 8 պրոտոնից և համապատասխանաբար 6, 7, 8, 9, 10 և 11 նեյտրոնից, իսկ էլեկտրոնային թաղանթը՝ երկու ներքին և վեց արտաքին էլեկտրոններից։

Ալյումին քիմիական նշանը՝ Al (կարդացվում է՝ «ալյումին»), ատոմային համարը՝ 13, ատոմային զանգվածը՝ 26.98154։ Ալյումինը p–տարր է։ Բնական ալյումինը բաղկացած է 27Al մեկ նուկլիդից։ Վալենտային էլեկտրոնները երեքն են։ Արտաքին էլեկտրական շերտի դասավորվածությունն է 3s2p1։ Գործնականում բոլոր միացություններում օքսիդացման աստիճանը +3 է (եռավալենտ) և 3 վալենտականություն։ Ալյումինի նեյտրալ ատոմի շառավիղը 0.143 նմ է, իսկ Al3+ իոնինը՝ 0.057 նմ։ Ալյումին պարզ նյութը փափուկ, թեթև արծաթասպիտակավուն երանգով մետաղ է, օժտված է մեծ էլեկտրա– և ջերմահաղորդականությամբ։

Ցինկ քիմիական տարր է, որի նշանն է Zn, տարրերի պարբերական համակարգի պարբերության, 2-րդ խմբի տարր։ Կարգահամարը՝ 30, ատոմական զանգվածը՝ 65,38։ d տարր է, ատոմի արտաքին էլեկտրոնային թաղանթների կառուցվածքն է 3d104s2։

Անագ քիմիական նշանը՝ Sn (կարդացվում է՝ ստաննում), տարրերի պարբերական համակարգի 4-րդ խմբի քիմիական տարր, կարգահամարը՝ 50, ատոմական զանգվածը՝ 118, 69։ Արտաքին էլեկտրոնային մակերևույթի կոնֆիգուրացիան 5s²5p² է։ Միացություններում անագը դրսևորում է +2 և +4 օքսիդացման աստիճաններ (վալենտականություները համապատասխանաբար՝ II և IV)։ Պոլինգի սանդղակով անագի էլեկտրաբացասականությունը կազմում է 1.96, այսինքն այն գտնվում է մետաղների և ոչ մետաղների միջև պայմանական սահմանում։ Վերջինս β ճառագայթող է, կիսատրոհման պարբերությունը շատ մեծ է՝ T1/2 = 1016•1017 տարի։ Անագը սպիտակ, արծաթափայլ, կռելի, փափուկ մետաղ է։