Մայրենի

«Մեղուն ու հավը»
Հավը Մեղվի վրա ծիծաղելով ասաց մեկ անգամ.
— Ինչ անշնորհք ճանճ ես դու, ամբողջ օրը ծաղկից ծաղիկ ես թռչկոտում և ոչ մի բանի
պետք չես գալիս:
— Իսկ դու, հավիկ — մարիկ, ի՞նչ ես շինում,- հարցրեց մեղուն:

.1.Տեքստից դուրս գրիր հեղինակի խոսքը։

— Մի՞թե չգիտես, թե ինչ եմ շինում, ես քեզ նման պարապ — սարապ չեմ տզտզում: Ես օրը
մեկ ձու եմ ածում, մեկ ձու, գիտե՞ս մեկ ձուն քանիս է:
— Գիտեմ, գիտեմ, հասկացա: Բայց ես մինչև հիմա կարծել եմ, թե դու օրը հարյուր ձու ես
ածում:
— Ինչպե՞ս կարելի է օրը հարյուր ձու ածել, անխելք մեղու:
— Ապա եթե քո ածածդ ընդամենը մի ձու է, էլ ինչո՞ւ ես հարյուր անգամ կչկչում, թե հա˜յ,
հարա˜յ, լսեցեք, որ ձու եմ ածել: Իմ կարծիքով ՝ այսքան կչկչալուն մի ձուն շատ քիչ է:
Այնպես չէ, իմաստուն հավիկ — մարիկ:
— Բայց դու ի˜նչ ես շինում, դու, որ իմ մի ձուն քիչ ես համարում:
— Ես ինչ որ շինում եմ, քեզ պես կչկչալով չեմ հայտնում ուրիշներին: Ես գլուխս քաշ գցած,
մեղր եմ շինում: Գիտե՞ս ինչ է մեղրը: Դա հավի կերակուր չէ, քո խելքի բանը չէ, հավիկ —
մարիկ:
1902

1.Տեքստից դուրս գրիր հեղինակի խոսքը։

Հավը Մեղվի վրա ծիծաղելով ասաց մեկ անգամ.

2.Պաշտպանիր մեղվին։ Մեղուն աշխատասեր և ժրաջան կենդանի է իսկ հավը ուզում էր նրան ստորացնել:

3.Պաշտպանիր հավին:Այս տեքստի մեջ հավին չեմ կարող պաշտպանել

4.Ո՞րն է առակի գլխավոր ասելիքը։

Առակի ասելիքն այն է որ պետք է ամեն մեկը իր գործն անի ոչ թե գլուխ գովի

5.Գիտե՞ս ինչ է մեղրը: Դա հավի կերակուր չէ, քո խելքի բանը չէ, հավիկ — մարիկ: Նախադասությունը ինչպե՞ս ես հասկանում։

Որ մեղուն հավին համարում է անխելք ես այդպես եմ հասկանում այդ նախադասություն:

6.Գտիր առակին վերաբերող առած-ասացվածքներ։

Աղվեսի բերանը խաղողին չի հասնում, ասում է՝ խակ է։
Ամեն փայտ շերեփ չի դառնա, ամեն սար՝ Մասիս։

Մայրենի

«Ծառերի գանգատը» 
Մեր տված փայտից կրակ են անում, տուն տաքացնում, թոնիրը վառում, կերակուր եփում, փափուկ հաց թխում, ուտում կշտանում, բայց մեզ չեն հիշում, մեզ չեն պահպանում, այլ անգութ կերպով մեզ կոտորում են, մեզ փչացնում, ոչնչացնում:

Մեր գերաններից շինում են տներ, գոմեր, մարագներ, ժամեր ու վանքեր, մեր տախտակներից ՝ հատակ, առաստաղ, աթոռ, պահարան, սեղան, նստարան, դուռ ու պատուհան և այլ շատ տեսակ կահ և կարասիք. բայց մեզ չեն հիշում, մեզ չեն պահպանում, այլ անգութ կերպով մեզ կոտորում են, մեզ փչացնում, ոչնչացնում: Կամուրջ են շինում ՝գետերով անցնում. սայլեր են շինում ՝ ամեն ինչ կրում. գութան են շինում հողերը հերկում. լուծ, սամի շինում եզ, գոմեշ լծում, օրորոց շինում ՝ մանկիկ օրորում. քանոն են շինում՝ տետրակներ տողում, նավեր են շինում ՝ ծովի մեջ լողում… բայց մեզ չեն հիշում, մեզ չեն պահպանում, այլ անգութ կերպով մեզ կոտորում են, մեզ փչացնում, ոչնչացնում: Ո՞վ չի տանձ կերել կամ կարմիր խնձոր, նուռ ու սերկևիլ, կեռաս ու սալոր, դեղձ կարմրաթշիկ, ծիրան անուշիկ: Ապա խաղո՞ղը. և քանի՞ տեսակ կանաչ ու կարմիր, թուխ-թուխ ու սպիտակ. և այդ ամենը մարդիկ են ուտում… Բայց մեզ չեն հիշում, մեզ չեն պահպանում, այլ անգութ կերպով մեզ կոտորում են, մեզ փչացնում, ոչնչացնում: Խելոք մանուկներ, դուք որ մեծանաք, մեծ մարդիկ դառնաք, մեզ խնայեցեք, մեզ պահպանեցեք և ձեր հանդերում, ձեր այգիներում ծառեր տնկեցեք…

Առաջադրանքներ․

Բառարանի օգնությամբ գտիր կարմիրով նշված բառերի բացատրությունները և սովորիր։
Անգութ_անխիղճ,անհոգի,անողորմ
Գերան_ճյուղերը մաքրած մեծ ծառաբուն,հեծան,մարդակ,
Գոմ_փարախ,անասնագոմ,
Մարագ_հորդանոց,դարմանոց,խոտանոց
Սայլ_քառանիվ փայտաշեն բեռնատար փոխադրամիջոց,կառք
Լուծ_ամուր փայտից սարքած ձող,որ դնում են լծվող զույգ եզների պարանոցին
Սամի_առեղ,քեղի,

Գրի՛ր, թե ըստ տեքստի՝ ո՞ր ոլորտներում են օգտագործում փայտը։
Կրակ են անում, տուն տաքացնում, թոնիրը վառում, կերակուր եփում, փափուկ հաց թխում, ուտում կշտանում, :

Ըստ քեզ՝ ինչո՞վ կարելի է փոխարինել փայտը։
Արևային էներգիայով, գազով և այլն…


Արդյո՞ք ծառերի գանգատը տեղին է։ Ինչո՞ւ։
Այո որովհետև ծառերի գանգատը սովորեցնում է ,որ չպետք է աղտոտել և վնասել բնությունը:


«Եթե ամեն մեկս մի ծառ տնկենք» վերնագրով փոքրիկ պատում գրել, ընդգրկել նաև ընտանիքիդ անդամներին՝ գրե նրանց մտքերը։
Եթե ամեն մեկս մի ծատ տնկենք ապա աշխարհում կշատանա 7մլրդ ծառ և աշխարհը կդառնա ավելի մաքուր և գեղեցիկ:
Ծառերը Երկիր մոլորակին տալիսեն թթվածին և թարմություն:Բայց մարդկան 90 տոկոսն է ծառեր տնկում և սիրում, խնամում:
Դրա համար պետք է սիրել բնությունն ու Երկիր մոլորակը: